'Meer op het spel dan glyfosaat'

Glyfosaat is het meest gebruikte herbicide omdat het doeltreffend is tegen veel onkruiden, veilig en gemakkelijk kan worden gebruikt en kostenefficiënt is. Door het product te gebruiken voor het zaaien of in de periode tussen twee gewassen in, kan het onkruiden onder controle houden die de opbrengst, kwaliteit en voedselveiligheid bedreigen.

Glyfosaat laat het toe om de grond minder te ploegen. Dat komt ten goede aan de bodemgezondheid, de waterbergingscapaciteit, de vruchtbaarheid van de bodem en het bodemleven.

Critici zeggen dat glyfosaat kankerverwekkend is. In maart 2015 heeft het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek (IARC) glyfosaat ingedeeld in categorie 2A: waarschijnlijk kankerverwekkend. In die categorie vinden we ook rood vlees en nachtwerk. 2A is geen indicatie voor het risico dat aan het gebruik is verbonden, omdat het geen rekening houdt met de mogelijke blootstelling. Zonlicht en alcohol zijn ingedeeld in categorie 1A: zeker kankerverwekkend.

Normaal gebruik niet kankerverwekkend

Ruim tien regelgevende en wetenschappelijke instanties wereldwijd hebben sinds de classificatie door het IARC opnieuw bevestigd dat normaal gebruik van glyfosaat niet kankerverwekkend is. Zo ook de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA). Omdat glyfosaat zo gevoelig ligt, heeft de Canadese overheid alle studies opnieuw laten beoordelen. De conclusie in 2019: er is geen wetenschappelijke grond voor bezorgdheid.

Ook voor 2015 hebben tal van organisaties en overheden de effecten van het herbicide onderzocht en beoordeeld als niet-kankerverwekkend. Een daarvan is een grote epidemiologische studie in de Verenigde Staten (VS) die meer dan twintig jaar lang 54.251 gebruikers van gewasbeschermingsmiddelen heeft gevolgd. 44.932 van hen hebben glyfosaat gebruikt sinds 1993. Er werd geen link vastgesteld tussen het gebruik van glyfosaat en kanker.

De rechtszaken in de VS waarin grote sommen geld worden toegekend aan mensen die zeggen ziek te zijn geworden van glyfosaat, moeten in het Amerikaanse juridische kader worden gezien. Het gaat om het oordeel van lekenjury's.

Critici benadrukken dat de studies waar het beleid op is gebaseerd worden aangeleverd door de industrie. Wie een product op de markt brengt, moet inderdaad ook kosten en inspanningen leveren om te bewijzen dat het product geen onaanvaardbaar risico vormt voor gezondheid en milieu. Het systeem verloopt via wettelijk vastgelegde procedures en is geheel traceerbaar.

Publieke informatie over glyfosaat

Over de wijze waarop glyfosaat werd beoordeeld in de procedure van de Europese Unie zijn ongeveer zesduizend pagina's aan informatie beschikbaar voor het brede publiek. Met inbegrip van de evaluatie van de IARC-studies. Ze staan op de site van het EFSA. Bayer zelf geeft via het Prisma-project geïnteresseerden toegang tot studies die worden uitgevoerd rond de veiligheid van producten en stoffen.

De manier waarop ideologie en wetenschap zich in deze discussie verstrengelen, bewijst dat er veel meer op het spel staat dan de toekomst van één product. Dit gaat over de geloofwaardigheid van onze instellingen en wetten, van de wetenschap als basis van beslissingen. Dit gaat over de toegang tot veilige en doeltreffende hulpmiddelen om duurzaam en veilig voedsel te produceren.