Maandag 12 juli

Het is 16.13 uur als alle LLTB-leden een attentiemail krijgen: tot en met donderdag zal 60 tot ruim 100 millimeter regen vallen. Diezelfde avond, om 21.05 uur, gaat een alarmerend extra bericht de deur uit als de Veiligheidsregio Zuid een ongekende afvoer van Maaswater voorspelt. Daarop is het advies om vee uit de uiterwaarden op een veilige plek onder te brengen. Medewerkers van LLTB staan vanaf dan dag en nacht paraat.

Dinsdag 13 juli

Voor Zuid-Limburg wordt lokaal tot 150 millimeter regen voorspeld. Het dubbele van wat er in een normale julimaand valt.

Woensdag 14 juli

De regen komt met bakken uit de hemel. Rijkswaterstaat komt om 21.27 uur met het eerste hoogwaterbericht, een zeldzaamheid in de zomer. LLTB opent een noodnummer. Ook in ZLTO-afdelingen die grenzen aan de Maas en de Waal, waar het hoogwater pas een paar dagen later wordt verwacht, nemen boeren en tuinders voorzorgsmaatregelen.

ZLTO waarschuwt ondernemers zoveel mogelijk preventieve maatregelen te nemen om het water versneld af te voeren en dit vast te leggen op foto en video.

Donderdag 15 juli

Het centrum van Valkenburg is nauwelijks meer bereikbaar en in de gemeente Echt-Susteren worden zeker honderd bewoners geëvacueerd. LLTB roept het kabinet op de overstromingen te bestempelen als nationale ramp. In Roermond richt LLTB een crisisteam in. Overleg is er met gemeentes, de meldkamers van brandweer en politie en de Veiligheidsregio’s. Ook wordt de evacuatie van vee op enkele bedrijven begeleid.

Ook in delen van het werkgebied van Waterschap De Dommel in Midden-Brabant staan akkers en weilanden blank, omdat de sloten en beken het vele regenwater niet kunnen verwerken.

‘s Avonds wordt bekend dat het kabinet de overstromingen officieel verklaart tot ramp. Dat betekent dat inwoners en bedrijven gebruik kunnen maken van de Wet tegemoetkoming schade bij rampen (Wts).

Vrijdag 16 juli

Een hoogwatergolf in de Maas is rond middernacht tussen Maastricht en Borgharen en zakt langzaam af naar Midden- en Noord-Limburg. Meldingen over keringen die overstromen en spannende dijksituaties druppelen binnen. In Velden gaan duizend vrijwilligers aan de slag om een nooddijk van 7 kilometer te maken. Het water piekt hier 18 meter boven NAP, maar het achterland blijft droog.

Zaterdag 17 juli

De hoogwatergolf is rond 5 uur in Roermond, om 14 uur in Belfeld en om 23 uur in Well. Nu lopen ook de Brabantse uiterwaarden onder Boxmeer vol. Bij Groeningen en Sambeek staat 4 meter water en vele honderden hectares aardappelen, mais en tarwe gaan voor lange tijd kopje onder.

Zondag 18 juli

LLTB blijft dag en nacht bereikbaar. Zeker vierhonderd mensen maken gebruik van het noodnummer, een deel meldt ook schade: kapotte machines, ondergelopen stallen, mislukte oogsten. Te veel om op te noemen.

Maandag 19 juli

Het retentiegebied bij Roosteren stroomt vol. De situatie in Well is ernstiger dan bij de watersnood in 1995. Demissionair minister Carola Schouten van LNV brengt een bezoek aan onder andere de familie Schillings in Voerendaal. Daar ziet de bewindsvrouw met eigen ogen hoe hoog het water heeft gestaan.

Ook staatssecretaris Knops komt poolshoogte nemen en later in de week doen Kamerleden en de nieuwe landbouwgedeputeerde Lia Roefs hetzelfde. LLTB-voorzitter Léon Faassen geeft een lange reeks interviews, van NOS tot de regionale omroepen en van landelijke kranten tot vakbladen.

Dinsdag 20 juli

Het overloopgebied bij Horn/Buggenum staat nog altijd onder water. Faassen belt met demissionair minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat. Daarmee komt groen licht om met het leegpompen te starten.

LLTB besluit de automatische incasso van de contributie, die gepland staat voor 26 juli, uit te stellen.

Woensdag 21 juli

In een brief aan demissionair ministers Schouten en Ferd Grapperhaus van Veiligheid en Justitie wordt aandacht gevraagd voor de schade in het rampgebied. LLTB trekt daarbij samen op met LTO Nederland, LTO Noord en ZLTO. De oproep is om de procedure van schade-inventarisatie en uitkering in de hele provincie en omliggende regio’s snel en adequaat op te starten.

Donderdag 22 juli

Het kabinet stelt de TVL- en NOW-regelingen voor kwartaal 3 beschikbaar om getroffenen van de overstromingen in Limburg te ondersteunen. Het kabinet werkt nog aan de uitwerking van de Wts-regeling.

Vrijdag 23 juli

Zo’n tweehonderd leden hebben zich bij LLTB gemeld met schade door wateroverlast, bij ZLTO zijn tachtig meldingen binnengekomen. Deze aantallen zullen nog oplopen. Een concreet schadebedrag is nog niet te noemen.

De snelheid waarmee het Maaswater op kwam zetten, heeft er bij kweker Jos Smits uit Broekhuizenvorst diep ingehakt. Het containerveld met meer dan 40.000 planten kwam blank te staan. ‘Het voelt alsof je levenswerk je ontglipt.’

Smits vroeg collega-boeren en -tuinders om te komen pompen. ‘Die massale hulp is hartverwarmend. Via groepsapps zijn de daaropvolgende dagen zeker 150 mensen opgetrommeld om alle planten te verplaatsen. Onbeschrijflijk, wat iedereen voor een kleine ondernemer komt doen.’

De schade aan planten en de kosten voor herstel en bescherming van de containervelden lopen waarschijnlijk in de honderdduizenden euro’s. ‘Het is afwachten wat de bomen doen en welke groeiremmingen het plantgoed treffen. Als dat niet wordt vergoed, heb ik een probleem. Maar met een ramp van deze omvang ga je ook relativeren: gezin en gezondheid zijn het allerbelangrijkst.’

De gebroeders Cerfontaine uit Berg en Terblijt gingen in 1995 al voorop in de evacuaties in Borgharen, maar wat ze in Valkenburg aantroffen tijdens de watersnood ging hun voorstellingsvermogen te boven. ‘Alles in het centrum is kapot’, zegt Roger Cerfontaine.

Het is woensdagnacht 14 juli als het loonwerkbedrijf het verzoek krijgt om met karren en wielladers uit te rukken. ‘We zijn met zes tot acht man bezig geweest om mensen op het droge te brengen’, blikt Cerfontaine terug. ‘Toen we na het instorten van de brug niet meer over de andere bruggen konden, was het spannend.’

De drie broers hebben ook pompen geleverd, zandzakken gevuld en moeten een aantal eigen aardappelpercelen als verloren beschouwen. ‘Maar dat is niks vergeleken met de ellende van de inwoners van Valkenburg. Wat hen is overkomen, is om moedeloos van te worden. Dat alles weer snel in bedrijf komt, vind ik bewonderingswaardig.’