Jonge boeren brengen ideaal tot leven met Burgerboerderij De Patrijs

'Van jongs af aan vraag ik me al af hoe ik impact kan hebben op de invloed van de mens op zijn natuurlijke omgeving', zegt Joanne Malotaux, samen met haar partner Johannes Regelink initiatiefnemer van Burgerboerderij De Patrijs in het Gelderse Vorden.

'Na mijn studies Biologie en Ecologie ben ik bij het Nederlands Instituut voor Ecologie gaan werken. Maar dat stond naar mijn idee te ver van de praktijk af. Vervolgens heb ik als docent biologie gewerkt op een middelbare school, waar ik samen met de leerlingen een grote tuin heb aangelegd. Ik heb ze geleerd hoe ze zorg kunnen dragen voor een eigen stukje aarde en zelf voedsel kunnen produceren', vertelt Malotaux.

Regelink was vanuit vergelijkbare drijfveren na zijn studie Bos- en natuurbeheer een succesvol ecologisch adviesbureau begonnen dat hij twee jaar geleden heeft verkocht. Twee ooms met een melkveehouderij in Vorden hadden geen opvolger en hadden hem al eerder gevraagd hun bedrijf over te nemen.

Omdat dit Regelink en Malotaux de kans gaf concreet aan de slag te gaan met hun idealen, gingen ze met de ooms in gesprek en besloten ze de sprong te wagen. Ze willen de boerderij omvormen tot een natuurinclusief, ecologisch bedrijf.

Voorbeeld van hoe het anders kan

'Ik zie goed waarom ze boeren zoals ze boeren', zegt Malotaux. 'Veel van hen zitten met hun handen in het haar. De nadruk heeft lang gelegen op groter en intensiever en dat wordt nu teruggedraaid zonder dat daar perspectief tegenover staat. Hoewel veel boeren zich een slag in de rondte werken, krijgen ze lage prijzen voor hun producten, waardoor ze moeilijk rekening kunnen houden met de natuurlijke omgeving. We willen een voorbeeld geven van hoe het anders kan.'

De ondernemer benadrukt dat boeren een belangrijke rol hebben in de voedselproductie en het landschapsbeheer, maar dat de bodem uitgeput raakt door de huidige bedrijfsvoering. En dat de productie vervuilend is vanwege de import van grondstoffen uit andere werelddelen.

Malotaux en Regelink willen hun boerderij multifunctioneler, duurzamer en veerkrachtiger maken door het aantal melkkoeien terug te brengen van 160 naar 70, pluimvee en varkens te nemen en in een tuinderij groenten, fruit en noten te verbouwen. Hun opzet is om alle grondstoffen zelf te produceren of in te kopen, alle reststromen te verwaarden en alle producten binnen een straal van 15 kilometer af te zetten en daar een hogere prijs voor te realiseren.

Banken stonden niet te springen

De banken stonden niet te springen om geld in hun plannen te steken. Daarom zijn de jonge boeren alvast begonnen met een kaasmakerij en twee verslokalen in Vorden en Zutphen, waar eieren, kaas, yoghurt, melk en kruidenkazen uit eigen productie te koop zijn. Naast vlees, granen en verse seizoensgroenten en -fruit van biologische en biologisch-dynamische boeren uit de buurt.

Uiteindelijk is Rabobank akkoord gegaan met een lening van 1,5 miljoen euro, hoewel het bedrijfsplan niet helemaal voldeed aan de geldende regels. De agrarisch ondernemers zijn blij dat Rabobank, waar 90 procent van de boeren en tuinders in Nederland zaken doet, inziet dat veranderingen in de landbouw nodig zijn.

Crowdfunding

Met de overname is in totaal een bedrag van 4,8 miljoen euro gemoeid, waarvan nog eens 2,8 miljoen euro komt uit een achtergestelde lening van de ooms, eigen vermogen en het LNV Investeringsfonds Duurzame Landbouw. Voor het resterende bedrag van 0,5 miljoen euro is op 10 juli een crowdfunding gestart, waarmee burgers certificaten van 1.000 euro kunnen aanschaffen tegen een rentepercentage van 1,5 procent gedurende vijftien tot twintig jaar.

Totdat de financiering rond is, hebben Malotaux en Regelink beiden nog een deeltijdbaan. In december van dit jaar hopen zij op de boerderij te gaan wonen en echt van start te gaan. Inmiddels hebben ze Erik van der Hoeven en Saskia Hebel in dienst genomen, die zich bezighouden met de melkveehouderij en verzuiveling. Maarten van Leeuwen regelt de communicatie en het ledencontact.

Verslokalen

Daarnaast hebben ze ondersteuning van vrijwilligers, onder andere voor de crowdfunding, het mogelijk maken van verslokalen in Lochem, Eefde en Ruurlo, het kweken van pompoenen en het klussen.

Om aankopen te doen, kunnen geïnteresseerden zich voor 5 euro per jaar aanmelden als lid van Burgerboerderij De Patrijs. Met een app hebben de leden 24 uur per dag toegang tot de verslokalen, waar ze hun boodschappen zelf registreren. Maandelijks krijgen ze een factuur toegestuurd. Het bedrag wordt twee weken later van hun rekening afgeschreven.

Op de vraag of die werkwijze niet fraudegevoelig is, antwoordt Malotaux dat ze hun organisatie willen bouwen op vertrouwen. 'De leden hebben laten weten dat ze dat heel waardevol vinden', besluit de ondernemer.