Motor uienexport hapert na jaarwisseling

Traditioneel maakt de Nederlandse uienexport vanaf half december de omschakeling van bestemmingen overzee naar bestemmingen veelal dichter bij huis. Meestal moet de uienmarkt zich enige tijd aanpassen aan deze veranderende situatie. Maar dit afzetjaar lijkt de overgang groter dan ooit.

Het exportseizoen startte voortvarend, blikt Wim Waterman van uienexportbedrijf Waterman Onions in het Flevolandse Emmeloord terug. Tijdens de oogstperiode en de maanden daarna was de vraag naar Nederlandse uien vooral in West-Afrika, maar ook voor Aziatische bestemmingen, gigantisch.

Eerste helft exportseizoen

'Gelukkig zijn we met z'n allen goed in staat om grote volumes weg te werken', zegt Waterman. 'Zeker in de eerste helft van het exportseizoen hebben we met onze uien een uitstekende positie op de wereldmarkt.' Vanaf half december, toen Senegal weer geleidelijk de grenzen ging sluiten voor uien van buitenaf, kwam de klad erin.

De exportcijfers van GroentenFruit Huis bevestigen het beeld dat de uienhandelaar schetst. Van week 1 tot en met week 14 in 2021 hebben Nederlandse uienexporteurs 215.000 ton uien verkocht, 75.000 ton minder dan vorig jaar in dezelfde periode. Voor de jaarwisseling stond de exportteller voor Nederlandse uien al op ruim 800.000 ton.

Afzet binnen Europa

'Van veel vraag en voldoende aanbod met oplopende prijzen moeten we het ineens doen met vooral afzet binnen Europa', verklaart Waterman. 'Voor deze markt waren we zeker in de eerste periode na de jaarwisseling nog veel te duur en bovendien laat de kwaliteit van de uien soms wat te wensen over.'

In Europa is er nu een redelijk aanbod van uien, stelt de uienhandelaar. Veel landen worden geleidelijk iets meer zelfvoorzienend en zijn daardoor minder afhankelijk van Nederlandse aanvoer. Ook constateert Waterman dat meer Europese afnemers geneigd zijn om na de eigen aanvoer de overstap te maken naar verse exportuien afkomstig van het zuidelijk halfrond.

Coronapandemie

'Daarbij speelt ook de coronapandemie ons nog een beetje parten, omdat vooral de foodservicesector minder uien afneemt. Voor een belangrijk deel wordt dat wel gecompenseerd door extra vraag vanuit de retail. Verder merken we dat de transporten ook over de weg duurder zijn dan voorheen, vooral omdat er nauwelijks terugvrachten zijn voor de transporteurs.'

De rol van Nederland als gatenvuller op de uienmarkt heeft volgens Waterman vooral betrekking op de tweede seizoenshelft. 'We zijn een beetje aan het lot overgeleverd. Vanuit Europa kunnen we weinig extra vraag verwachten. Buiten Europa moeten we het doen met incidentele kansen. In het verleden hebben we zo goede zaken kunnen doen met Brazilië, maar dat zit er nu niet in, omdat onze kwaliteit voor die markt onvoldoende is.'

Rode uien

Over de rode uien meldt de uienhandelaar dat die in de afzet de laatste maanden makkelijker hun weg vinden dan de gele uien. Vandaar ook de betere prijsvorming.

'Voor ons is het aandeel rood in de handel ongeveer 30 procent. Dat aandeel is nu vrij stabiel. Deze markt is interessant en natuurlijk sterk vergelijkbaar met die van de gele uien, alleen minder massaal en dus kleinere volumes.'