Rijk en provincies eens over besteding natuurmiljarden

Dat staat in het Uitvoeringsprogramma Natuur, dat minister Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) vandaag – mede namens de provincies – naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Vanuit het ‘Programma Natuur’ werken overheden, natuurbeheerders en particuliere en agrarische grondeigenaren samen aan regionale en landelijke maatregelen.

De plannen omvatten onder meer het versterken en verbeteren van natuurgebieden, hogere vergoedingen voor natuurbeheer en het stimuleren van natuurinclusieve landbouw in gebieden rondom natuurgebieden. Dat staat in het Uitvoeringsprogramma Natuur, dat minister Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) vandaag – mede namens de provincies – naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.

Stikstofproblematiek

Vanuit het Natuurpact (2013) hebben Rijk en provincies de afgelopen jaren al geïnvesteerd in natuur. Om de stikstofproblematiek het hoofd te bieden, is volgens het Rijk extra inzet nodig om de natuur verder te versterken en stikstofgevoelige habitats en leefgebieden van soorten herstellen. Met het Programma Natuur werken Rijk en provincies de komende tien jaar aan verdere verbetering. Het kabinet maakt hiervoor vanuit het beschikbare geld voor de stikstofaanpak tot 2030 jaarlijks tot 300 miljoen euro vrij.

Minister Schouten ziet in een sterke natuur een groot deel van de oplossing voor het stikstofprobleem. 'Hoe robuuster de natuur, hoe meer deze tegen een stootje kan en andere activiteiten mogelijk worden. Met het Programma Natuur wil ik - samen met provincies en andere partners - de natuur versterken, zodat stikstofgevoelige soorten en habitats herstellen.'

'Ook wil ik boeren, natuurbeheerders en grondeigenaren helpen om te investeren in natuurbeheer', zegt Schouten. 'Zo kunnen we allemaal bijdragen aan een goede instandhouding van de natuur. Deze maatregelen worden zoveel mogelijk in samenhang met de bronmaatregelen uitgevoerd.

Gebiedsgerichte maatregelen

Van de jaarlijks beschikbare middelen gaat het merendeel naar gebiedsgerichte maatregelen. Provincies dragen samen met gebiedspartijen zorg voor de uitwerking en uitvoering. Met deze maatregelen moeten de natuurgebieden en de omgeving ervan – onder regie van de provincies – versterkt, verbeterd en robuuster worden gemaakt.

Dit gebeurt bijvoorbeeld door het verhogen van het waterpeil of de verbetering van natuurgebieden zoals heiden, bossen en graslanden, meldt Schouten. In overgangsgebieden rondom stikstofgevoelige natuurgebieden worden maatregelen genomen om de natuurgebieden te versterken. Daarbij gaat het om het stimuleren van natuurinclusieve vormen van ondernemen, zoals extensievere vormen van landbouw.

Vergoedingen aan boeren

Ter versterking van de natuur nemen Rijk en provincies ook nationale maatregelen. Zo stijgen de vergoedingen – aan boeren, natuurbeheerders en grondeigenaren – voor natuurbeheer naar 84 procent van de kostprijs (momenteel 75 procent). Ook worden bomen die vanaf 2017 zijn gekapt voor natuurbeheer (bijvoorbeeld om bos om te vormen naar heide) gecompenseerd. Minister Schouten en de provincies kondigden dat recentelijk ook aan in de Bossenstrategie.

De maatregelen ter versterking van de natuur komen bovenop de inzet voor stikstofreductie bij de bron, klimaat en kringlooplandbouw. Ook blijven alle partijen werken aan de afspraken uit het Natuurpact, zoals de afronding van het Natuurnetwerk Nederland.

Gedeputeerde Anita Pijpelink (Zeeland, PvdA) is, namens de provincies, opgetogen: 'De komende jaren gaan we een extra impuls geven aan de natuur in Nederland. Daar zijn we blij mee. Dat is nodig om kwaliteit van de natuur te verbeteren en economische ontwikkeling te stimuleren. Dat krijgen we als provincies het beste voor elkaar met een gebiedsgerichte aanpak. Nu we deze afspraken met het Kabinet gemaakt hebben, kunnen we echt aan de slag om de natuur robuuster te maken.'

Agenda Natuur

Het Programma Natuur moet eraan bijdragen dat de Nederlandse natuur in de toekomst in een blijvend goede staat verkeert. Daarvoor is ook aandacht nodig voor het versterken van natuur buiten natuurgebieden, zoals in steden, op het platteland en in de grote wateren, stelt Schouten.

Rijk en provincies werken de komende maanden aan een visie op de te volgen koers naar een natuurinclusieve samenleving, waarin die aandacht is vastgelegd. Dat moet in de loop van 2021 een Agenda Natuurinclusief opleveren.