Marktherstel verder weg na nieuwe sluiting horeca

‘Echt marktherstel zou sowieso nog even duren. De vrieshuizen liggen nog vol met friet en er was maar beperkte animo bij aardappelverwerkers om bij te kopen. Van deze nieuwe horecasluiting wordt dat niet beter’, aldus Hoogendijk.

Volgens de BO Akkerbouw-directeur was al duidelijk dat 2020 een moeilijk jaar is wat betreft de afzet en aardappelprijzen. ‘Als we kijken naar Noordwest Europa, het belangrijkste afzetgebied voor Nederlandse telers, zie je dat de maatregelen overal worden aangescherpt en mensen niet volop uit eten gaan. Nu zal er ook moeten worden nagedacht over wat deze nieuwe aanscherping van de maatregelen betekent voor volgend jaar.’

Teeltplannen

De situatie voor de telers is nu wel anders dan in maart bij de eerste sluiting. Toen waren veel aardappelen al geoogst of zaten nog in de grond. Op dit moment maken telers de teeltplannen voor volgend jaar. Daarbij zal rekening moeten worden gehouden met de onzekerheden in de markt. ‘Telers, pootaardappelbedrijven en verwerkers moeten gaan nadenken over wat dit betekent voor volgend jaar. Hoeveel ga je straks planten?’, zegt Hoogendijk.

Naast de aardappelmarkt daalde bij de eerste lockdown ook de afzet van zuivel en kalfsvlees. Door de forse afname van het woon-werkverkeer daalden de verkopen van gemaksproducten in de out-of-homemarkt. Kalfsvlees kent in Nederland vooral afzet in de horeca. Door de nieuwe maatregelen zal ook het herstel van deze markten vertraging oplopen.

Boerderijwinkels

Bij boeren met een boerderijwinkel of verkoop aan huis zal na de sluiting van de horeca de toeloop weer groter worden, verwacht Bart Kraaijvanger van de Taskforce Korte Keten. ‘Tijdens de eerste coronagolf zagen we een enorme stijging van omzet bij boerderijwinkels. Maar voor veel boeren met meerdere afzetkanalen woog dit niet op tegen de inkomsten die ze misten doordat ze niet aan de horeca konden leveren.’

Waar Kraaijvanger bovendien groei voorspelt is bij de aanbieders van maaltijdboxen. ‘Dat zagen we in het voorjaar ook. Organisaties als Boerschappen, Streekboer en Rechtstreex die samenwerken met boeren zetten veel meer af, soms ging het om een viervoudiging van de omzet.’ Een van de oorzaken hiervan is volgens Kraaijvanger dat mensen zich tijdens de coronacrisis meer bewust worden van voedsel. ‘Met de feestdagen in het vooruitzicht willen mensen toch lekker en goed eten. Ze kunnen niet naar het restaurant. Ze zullen eerder geneigd zijn om de stap naar de boer te zetten en een boerderijwinkel te bezoeken of een maaltijdbox te bestellen.’

Ook voorzitter Wessel van Olst van de Landwinkel-coöperatie gaat ervan uit dat boerderijwinkels meer klanten gaan trekken als cafés en restaurants hun deuren moeten sluiten. ‘Mensen zijn op zoek naar verse producten, ze willen er even uit. Een tocht naar de boerderijwinkel is net even anders dan een ritje naar de supermarkt. Het is gemoedelijker.’

De vorige coronagolf zorgde voor een omzetstijging van 30 procent bij de 94 Landwinkels. Van Olst verwacht dat de toename nu kleiner zal zijn. ‘Mensen sloegen destijds aan het hamsteren vanwege de lockdown. Er heerste gekte. Nu is er meer bezinning.’