Friese overheid halveert gebied voor veenweideopgaven

Nieuws Friesland Tienke Wouda 30 maa 2021 om 15:47uur

De Friese overheden verkleinen het gebied voor veenweideopgaven van 59.000 naar 28.000 hectare. Alleen in gebieden met een veenpakket dikker dan 80 centimeter willen Wetterskip Fryslân en provincie Fryslân maatregelen nemen om bodemdaling in het veenweidegebied af te remmen en de CO2-uitstoot te verminderen.

Friese+overheid+halveert+gebied+voor+veenweideopgaven

Dat blijkt uit het aangepaste Veenweideprogramma dat de provincie dinsdag heeft vastgesteld. Provinciale Staten en het algemeen bestuur van Wetterskip Fryslân besluiten in mei over het veenweideprogramma.

De regionale overheden willen nog geen maatregelen treffen voor gronden met een dik kleidek, gronden met een dun veepak of moerige gronden. In 2022 bekijken zij of maatregelen nodig zijn voor deze grondsoorten. Tegen die tijd is meer kennis beschikbaar over het effect van de maatregelen in deze gebieden, verwachten de partijen. Ook is dan meer duidelijk over welke bijdrage de provincie moet leveren aan de landelijke opgave om CO2-uitstoot in het landelijk gebied terug te brengen. Bovendien kan beter worden ingeschat of de review op de grondwaterstudie gevolgen heeft voor het veenweideprogramma.

Andere aanpassingen in het veenweidebeleid zijn dat bodem en bodemmaatregelen een belangrijker plek krijgen in het programma, zoals onderzoek naar klei in veen of het keren van profielen. Bodemmaatregelen kunnen, naast peilmaatregelen, een bijdrage leveren aan CO2-reductie en vertraging van de bodemdaling. De zeven landbouwpartijen hadden hier gezamenlijk op aangedrongen.

Funderingstafel

Daarnaast komt er voor elk gebiedsproces een analyse van het ecosysteem en het landschap. Dat zorgt voor een betere koppeling met natuur en landschap. Ook funderingsproblematiek krijgt een duidelijker plek in het Veenweideprogramma. Er wordt een funderingstafel ingesteld en op korte termijn wordt onderzocht wat de overheden kunnen betekenen voor de funderingsschadegevallen waar nu een urgent probleem is.

'De aanpak in het veenweidegebied is complex. Er zijn veel belangen, zoals bijvoorbeeld die van boeren, van natuur of van mensen die problemen hebben met de fundering van hun woningen door het dalende waterpeil', zegt Jan van Weperen, lid van het dagelijks bestuur van Wetterskip Fryslân. 'Soms zijn die belangen tegenstrijdig. Dat maakt het niet altijd makkelijk. Juist door de samenwerking met elkaar als Wetterskip en de provincie, maar ook met de belangenvertegenwoordigers vanuit landbouw, natuur, recreatie, gemeenten en uit het gebied, kunnen we deze belangrijke stap zetten.'

• Lees ook: Geart Benedictus: bodem onderbelicht in veenweidediscussie

Gedeputeerde Douwe Hoogland (PvdA) vult aan: 'Zo werken wij van onderop verder aan een veenweidegebied dat voor alle inwoners een goede toekomst geeft. Onze ambities zijn niet veranderd, maar we doen het stap voor stap. We lopen in Friesland voorop in Nederland met deze aanpak. We begrijpen dat er zorgen zijn, zoals de zorg over een goed perspectief voor de landbouwbedrijven. Of de zorg naar de koppeling met natuur en landschap. Daar blijven we aan werken. We gaan alleen aan de slag als er voldoende middelen zijn. Dat houdt in zolang als er geen middelen zijn om de maatregelen door te voeren in een specifiek gebied, dat er geen ingrijpende maatregelen worden doorgevoerd in het gebied. Ook zetten we er vol op in dat gemeenschappelijk andere verdienmodellen voor de landbouw worden ontwikkeld.'

Landbouw: losse einden

De landbouwpartijen kunnen zich op 'hoofdlijnen vinden in dit principeakkoord', reageert Geart Benedictus namens zeven landbouwpartijen vertegenwoordiger in het Bestuurlijk Overleg Veenweide. 'Voor ons zitten er nog losse einden aan het programma. Wij zijn blij met het programmalijn bodem en bodemgebruik. Maar er is nog geen werkend verdienmodel, er zijn nog geen afspraken over een nadeelcompensatieregeling. Daar zitten onze zorgen. Toch duren we als landbouw deze eerste stap – in het duister – te zetten. De uitvoering zal stap voor stap moeten en eerst succesvol moeten zijn in het pilotgebied Aldeboarn-De Deelen'.

Voor de Friese Milieu Federatie, ook een vertegenwoordiger in het bestuurlijk overleg, zijn de koppelkansen met doelen op het gebied van stikstof, weidevogels en Natura 2000 essentieel. 'We hadden graag meer ambitie gezien in het veenweideprogramma als het gaat om natuur. Stap voor stap komen wij bij het einddoel', stelt directeur Hans van der Werf van de Friese Milieu Federatie.

De doelen van het Veenweideprogramma zijn het verminderen van de negatieve effecten van bodemdaling, het terugbrengen van de uitstoot van broeikasgassen (CO2), een duurzame toekomst voor de boeren in het gebied en ervoor zorgen dat het gebied klaar is voor de toekomst als het gaat om het beheer van het water en de gevolgen van klimaatverandering.

240 inspraakreacties

Het ontwerp-Veenweideprogramma 2021-2030 is aangepast naar aanleiding van de inspraakreacties. Ruim 240 belanghebbenden stuurden een zienswijze in op het in november vorig jaar gepresenteerde ontwerpprogramma. Het merendeel hiervan was afkomstig uit de landbouwsector. Zorg over de financiële perspectieven voor boerenbedrijven, meer aandacht voor bodemmaatregelen, focus op gebieden met een dik veenpakket en meer aandacht voor funderingsproblematiek en meer ambitie om doelen te halen waren daarbij belangrijke thema's.