Kleine stijgingen melkprijs kunnen grote prijsdaling 2020 niet compenseren

Voor de 6e achtereenvolgende maand is de gemiddelde melkprijs gestegen. Wel ging het steeds om relatief kleine stijgingen. Deze kleine stijgingen hebben de grotere prijsdalingen eerder dit jaar niet kunnen compenseren, zoals blijkt uit de ontwikkeling van de voorschotmelkprijzen in 2020.

Met uitzondering van Danone en Sodiaal zijn alle melkprijzen gelijk gebleven of iets gestegen. Grootste stijger was de melkprijs van Arla met 1,0 euro. De prijzen van het Duitse Müller en de Ierse zuivelondernemingen stegen met ongeveer de helft hiervan.

De berekende prijsstijging van Saputo komt volledig door de stijging van het Britse pond ten opzichte van de euro. Uitgedrukt in nationale valuta blijft de melkprijs (voor de seizoenscorrectie) tot en met maart 2021 ongewijzigd.

Naar verwachting zal de gemiddelde melkprijs in december niet veel veranderen. Voor zover bekend blijven de meeste melkprijzen gelijk en tegenover een stijging van de melkprijs van FrieslandCampina met 0,9 euro staat eenzelfde verlaging van de melkprijs van Danone.

Koffiedik kijken

Wat 2021 gaat brengen blijft koffiedik kijken, maar voor Belgische melkveehouders die leveren aan Milcobel is de start positief met een stijging van de melkprijs met 1,4 euro in januari. Dit is de eerste prijsverhoging van Milcobel sinds december 2019. Hiertegenover staat dat Arla en FrieslandCampina de melkprijzen in januari 2021 verlagen met 1,2 euro respectievelijk 0,9 euro per 100 kg.

Het Nieuw-Zeelandse Fonterra lijkt weer wat optimistischer over de nabije toekomst, want het heeft begin december de melkprijsverwachting voor het lopende seizoen verhoogd. Ook de melkprijs van het Zwitserse Emmi stijgt in januari 2021.

Voorschotmelkprijzen 2020

Omdat terugblikken gemakkelijker is dan vooruitkijken staat in de tabel een overzicht van de ontwikkeling van de voorlopige voorschotmelkprijzen 2020. Voorlopig, omdat nog niet van alle zuivelondernemingen de melkprijzen van december bekend zijn. Van deze ondernemingen is aangenomen dat de december melkprijs gelijk is aan de november melkprijs.

De voorlopige melkprijzen in 2020 zijn gemiddeld met 0,70 euro er 100 kilo ofwel 2,1 procent gedaald ten opzichte van 2019. Opgemerkt moet worden, dat deze tabel is gebaseerd op de maandelijkse uitbetaalde voorschotmelkprijzen, dus exclusief nabetalingen. De definitieve melkprijzen inclusief nabetalingen worden pas in de loop van 2021 bekend en worden in juni gepubliceerd.

De voorschotmelkprijzen van Valio, de Ierse zuivelondernemingen (met uitzondering van Dairygold) en Arla zijn in het tegenvallende jaar 2020 toch gestegen. De melkprijzen van Milcobel, Saputo Dairy UK, FrieslandCampina en Müller zijn in 20920 relatief het meest gedaald.

De berekende melkprijsdaling van Saputo Dairy UK komt overigens bijna volledig doordat de waarde van het Britse pond ten opzichte van de euro is gedaald. Uitgedrukt in pence per liter was de prijsdaling minder dan 1 procent.

Verenigde Staten

De klasse III melkprijs is in 2020 omgerekend in euro’s met 2, procent gestegen. In nationale valuta was dit 7,1 procent. Ondanks deze prijsstijging zal het melkprijsjaar 2020 vooral herinnerd worden vanwege de maandelijkse prijsschommelingen. Nog nimmer fluctueerden de kaasprijzen en daarmee de klasse III melkprijzen zo extreem. Zo verdubbelde de klasse III melkprijs in 2 maanden tussen mei en juli (zie grafiek).

Normaal gesproken geeft de klasse III melkprijs een goede indicatie van de ontwikkeling van de melkprijzen in de VS. 2020 was echter dankzij COVID-19 virus allesbehalve een normaal jaar en dit liet zich ook zien in de melkprijzen in de VS.

Een betere indicator van de gemiddeld uitbetaalde melkprijzen is de zogenaamde all milk price. Hierin komen naast kaasprijzen ook de opbrengstprijzen van andere zuivelproducten tot uitdrukking en schommelde daarom minder. De all milk price van geheel 2020 ligt ondanks de fluctuaties uiteindelijk ongeveer op hetzelfde niveau als in 2019.

Melkaanvoer

De Nederlandse melkaanvoer bleef in november opnieuw die van dezelfde maand in het vorige jaar licht voor (+0,4 procent). Daarmee was de totale melkaanvoer over de periode januari-november 2020 1,4 procent meer dan in dezelfde periode in 2019.

De EU-melkaanvoer (inclusief het VK) nam in oktober nog met 0,8 procent toe, waarmee het groeiherstel na de droge zomerperiode weer wat afvlakte. Het beeld was divers. Terwijl in de meeste lidstaten ten opzichte van oktober vorig jaar sprake was van (soms ruime) groei, bleef de melkaanvoer in de grote lidstaten Duitsland en Frankrijk juist duidelijk achter. Per saldo nam de EU-melkaanvoer in de periode januari tot en met oktober 2020 uiteindelijk nog met 1,1 procent toe ten opzichte van 2019.

Buiten Europa

De melkproductie in de andere, mondiaal belangrijke zuivel exporterende landen liet in oktober, met uitzondering van Australië, net als in de maanden daarvoor, groei zien. De stijging in de VS lag opnieuw ruim boven de 2 procent. De Nieuw-Zeelandse melkaanvoer bleef in oktober weliswaar toenemen, maar ten opzichte van september was wel sprake van een halvering van de groei (+0,8 procent).

Ook Argentinië (+8 procent) en Uruguay (+6 procent) wisten de groei vast te houden. In Australië bleef na een periode van herstel het volume in oktober voor het eerst dit kalenderjaar licht achter bij vorig jaar (-0,3 procent). Het geaggregeerde volume van de belangrijke zuivelexporteurs (inclusief de EU) lag in de periode januari tot en met oktober 2020 uiteindelijk opnieuw 1,8 procent hoger dan in 2019.

Redelijk stabiel

Sinds begin juli is het prijsniveau voor boter nagenoeg gelijk gebleven. Fluctuaties waren slechts van korte duur. Richting eind december ontstaat er echter enige druk op de prijzen. Kopers oriënteren zich voornamelijk op het eerste en tweede kwartaal van volgend jaar, waarbij de grote onzekerheid over de gevolgen van de coronacrisis een grote invloed heeft.

De prijzen van mager melkpoeder lopen sinds medio november weer voorzichtig op. Dit is opvallend omdat het voor Europa vanwege de ongunstige EUR/USD koersverhouding en het competitieve aanbod van melkpoeder uit de VS, lastiger is om product af te zetten op de wereldmarkt. De notering van vol melkpoeder is sinds de tweede helft van oktober langzaam gestegen. Europees product is te duur voor de wereldmarkt, waardoor de afzet zich vooral beperkt tot de interne markt.