Go2Positive koppelt bedrijf aan koolstofboer

In het bedrijfsleven worden steeds meer klimaatdoelen geformuleerd. Ondernemingen willen klimaatneutraal of zelfs klimaatpositief worden en investeren daar flink in. Het is opmerkelijk dat die investeringen nog nauwelijks in het Nederlandse buitengebied terechtkomen, vindt Luuk van Wezel, klimaatexpert bij ZLTO.

'Vaak compenseren bedrijven hun uitstoot door ergens in het buitenland bomen te planten. Maar ook in de landbouw kunnen we CO2 uit de lucht halen en langdurig vastleggen. Met Go2Positive willen we bedrijven enthousiast maken om dit met Nederlandse boeren en tuinders te gaan doen', legt Van Wezel uit.

Europees project

Go2Positive komt voort uit het Europese Interreg-project 'Carbon Farming' van ZLTO. De coöperaties Deltawind en Zeeuwind hebben zich hier al bij aangesloten. Hun investeringen belanden bij vijftien agrarisch ondernemers in de omgeving, die de komende vijf jaar 2.750 ton CO2 vastleggen in de bodem. Via Go2Positive krijgt een deelnemende boer of tuinder 100 euro per ton CO2 die hij in de bodem vastlegt.

'We denken dat het voor akkerbouwers reëel is om jaarlijks tot 1 ton CO2 per hectare vast te leggen', legt Van Wezel uit. 'Voor veehouders met grasland is er meer mogelijk. Met meerjarig, kruidenrijk gras kun je 2, misschien wel 3 of 4 ton CO2 per hectare vastleggen.'

Veel animo

Komend jaar gaat de organisatie actief op zoek naar andere bedrijven die lokaal een deel van hun CO2-uitstoot uit de lucht willen halen. Onder agrarisch ondernemers is het animo voor koolstofboeren groot, merkt de ZLTO-klimaatexpert.

'Er is serieuze interesse om te werken aan een duurzame bodem, want dat is ook in het belang van de boer of tuinder. Sommige agrarisch ondernemers zijn er al langer mee bezig. Voor hen is de vergoeding vanuit Go2Positive een extra steun in de rug.'

Intensiever aan de slag

Wie 's winters een groenbemester zaait, is in feite al bezig met koolstofboeren. Het is niet meer dan het voeden van de bodem met koolstof, die door planten uit de lucht wordt gehaald. 'Maar om echt impact te maken, moet je intensiever aan de slag. Zo lang mogelijk groenbemesters laten groeien bijvoorbeeld of vaker een rustgewas in je bouwplan inbrengen', zegt Van Wezel.

'Daarnaast is het van belang dat de koolstof die de planten uit de lucht halen, echt in de bodem blijft zitten. Niet-kerende grondbewerking is daarbij een belangrijke maatregel, want als je gaat ploegen, ontstaat weer CO2.'

Bewust bezig met bodem

'Ik ben eigenlijk tegen subsidies', zegt akkerbouwer André Slootmaker uit Nieuwerkerk stellig. Als ondernemer wil hij producten en diensten leveren waar een markt voor is. Go2Positive ligt dus wel in zijn straatje.

Toen Slootmaker zich een aantal jaren geleden aansloot bij het project 'Carbon Farming' dat wel gesubsidieerd is, ging hij nog bewuster aan de slag met het verbeteren van de bodem. Nu wordt zijn duurzame grondbewerking mede gefinancierd door het bedrijfsleven. 'Ik werk niet-kerend en zaai veel groenbemesters. Afgelopen winter is de helft van mijn areaal groen geweest. Dat levert flink wat op voor de bodem.'

Organischestofgehalte

Voor de akkerbouwer is een gezonde bodem reden genoeg om werk te maken van koolstofbinding. 'Ik probeer al jaren het organischestofgehalte van mijn grond te verhogen. Dat is natuurlijk goed voor de vruchtbaarheid. Maar het maakt de bodem ook wat minder slempgevoelig en hij houdt meer water vast. Dat is hier op Schouwen-Duivenland best belangrijk.'

Die extra maatregelen zijn goed voor de bodemgezondheid, maar niet altijd voor de portemonnee. Koolstofboeren kost geld, weet Slootmaker.

'Als je een extra slag wilt maken, levert dat risico's op. Door niet-kerend te werken, ben ik meer afhankelijk van het weer. Afgelopen winter wilde ik wintertarwe zaaien. Als ik had kunnen ploegen, was dat prima gelukt. Nu moest ik wachten tot de grond droog genoeg was. Tegen de tijd dat het zover was, moest de zomertarwe al worden gezaaid.'

Flinke strop

Dit soort 'ongelukjes' kunnen een flinke strop zijn voor een agrarisch ondernemer. Bovendien levert het zaaien van extra groenbemesters of rustgewassen financieel niets op.

De vergoeding die Slootmaker krijgt als koolstofboer bij Go2Positive, geeft hem de ruimte om die risico's te nemen. 'Je wordt er niet rijk van, maar daardoor kun je wel meer experimenteren. Als er nu iets misgaat, kan ik dat opvangen met die vergoeding.'

Waardering en erkenning

In de media wordt koolstofboeren regelmatig verbeeld als 'nieuwe melkkoe' voor de agrarische sector. Daar kun je de nodige vraagtekens bij zetten, zegt Van Wezel. 'Het is een vergoeding die waardering en erkenning geeft voor duurzame boeren en tuinders. Maar het gaat niet om enorme bedragen. Uiteindelijk is het misschien een mooie dertiende maand.'

Slootmaker doet het in ieder geval niet voor het geld. 'Ik wil er vooral van leren, zodat ik weet welke maatregelen naar de toekomst toe goede effecten hebben. Elke bodem is wat dat betreft anders.'

Goed gevoel

Een gezonde bodem is voor de Zeeuwse akkerbouwer uiteindelijk de voornaamste beloning. 'Het geeft een goed gevoel om voor je grond te zorgen. Dat is immers het meest waardevolle bezit dat je hebt als boer.'