Partijen willen meer grip op stikstofaanpak

Tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen die volgen op Prinsjesdag kreeg het kabinet deze week veel vragen over de voortgang van de stikstofaanpak. Volgens premier Rutte zijn de provincies volop bezig zijn met het inventariseren van piekbelasters nabij Natura 2000-gebieden en het voeren van gesprekken met agrarische bedrijven. Hiermee wordt uitvoering gegeven aan de vorig jaar aangenomen Wet stikstofreductie en natuurverbetering. ‘Dit kabinet zet een grote stap in het oplossen van de stikstofcrisis, maar daarmee zijn we er nog niet.’

Bovenop de stikstofwet zijn in de toekomst aanvullende maatregelen nodig om de stikstofuitstoot langjarig binnen de perken te houden, zegt Rutte, die wil voorkomen dat economische activiteiten, zoals de woningbouw, opnieuw stilvallen. Voor een verdere reductie naar 50 procent van de stikstofuitstoot lijkt zich in de Kamer een meerderheid af te tekenen. maar daarvoor werd geen motie ingediend.

GroenLinks en PvdA willen nu al zaken doen met het demissionaire kabinet om tot aanvullende stikstofmaatregelen te komen, maar Rutte houdt die boot af. Hij wenst wat hij ‘stap 3’ noemt in de stikstofaanpak eerst uit te onderhandelen aan de formatietafel. ‘Het vraagt om nadere besluitvormig, want het gaat potentieel om grote bedragen.’

Vergunning veehouders

Wel is het kabinet bereid een update te geven over de voortgang van de stikstofaanpak. Een verzoek dat ook gesteund wordt door het CDA. Fractievoorzitter Pieter Heerma van die partij verwees naar de uitspraak van de rechtbank Midden-Nederland die deze week de vergunning van zeventien veehouders introk. Gezien de onzekerheid die dit bij boeren veroorzaakt vindt hij het van belang dat er in de Kamer een discussie kan plaatsvinden over de stikstofaanpak mocht de formatie te lang duren.

GroenLinks zou graag debatteren over een kaart met daarop de piekbelasters bij Natura 2000-gebieden. Fractievoorzitter Jesse Klaver spreekt van een ‘uitvoeringscrisis’ in de stikstofaanpak. Hij wil onder meer weten waar uitkoopregelingen op gericht zijn en om welke piekbelasters het gaat. 'Daar wachten we al twee jaar op. Als we dat hebben kunnen we doorstappen.’

Op verzoek van de genoemde partijen ontvangt de Tweede Kamer voor de behandeling van de begroting van het ministerie van LNV een tussenstand van de gebiedsgerichte aanpak. Deze zal niet gespecificeerd zijn op bedrijfsniveau, zoals GroenLinks wenst, maar de situatie per Natura 2000-gebied weergeven. Het debat over de LNV-begroting staat voor de eerste week van december gepland.

Extensiveren en innovatie

Het kabinet wil boeren die willen blijven boeren helpen om dat duurzaam te doen, zegt Rutte, die hiermee ook doelt op de aangescherpte klimaatambitie van het demissionaire kabinet. De premier ziet daarin een manier om de hele landbouwsector toekomstbestendig te maken. ‘We kunnen innovaties stimuleren, het extensiveren van bedrijven ondersteunen of als dat nodig is bedrijven verplaatsen. Wie dat niet kan, gaan we met een beëindigingssubsidie handelingsperspectief bieden.’

Voor wat de initiatieven voor 2022 betreft volgt de deze week ingediende begroting van het ministerie van Landbouw reeds bekend beleid. Volgend jaar implementeert LNV een pakket stikstofreducerende (bron)maatregelen voor behoud, herstel en bescherming van kwetsbare natuur. Voor deze maatregelen is 5 miljard euro uitgetrokken voor de periode tot 2030. Voor de versterking van de natuur en biodiversiteit staat tot 2030 jaarlijks zo'n 300 miljoen euro op de begroting.

Olympisch niveau

Een demissionair kabinet maakt doorgaans geen nieuw beleid, maar past in de eerste plaats op de spreekwoordelijke winkel. De huidige regering maakt onder meer een uitzondering voor de klimaataanpak, waarvoor 6,8 miljard euro wordt vrijgemaakt. Daarvan moet onder meer het elektriciteitsnet versterkt worden ten behoeve van zonne- en windenergie. Rutte noemde de ambitie die het kabinet heeft op klimaatvlak van 'Olympisch' niveau.

Vanaf 2022 moet het tempo van de uitvoering van het klimaatakkoord flink omhoog, zegt Rutte. De Europese Unie volgend jaar hoe lidstaten de gezamenlijk de overeengekomen 55 procent reductie van broeikasgasemissies moeten realiseren. Dan wordt ook duidelijk wat de consequenties daarvan zijn voor de landbouw en het landgebruik in Nederland.

De gezamenlijke opgave op het gebied van klimaat en stikstof wordt door premier Rutte de 'derde grootste verbouwing van Nederland' genoemd na de Marshall-hulp na de Tweede Wereldoorlog en het moderniseringsgplan voor de landbouw van Sicco Mansholt.