Scenariostudie schetst hard ingrijpen in kalversector

Het rapport is opgesteld door drie particuliere onderzoeksbureaus in samenwerking met het ministerie van LNV en het Planbureau voor de Leefomgeving. De financieel-economische consequenties van de modellen zijn niet berekend. Kalverhouders kregen volgens de NOS tijdens gesprekken met de onderzoekers onvoldoende vertrouwen in het rapport om bedrijfsgegevens te delen.

Het eindrapport is nog niet openbaar, en het is niet bekend wat de reactie van de minister is. Een woordvoerder van het ministerie laat weten dat het ministerie onaangenaam verrast is door het naar buiten brengen van de inhoud van de conceptversie. 'Het gaat nadrukkelijk om een conceptversie. Er wordt nog gewerkt aan de definitieve versie die op korte termijn naar de Tweede Kamer wordt gestuurd. De inhoud kan dus best anders zijn dan wat nu naar buiten wordt gebracht. Maar het is echt aan het nieuwe kabinet om hier verder politiek invulling aan te geven.'

In 2019 werd op verzoek van het ministerie van LNV het verduurzamingsplan kalverhouderij ingediend. Landbouwminister Carola Schouten ging vorig jaar niet akkoord met een aantal randvoorwaarden in het verduurzamingsplan. De sector wil innoveren en verbeteren op het gebied van transport, emissies, diergezondheid en dierenwelzijn. Het eigen plan is in de ogen van Schouten niet de juiste denkrichting. Het ministerie van LNV ontwikkelt daarom nu zelf toekomstscenario's voor de kalverhouderij. Die moeten de basis vormen voor een nieuw verduurzamingsplan van de sector.

Zeer ingrijpend

De scenario's die de NOS in bezit heeft, zouden erg ingrijpend zijn voor de sector, maar ook voor de melkveesector. In het eerste scenario blijven kalveren hun hele leven op een melkveehouderij. De bestaande kalvermesterijen verdwijnen in dit scenario, net als de verzamelcentra en de langeafstandstransporten.

In het tweede scenario blijven kalveren minimaal drie maanden op een melkveebedrijf. Nu is dat veertien dagen. Daarna mag het kalf naar een kalvermesterij. De kalverhouderij wordt in dit model volgens de NOS flink ingekrompen. Ook dit model zorgt voor grote veranderingen in de melkveehouderij.

Korte kalverketen

Het derde scenario is gebaseerd op een 'regionaal georiënteerde korte kalverketen'. De maximale transportafstand van melkveehouderij naar de kalverhouder wordt 100 kilometer. Kalverhouders moeten zich in dit scenario, zo zou blijken uit het rapport, meer over Nederland verspreiden en import is alleen mogelijk in de grensstreken uit buurlanden.

CDA-Kamerlid Jaco Geurts kent het rapport niet, maar is boos over wat de NOS schetst. 'Dit is echt ongehoord. De kalverhouderij is de zwaarst getroffen sector door de coronacrisis. Al het perspectief wordt op deze manier afgenomen. Ik heb er in de Tweede Kamer telkens op aangedrongen om samen met de kalverhouderij een uitweg te vinden uit de coronacrisis. Daar hoort dit absoluut niet bij. Ik kan er verder inhoudelijk niet op reageren. Ik heb als Tweede Kamerlid niets ontvangen en moet het net als iedereen via de NOS lezen.'

Oefening van extremen

Volgens sectorpartijen NAJK, LTO Kalverhouderij en Melkveehouderij, SBK, NZO en Vee & Logistiek Nederland lijkt de scenariostudie geen oog te hebben voor bestaande verduurzamingsinitiatieven. 'De denkrichtingen zoals geschetst in de berichtgeving liggen heel ver van de praktijk af. Het is een oefening van extremen en de economische uitwerking mist, niet alleen voor de kalverketen maar zeker ook voor de zuivelketen en melkveehouderij. Dat kalverhouders nu op basis van deze denkoefening in de media verregaande ideeën en onjuiste conclusies over hun toekomst lezen is buiten alle realiteitszin en roept onnodige tegenstellingen op', schrijven de partijen in een persverklaring.

De organisaties roepen op om samen met de sector verduurzamingsplannen te maken. 'Door naar kalverhouders en melkveehouders en hun ketens te luisteren, iets wat bij het maken van deze studie niet is gedaan, kunnen we samen aan verdere verduurzaming werken. Zoals dat nu al gebeurt in talloze publiek-private samenwerkingen waarin ketenbreed verantwoordelijkheid wordt genomen. De kalver- en melkveehouderijketens wachten het rapport en de reactie van minister Schouten af om het gesprek voort te zetten over de verdere verduurzaming van de sectoren.'