Ministerie biedt hulp bij omslag kringlooplandbouw

Dit staat in het tweede resultatenoverzicht van de LNV-visie 'Waardevol en verbonden', dat demissionair landbouwminister Carola Schouten vandaag naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Ze benadrukt dat boeren en tuinders zelf aan het roer kunnen staan om de omschakeling te maken naar een toekomstbestendige landbouw. 'Agrarisch ondernemers kennen hun bedrijf zelf het best en hebben behoefte aan regelgeving gericht op doelen.'

Het verdienvermogen van duurzaam ondernemen staat centraal bij toekomstbestendige landbouw, schrijft Schouten. 'Voor ondernemers die de omslag willen maken naar een vorm van landbouw die meerdere generaties houdbaar is, telt uiteindelijk de vraag of en hoe zij dit in bedrijfseconomisch opzicht voor elkaar kunnen krijgen.'

De minister stelt dat de omslag naar kringlooplandbouw een traject is van jaren. Daarom vindt ze het belangrijk om voor de lange termijn vast te houden op de ingezette koers. Aan de hand van kritische prestatie-indicatoren (kpi's) kunnen boeren zelf meten of zij op koers liggen voor wat betreft de doelstellingen op bijvoorbeeld klimaat, stikstof, bodemkwaliteit, biodiversiteit en dierenwelzijn.

Boeren en tuinders kunnen op die manier ook bepalen welke aanpassingen, passend bij het bedrijf, nodig zijn om nog betere resultaten te realiseren. En uiteindelijk maakt dit het ook mogelijk boeren te belonen voor de prestaties die zij leveren, schrijft Schouten. Het streven is dat eind 2021 een 'basisset' van kpi's gereed is. Deze kpi's worden met samen met ketenpartijen, kennisinstellingen en de experimenteergebieden ontwikkeld.

Financiële ondersteuning

Schouten vindt het belangrijk dat ondernemers bij het omschakelen naar duurzame landbouw financiële ruimte krijgen voor investeringen in hun bedrijf. Daarvoor is het Omschakelprogramma duurzame landbouw opgezet. Later dit jaar start het Investeringsfonds Duurzame Landbouw via het Nationaal Groenfonds met een eerste pilot van 10 miljoen euro. Dit geld is bedoeld om agrarisch ondernemers die willen omschakelen naar een duurzaam bedrijfssysteem financieel te ondersteunen.

Naast financiële ondersteuning is er ook ruimte nodig om te experimenteren met kringlooplandbouw. Staatsbosbeheer is sinds 2018 aan het experimenteren om de overeenkomsten die het met (bestaande en nieuwe) pachters heeft natuurinclusiever te maken. Of om hen op andere manieren te helpen bij een natuurinclusieve bedrijfsvoering. Dat kan door pachters via langduriger overeenkomsten meer zekerheid te geven en begeleiding te bieden, met oog voor de doelen uit de kringlooplandbouw.

Op dit moment zijn veertien experimentovereenkomsten afgesloten die natuurinclusieve landbouw mogelijk maken. De komende twee jaar kunnen daar nog 26 bijkomen, wat het totale areaal onder 'natuurinclusieve pachtvoorwaarden' op ruim 4.000 hectare brengt. Dat is gelijk aan ongeveer 10 procent van het totale areaal dat Staatsbosbeheer verpacht.

Kennis delen en experimenteren

De tweede openstelling van de Subsidiemodule Agrarische Bedrijfsadvisering en Educatie (Sabe) op 31 mei 2021 kon opnieuw rekenen op veel belangstelling. Ook de komende tijd zullen de vouchers worden verzilverd en kunnen boeren en adviseurs binnen de praktijknetwerken met elkaar aan de slag om kennis uit te wisselen over duurzame landbouw.

Tot 2023 komen jaarlijks nieuwe vouchers beschikbaar. De komende tijd zullen ze worden verzilverd en kunnen boeren binnen de praktijknetwerken kennis uitwisselen over duurzame landbouw.

Experimenteergebieden

Ondersteuningsmogelijkheden voor boeren en tuinders zijn ook te vinden via de website Platform kringlooplandbouw. LNV werkt momenteel aan een overzicht van de ontwikkeltrajecten waaraan het ministerie en de experimenteergebieden gezamenlijk vorm en inhoud geven.

In de vijf experimenteergebieden (in de Achterhoek, De Peel, Twente, Flevoland en Noord-Nederland) wordt gezocht naar mogelijkheden voor kringlooplandbouw, bijvoorbeeld op het gebied van mest, bodem, stikstof, natuurinclusieve landbouw, reststromen en integrale duurzame stal- of bedrijfssystemen.