Jan van Mullekom fokt kuikens met hele snavels en daglicht

Als het donker wordt in het Brabantse Helenaveen, gebeurt hetzelfde in de pluimveestallen van Jan van Mullekom. Door de ingenieuze daglichtkoepels komt dan steeds minder licht naar binnen. Op gezette tijden kunnen ook de vensters stapsgewijs dicht en wordt het kunstlicht gedimd om een natuurlijk dag-nachtritme te creëren.

Daglicht in de stal was volgens de pluimveehouder een spannende investering, zeker met een stal vol kuikens met onbehandelde, scherpe snavels. 'Het pakte gelukkig prima uit', zegt hij een dag voordat een nieuwe ronde kuikens arriveert. 'Een wolk die voor de zon schuift, kan in het begin nog weleens wat opwinding veroorzaken, maar over het algemeen zijn de kuikens rustig. Voor mezelf en de medewerker is het ook veel fijner werken én daglicht is een mooie manier om je te onderscheiden in de markt.'

Volière

In 2000 nam Van Mullekom het gemengde bedrijf van zijn vader over en specialiseerde hij zich direct in het opfokken in een volière. 'Mijn vader had al scharrelopfokleghennen en de trend naar meer volièreleghennen tekende zich af. Met de etages kun je op hetzelfde vloeroppervlak veel meer kuikens houden. Mijn vader waarschuwde wel dat op een steenworp afstand van Nationaal Park De Deurnese Peel een nieuwe tweede stal bouwen weleens een moeilijke missie kon worden, maar het is gelukt', zegt de pluimveehouder. In 2007 is ook een derde stal gebouwd.

Ruim twintig jaar is de 46-jarige Van Mullekom dus pluimveehouder; een tijdsbestek dat bol stond van de veranderingen in de sector. Zo werden destijds bij een leeftijd van zes weken de snavels van alle kuikens gekapt. Vijf jaar later is die termijn naar drie weken en snel daarna naar tien dagen teruggeschroefd. 'Het was een heel circus om 150.000 kuikens te laten kappen en het bespaart natuurlijk kosten nu dat niet meer hoeft.'

Behandeling met infrarood

Vlak nadat de snavelbehandeling met infrarood in de broederijen gemeengoed werd, begon Van Mullekom in 2015 met het houden van kuikens met hele snavels. 'Onbehandelde snavels in de opfok vragen om aanpassingen in je management, zoals de inzet van afleidingsmateriaal zoals pikblokken, de kuikens al na een dag of tien laten scharrelen op de grond en een luxe voerpakket voor een optimale darmgezondheid. Het resultaat vind ik positief: hennetjes met een hele snavel pakken makkelijk voer en water en dat helpt bij een gezonde start.'

Van Mullekom beschrijft het werk in de stal als blijven 'kijken, ruiken, voelen en denken vanuit de kip.' 'Het zijn loslopende dieren, dus ze bepalen zelf wat ze willen. Om te zorgen dat ze op de juiste plek eieren gaan leggen, helpen we ze al vroeg in het systeem en geven de kuikens als het nodig is letterlijk een zetje.'

Samenwerking

Door zijn jarenlange nauwe samenwerking met pluimveehouder Peter Janssen uit Ysselsteyn weet Van Mullekom goed hoe zijn kuikens als leghennen presteren. 'Samenwerking zorgt voor continuïteit. We hebben ook dezelfde dierenarts – Rob Vriens – dus kunnen snel schakelen en we weten van elkaar wat we nodig hebben.'

De volgende ingreep in de legpluimveehouderij staat voor de deur: geslachtsbepaling in de eieren, zodat geen eendagshaantjes gedood hoeven te worden. Van Mullekom: 'Wat ik daarvan vind? Het is in ieder geval niet duurzaam om hanen met een slechte voerconversie in een verwarmde stal voor een klein beetje vlees af te mesten. Net als bij veel maatregelen laten we als sector onze kant van het verhaal nauwelijks horen; bijvoorbeeld dat gedode haantjes nu worden gevoerd aan de dieren in de dierentuinen.'

Gevolgen van beleid

Volgens de pluimveehouder gaan mensen vanzelf de gevolgen van beleid zien. 'Als een alternatieve vangmethodiek de standaard wordt, zullen de kosten voor het vangen flink stijgen. Om nog maar te zwijgen over het tekort aan personeel dat dan dreigt. De vraag is of dat maatschappelijk wenselijk is.'

Ondanks de Duitse KAT-eisen die per 1 januari voor de opfok gelden, blijft Van Mullekom volop kansen zien. Zelf als in 2024 10 procent minder dieren op dezelfde oppervlakte kunnen worden gehouden. 'Zolang je ondernemerschap en vakmanschap kunt combineren, verdien je een goed belegde boterham in de pluimveehouderij', zegt hij. 'Daar ben ik van overtuigd.'

Nuchterheid helpt de Brabander plezier te houden in het vak. 'Ik geloof dat het overgrote deel van de maatschappij achter de veehouderij staat en dat zolang alle maatregelen zich doorvertalen naar een meerprijs voor de pluimveehouder, er uiteindelijk weinig aan de hand is. Waar ik me soms aan kan ergeren, is dat sommigen voor verandering alleen de kale extra kostprijs voorrekenen. Hoe calculeer je dan het risico dat je als ondernemer loopt? Durf te vragen wat je toekomt.'