Kabinet wil lering trekken uit corona-uitbraak onder nertsen

In 2020 waren op tientallen nertsenbedrijven uitbraken van het coronavirus. Nertsen bleken bleken vatbaar voor het virus en in enkele gevallen bleken nertsen ook het virus over te kunnen dragen op mensen. Uiteindelijk zorgde de corona-uitbraak onder nertsen voor het drie jaar eerder stoppen van de pelsdierhouderij in Nederland.

De Nederlandse geïntegreerde humaan-veterinaire risicostructuur, kortweg de zoönosestructuur, functioneert sinds 2011. Het doel van deze structuur is om een goede samenwerking tussen humane en veterinaire gezondheidsorganisaties te hebben, waaronder de ministeries van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV). De betrokkenen in de zoönosestructuur houden zich bezig met monitoring en vroegtijdige waarschuwing bij risico's voor de volksgezondheid.

Signalering zoönose

Maandelijks is er een signaleringsoverleg zoönosen (SO-Z) onder voorzitterschap van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). De samenstelling van het SO-Z bestaat uit RIVM, Gemeentelijke Gezondheidsdienst (GGD), Royal GD, Wageningen Bioveterinary Research, Faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht, Dutch Wildlife Health Center en Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). Vervolgstappen in de beoordeling vinden afhankelijk van de ernst van het signaal plaats in het responsteam zoönosen, het Outbreak Management Team Zoönosen of het deskundigenberaad zoönosen.

Het kabinet vindt het belangrijk dat uit elke crisis lessen worden getrokken, schrijven de ministers. Het onderzoek naar het functioneren van de zoönosestructuur tijdens de corona-uitbraak onder nertsen wordt door een externe partij uitgevoerd. Voor de zomervakantie moet de evaluatie zijn afgerond. Daarnaast komt er een expertgroep die aanbevelingen doet om de risico's op toekomstige zoönotische uitbraken te verkleinen. Henk Bekedam is voorzitter van deze expertgroep. Hij is arts en heeft jarenlange ervaring bij de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).

Verspreiding en ernst

De expertgroep gaat onder meer kijken naar welke factoren het ontstaan, de verspreiding en de ernst van zoönosen beïnvloeden, zowel bij gehouden als bij wilde dieren. Er wordt beoordeeld welke strategieën en instrumenten de kans op het ontstaan van een zoönose verkleinen en hoe verspreiding kan worden tegengaan. Ook wordt gekeken wat wereldwijd de belangrijkste bestaande en opkomende zoönosen zijn.

Het kabinet roemt de professionaliteit van de Nederlandse veehouderij. Samen met de veehouderijsectoren is er een monitoringssystematiek ingericht om dierziekten, waaronder zoönosen, in de veehouderij snel te ontdekken. 'We hebben een professionele veehouderij in Nederland, waar bioveiligheid op en rond het bedrijf goed geregeld is en daarmee een preventieve werking heeft', schrijven de ministers. De Nederlandse manier van werken wordt internationaal actief uitgedragen door de Nederlandse regering.