Droogte vraagt aanpassing grasmat

'Met rassen- en mengselkeuze kun je op de korte termijn weinig. Het gaat nu om managementkeuzes om door benutten van de voorjaarsgroei voldoende gras te winnen voordat een eventuele droogteperiode intreedt. Onder andere door aandacht voor de bemestingsstrategie', stelt Tom Niehof, international productmanager forage bij Barenbrug Holland.

Focus met de drijfmestgift op het voorjaar, raadt Niehof melkveehouders aan. 'Dat komt langzaam vrij en hoe eerder je bemest, hoe beter het wordt benut voor de eerste snede.'
Beregen zo nodig tijdig, adviseert salesdirector Jos Deckers van DSV Zaden. 'Het klinkt voor de hand liggend, maar omdat Engels raaigras vaak de hoofdcomponent in de grasmat is, ontkom je niet aan beregening.'

Bij (droogte)schade aan de grasmat, raadt Niehof aan door te zaaien met overwegend tetraploïde Engels raaigras. 'Dit kiemt en groeit het snelst. Op die manier is de zode zo snel mogelijk weer dicht. Maak eventueel gebruik van rassen die kiemen bij koudere temperaturen. Concurrentievermogen is een must bij doorzaaien. Verkies daarom een doorzaaimengsel boven een standaard BG3-mengsel. De doorzaaimengsel zijn op concurrentievermogen geselecteerd.'

Deckers adviseert grasklaver als structurele reactie op droogte. 'Grasklaver verbetert de droogtetolerantie. Zo heeft rode klaver een penwortel die dieper de grond in gaat. Daarnaast ben ik ervan overtuigd dat zowel witte als rode klaver de mycorrhiza-schimmel stimuleert, die schimmels zorgen voor een betere watertoevoer. Na de eerste snede zijn de klavers er meestal nog niet, maar dan is er vaak ook nog geen sprake van vochtgebrek.'

Soortenrijk grasland

Aansturen op soortenrijk grasland met vlinderbloemigen en kruiden, heeft de voorkeur van Deckers. 'Je ziet op satellietfoto's dat deze percelen, inclusief het Engels raaigras, langer groen blijven. De kruiden wortelen dieper en activeren het bodemleven. Daar profiteert ook het Engels raaigras van.'

Bij nieuw grasland op droogtegevoelige grond is volgens beide specialisten rietzwenkgras een optie. Het voordeel van dit gras is dat het dieper wortelt, waardoor het in droge perioden langer vocht opneemt. De trage ontwikkeling maakt deze grassoort wel minder geschikt voor doorzaaien.

'Bij herinzaai op droogtegevoelige grond zou ik een mengsel kiezen van overwegend rietzwenk met Engels raaigras voor snelle vestiging', stelt Niehof. 'Elk gras heeft zijn eigen kenmerk. De combinatie kan de kenmerken het best benutten.'

Voordelen rietzwenkgras

Deckers ziet ook voordelen in rietzwenkgras. 'Rietzwenk trekt inderdaad langer door bij droogte. De wortels zijn wel pas na een jaar voldoende op diepte. Verder is het goed om rietzwenk als hoofdteelt te pakken, eventueel met rode klaver. Rietzwenk is het meest droogtetolerant maar vergt wel een ander management. Bijkomend voordeel van rietzwenk is dat het ook goed tegen overvloedige regenval kan. Het is een sterk en weerbaar gras.'

Soortenrijk grasland is minder droogtegevoelig, vindt Deckers: 'Ik zou zeker een deel soortenrijk grasland inpassen in het ruwvoerbouwplan. Dan is de beregening van percelen met Engels raaigras ook handiger rond te zetten.'

Gewassen in plaats van gras

Niehof ziet ook kansen voor andere gewassen in de toekomst. 'Als alternatieve teelt denk ik dat luzerne nog een kans krijgt. Dat is een droogtetolerante vlinderbloemige. Vaak wordt het als enkelvoudige teelt ingezet, maar het kan ook in mengsels. Ook verwacht ik veel van teff, een tijdelijke grassoort die één jaar meegaat. Het gewas is heel droogtetolerant en productief. Mooi als tussenteelt en voor bijvoorbeeld hooiproductie.

'De afgelopen jaren zijn proeven gedaan met eenzijdige klavers, zoals inkarnaat, Perzische en Alexandrijnse klaver, een eenjarige klaver uit het Midden-Oosten. Droogtetolerant en productief. '

Deckers pleit voor sorghum. 'Dit maisachtig gewas kan goed tegen droogte en op het gebied van voederwaarde worden grote sprongen gemaakt.'