ANB Oost-Brabant: 'Boeren betalen voor landschapsbeheer'

Landschapsboer. Tijdens een wandeling in Twente liep Van der Biezen letterlijk tegen deze nieuwe functiebenaming aan, prijkend op een bordje voor een boerderij met huisverkoop en een vorm van natuurbeheer. Het zette hem aan het denken.

'Ik vond het een mooie term en het geeft een positieve uitstraling aan deze vorm van boeren, de zorg voor natuur en landschap. Want soms worden boeren die aan natuurbeheer doen, aangemerkt als subsidieslurpers, terwijl ze zich juist inzetten om aan een maatschappelijke wens te voldoen.'

Verdienmodel

Daarop voortbordurend ontvouwde zich in zijn hoofd een visie op een verdienmodel voor meer natuurinclusief boeren. Want dat ontbreekt er nog, stelt hij. 'Burgers willen dat de agrarische sector minder intensief wordt en vooral meer rekening met de natuur houdt, maar acteren anders als zij met hun winkelwagentje door de supermarkt lopen. Dus moet er een verdienmodel komen waarbij burgers indirect de hogere kostprijs compenseren.'

Er zijn al veel subsidiestromen voor onder meer weidevogelbeheer, akkerranden en landschapselementen. Maar er is nog veel meer mogelijk en ook meer maatwerk per gebied, stelt Van der Biezen.

Waterwingebieden

'Denk aan kwetsbare waterwingebieden. Het zou logisch zijn als je daar geen intensieve teelten toepast waar je de gewassen veel moet bespuiten. Als waterbedrijf zou je de boeren een contract kunnen aanbieden met bepaalde voorwaarden waaraan ze moeten voldoen', zegt de ANB-voorzitter.

'Daartegenover moet een compensatie staan waar boeren wel mee uit kunnen. Als het waterbedrijf de kuubsprijs voor leidingwater een paar centen duurder maakt, betaalt de maatschappij daaraan mee.'

Recreatiegebieden

Een ander voorbeeld waar Van der Biezen aan denkt, zijn de natuurgebieden met recreatiefunctie. 'Vaak liggen er in deze gebieden, die een grote maatschappelijke functie hebben, nog veel stukken boerengrond. Denk aan de Maashorst. Waarom dan niet die maatschappelijke functie invullen met betaald landschapsbeheer in plaats van alleen maar de mogelijkheid bieden van uitkoop?'

In zijn ogen zouden dergelijke contracten voor landschapsbeheer gestoeld kunnen worden op de huidige contracten voor agrarisch natuur- en landschapsbeheer.

Landbouwtransitie

'Boeren maken een keuze op economische gronden. Zo hebben zij een economisch alternatief. Alleen heb je dan telkens een andere organisatie, overheidsinstantie of bedrijf die er baat bij heeft. Uiteindelijk betalen de burgers. Op deze manier kun je op veel meer plekken verdienmodellen creëren om de landbouwtransitie te bewerkstelligen.'

De ANB-bestuurder ziet ook een rol weggelegd voor ZLTO om het nieuwe verdienmodel tot wasdom te brengen. 'Ik heb dit idee gedropt bij ZLTO en bij Boerennatuur. ZLTO zit aan veel meer tafels dan wij en we moeten elkaar de bal toespelen.'