Henry en Evelien Smit: 'De kalverhouderij moet transparanter'

Achtergrond Vleeskalveren Ida Hylkema 30 jun 2021 om 13:00uur

De drie door minister Carola Schouten (LNV) gepresenteerde toekomstscenario's voor de kalverketen maken de toekomst voor de sector alleen maar onzekerder, merken Henry en Evelien Smit uit het Drentse Nieuweroord. 'Je kunt nog geen jaar vooruitkijken.'

Henry+en+Evelien+Smit%3A+%27De+kalverhouderij+moet+transparanter%27

Henry en Evelien Smit begonnen achttien jaar geleden met zestig opstartkalveren in verouderde stallen in Nieuweroord. Ze konden het melkveebedrijf van Henry's ouders niet overnemen en zochten naar een alternatief. 'De gebouwen waren oud, maar de plek was wel goed, daarom gingen we ervoor', vertelt Evelien.

Stukje voor stukje werd het bedrijf verbouwd en het aantal dieren uitgebreid tot 460 opstartkalveren. Deze worden tot een leeftijd van 10 weken opgefokt en daarna overgebracht naar roséhouders. Henry had daarnaast nog een volledige baan in de zuivel en werkte in ploegendienst.

Zonder vergunningen

Ze besloten in 2007 over te stappen op blankvleeskalverhouderij. Er kwam een nieuwe stal met een voerkeuken en ze groeiden naar 750 kalveren. In 2013 maakten ze de volgende sprong naar een stal met emissiearme vloer en in totaal 1.800 plaatsen. De vaste baan werd opgezegd. Inmiddels hebben ze plannen voor vernieuwing van de oudste stallen, maar de vergunningverlening ligt al een tijd stil. 'We willen niet groeien, maar de stallen vernieuwen. We willen vooruit. We worden afgerekend op dierwelzijn en milieu, maar doordat er geen vergunningen worden afgegeven, blijft alles zoals het is.'

Een vooroordeel kun je alleen weghalen door het te laten zien, door openheid

Evelien Smit, kalverhouder uit Nieuweroord

De melk wordt warm in de voerkeuken. © Ida Hylkema

De onzekerheid maakt vooruitkijken moeilijk. Niet alleen over de vraag of en hoe ze hun nieuwe stal kunnen bouwen, maar ook of er überhaupt wel een toekomst voor de sector in Nederland is. De drie toekomstscenario's zijn gericht op dierwelzijn en diergezondheid, maar werken in hun ogen juist averechts. In het meest vergaande scenario worden de kalveren volledig op het melkveebedrijf zelf afgemest. Niet realistisch, stellen ze. 'Een melkveehouder heeft helemaal geen ruimte voor al die kalveren, zeker niet met de fosfaatwetgeving.' De andere twee scenario's – kalveren drie maanden op het melkveebedrijf en lokale aanvoer – zorgen voor minder uniforme groepen, meer dierbewegingen en een hogere ziektedruk.

All-in all-out

'Ons bedrijf richt zich op all-in all-out. Dat betekent dat je binnen drie weken vol zit en aan het eind van de mestperiode in drie weken ook weer leeg bent. We willen zo snel mogelijk vol zitten, zodat we de deur dicht kunnen doen en ons volledig kunnen richten op de opstart van de kalveren. Die eerste vier weken zijn hectisch. Alle kalveren zitten apart om ze optimale aandacht te kunnen geven en worden individueel gevoerd met melktaxi's', vertelt Evelien.

De kalveren worden tweemaal daags gevoerd. Omdat er ongeveer 12 uur tussen beide voerbeurten moet zitten en omdat ze 's avonds op tijd klaar willen zijn voor het gezin, beginnen ze 's ochtends om 5 uur met voeren. De kalveren krijgen een kant-en-klaar product, dat bestaat uit melk, wei, dierlijke vetten en mineralen, dat door hun contractgever Fuite wordt geleverd. Ze moeten zelf de melk nog verwarmen tot 42 graden Celsius. Daarnaast krijgen de kalveren onbeperkt stro met brok.

Rondleidingen

Dat de sector onder vuur ligt, heeft ze ook voor een deel aan zichzelf te wijten, erkennen ze. 'Heel veel mensen weten niet wat er zich afspeelt, ook melkveehouders niet. Ook een kalverhouder weet niet altijd precies wat er zich afspeelt bij een melkveehouder. Daarom is in het verleden door LTO een kennismaking tussen deze partijen gestart. Wij zijn dit blijven doen voor melkveehouders, boerinnen en andere belangstellenden. We vertellen over ons beroep en geven een rondleiding. We hebben niets te verbergen en vinden het belangrijk om te vertellen waarmee we bezig zijn', vertelt Evelien. 'Daarom willen we in de nieuwe stal die we graag willen bouwen ook een skybox maken.'

De openheid heeft ook negatieve kanten, ervoeren ze. Ze schrokken van de agressieve en intimiderende reacties die ze kregen toen ze meededen aan de BoerBurgerTweet. 'Een vooroordeel kun je alleen weghalen door het te laten zien', stelt Evelien. 'En we hebben ook heel veel positieve reacties gehad.'

Transparantie

Meer transparantie, daar pleiten ze voor. Niet alleen naar de buitenwacht, maar zeker ook intern. 'De kalverhouderij is een gesloten sector. Er wordt onderling niet gesproken over bijvoorbeeld de prijs die je voor een kalverplaats beurt. Afrekenen op resultaat is lastig, omdat je geen invloed hebt op wat je binnen krijgt en wat je voert. Je staat onder contract en extra investeringen in dierwelzijn en milieu zie je niet terug in je voergeld. Dat steekt soms best wel', zegt Henry. 'Nu met corona zijn we blij dat onze afzet is verzekerd. Maar afhankelijk zijn van een integratie is niet altijd een voordeel.'

De kalverhouderij zal in Nederland blijven, daarvan zijn ze overtuigd. Maar hoe de sector eruit zal komen te zien, is nog erg koffiedik kijken. 'De regels veranderen voortdurend en je kunt nog geen jaar vooruit kijken. Dat maakt het lastig.'