Ingrijpende scenario's kalverhouderij nu officieel

De scenario's zoals die eerder dit jaar via de NOS naar buiten kwamen, blijken te kloppen. De studie, opgesteld door drie particuliere onderzoeksbureaus in samenwerking met het ministerie van LNV en het Planbureau voor de Leefomgeving, gaat uit van drie scenario's voor de kalverhouderij. Het eerste scenario 'Loyaal en lokaal' is gebaseerd op een regionaal georiënteerde korte kalverketen. Kalverhouders en melkveehouders in de regio gaan met elkaar samenwerken en er wordt geen gebruik meer gemaakt van verzamelstations.

De maximale transportafstand van melkveehouderij naar de kalverhouder wordt 100 kilometer. Kalverhouders moeten zich in dit scenario meer over Nederland verspreiden en import is alleen mogelijk uit buurlanden, in de grensstreken.

In het tweede scenario 'Maximaal integraal' blijven kalveren minimaal drie maanden op een melkveebedrijf. Melkveehouder en een integratie kunnen kiezen voor een nauwe samenwerking waarbij bijvoorbeeld gezamenlijk de fokstier wordt gekozen en waarbij de melkveehouder een hogere beloning krijgt als hij een gezond kalf aflevert.

In het derde scenario 'Thuis en tevreden' blijven kalveren hun hele leven op een melkveehouderij. De bestaande kalvermesterijen verdwijnen in dit scenario, net als de verzamelcentra en de langeafstandstransporten. De melkveehouder wordt volledig verantwoordelijk voor de diergezondheid en het dierenwelzijn. Uitloop en weidegang zijn opties in dit systeem.

Fundamentele veranderingen

Minister Carola Schouten van LNV ziet de studie als een 'nieuwe invalshoek om het gesprek over een duurzame kalverketen met elkaar te voeren'. 'In de gepresenteerde scenario's wordt de manier waarop de kalverketen is georganiseerd fundamenteel veranderd', schrijft ze aan de Eerste en Tweede Kamer. 'Dit vraagt om een transitie van een systeem. Dat kost tijd.'

Schouten wil de scenario's dan ook niet per direct invoeren, maar 'verder verkennen'. 'De scenario's zijn geen blauwdruik, maar schetsen ontwikkelrichtingen die verder moeten worden uitgewerkt en getoetst in de praktijk', schrijft ze.

Financiële haalbaarheid niet bekend

De scenario's moeten zich volgens de landbouwminister in de praktijk bewijzen op duurzaamheid, schaalbaarheid en verdienvermogen. Juist dat laatste is niet onderzocht in de studie. Ze verwacht dat het ontwikkelen van nieuwe concepten enkele jaren in beslag zal nemen.

Schouten: 'Ik wil meedenken over het stimuleren van de markt voor duurzaam kalfsvlees, het vergroten van de financiële slagkracht van de verduurzamende boer, het coherenter maken van de regelgeving en het vergroten en breder verspreiden van kennis over verduurzaming.'

Op verzoek van het ministerie van LNV werd in 2019 het verduurzamingsplan kalverhouderij door de sector ingediend. Schouten ging vorig jaar niet akkoord met een aantal randvoorwaarden in het plan. De sector wil innoveren en verbeteren op het gebied van transport, emissies, diergezondheid en dierenwelzijn. Het eigen plan is in de ogen van de minister niet de juiste denkrichting. LNV ontwikkelde daarom zelf deze toekomstscenario's voor de kalverhouderij. Die moeten de basis vormen voor een nieuw verduurzamingsplan van de sector.

Transportduur maximaal acht uur

Voor de kalverhouderij lijken er hoe dan ook uitdagingen aan te komen. Zo zet Nederland zich in Europa in om de transportduur van kalveren te verkorten tot maximaal acht uur. Import vanuit Ierland is daarmee bijvoorbeeld niet meer mogelijk.

Het antibioticumgebruik is in de kalverhouderij sinds 2009 met 51 procent gedaald. Schouten wil dat dit verder daalt. Met de sector zijn daar afspraken over gemaakt, en die worden nu uitgevoerd. Het aantal kalveren dat drager is van een ESBL, een vorm van antibioticaresisteintie bij bacteriën, is tussen 2015 en 2018 gestegen. De reden van deze stijging wordt onderzocht.