Stemming op markt boerenkaas is goed

Sinds het einde van de melkquotering in 2015 is de productie van boerenkaas (gemaakt van rauwe melk) en kaas van de boerderij toegenomen. Vooral de komst van nieuwe kaasproducenten. Exacte cijfers over de totale productie van Nederlandse, op de boerderij gemaakte kaas zijn er niet. Mogelijk gaat het om zo'n 10 miljoen kilo kaas per jaar. Ter vergelijking: de productie van fabriekskaas in Nederland is groter dan 650 miljoen kilo per jaar.

De afzetmarkt voor kaas gemaakt op de boerderij laat sinds vorig jaar in de breedte een positief beeld zien. Bij de start van de coronacrisis was sprake van een kopersstop, net als bij veel agrarische producten. Maar al redelijk vlot herstelde de afzetmarkt voor kaas van de boerderij zich. De export kwam weer op gang en vooral supermarkten zorgden voor een flinke vraag naar op de boerderij gemaakte kaas.

Consumenten lijken in toenemende mate gevoelig voor producten met een goed verhaal, lokaal geproduceerd. Daar doen melkveehouders die zelf melk verwerken tot kaas hun voordeel mee.

Fabriekskaas

Hoewel de afzetmarkt voor kaas van de boerderij redelijk op zichzelf staat, is er wel verband met de prijzen van kaas uit de fabriek. De markt voor fabriekskaas oogt al geruime tijd vriendelijk. Fabriekskaasprijzen bewegen zich al maanden op een redelijk en vrij constant niveau. En dat is goed voor de prijs van op de boerderij gemaakte kaas.

Niet op alle fronten loopt de afzet van deze kaas goed. Door de coronabeperkingen loopt de afzet richting foodservice uiterst moeizaam. Producenten die zich specifiek op deze afzetmarkt richten, hebben dan ook een moeilijk jaar achter de rug. Naar verwachting verdwijnen de komende maanden de coronabeperkingen grotendeels. Dan kan ook de afzet van op de boerderij gemaakte kaas richting de foodservice zich herstellen.

De verkoop van op de boerderij gemaakte kaas in kaasspeciaalzaken en op de markt loopt nog steeds uitstekend. Maar de noteringscommissie voor boerenkaas constateert dat de afzet richting supermarkten is teruggezakt en achterblijft bij de verwachtingen. De oorzaak is niet precies bekend. Consumentengedrag blijft lastig voorspelbaar en ook distributieproblemen lijken een rol te spelen.

Ondanks de tegenvallende afzet in het supermarktkanaal ziet de totale afzetmarkt voor op de boerderij gemaakte kaas er goed uit. De totale verkoop loopt goed en de voorraden in de pakhuizen zijn de afgelopen maanden gekrompen.

Het gevolg is dat de prijzen aantrekken. De noteringscommissie heeft deze maand besloten om de noteringen voor kaas gemaakt op de boerderij met een dubbeltje te verhogen. Sinds eind vorig jaar stonden de noteringen op een stabiel niveau. Die voor Boeren Gouda 12 kilo stijgt van 4,90 euro naar 5 euro per kilo.

Volgens de noteringscommissie is de prijsstijging niet alleen een weerspiegeling van de goede marktstemming, maar ook hard nodig om de gestegen kosten bij de kaasbereiders goed te maken. Zowel de kosten van de melkproductie als die van de kaasbereiding zijn in de afgelopen maanden fors gestegen. De kostprijs van melk gaat onder meer omhoog door duurder voer. Bij de kaasbereiding zorgen onder andere oplopende energieprijzen voor hogere kosten.