Tuinders en burgers samen in Coöperatie Broekpolder 2040

Glastuinbouwgebied Broekpolder telt 600 hectare Westlandse grond tussen de dorpen Wateringen, Kwintsheul en Honselersdijk. Er wonen vierhonderd families en er zijn honderdvijftig bedrijven gevestigd.

'Oorspronkelijk hoorde bij elk huis een bedrijf', zegt Erik Persoon van de Coöperatie Broekpolder 2040. 'De polder werd in de jaren zeventig ontwikkeld als tuinbouwgebied. Het was boerenland.' Zo ontstonden vierhonderd familiebedrijfjes. Door schaalvergroting en bedrijfsbeëindigingen is dat aantal de laatste 25 jaar teruggelopen tot 115.

Grip houden

Het gebied heeft de bestemming glastuinbouw. 'Maar ook nu zal de omgeving veranderen', zegt Persoon in het kantoor van zijn tropische plantenkwekerij Forever Plants in Honselersdijk. De ondernemers en bewoners in de Broekpolder willen niet wachten op veranderingen waar anderen mee komen en komen zelf in beweging. 'Wij houden liever grip.'

Met die gedachte ontstond twee jaar geleden het idee voor een coöperatie, als een groepje ondernemers uit de Broekpolder over de toekomst praat. Vragen als 'waar sta jij over drie jaar?' komen voorbij, maar al gauw merken ze dat dit uitloopt op kortetermijndenken.

'Daarvoor kun je een wensenlijstje maken, maar dat wordt een lastige legpuzzel. Dus dachten we verder na. Hoe ziet de omgeving er over twintig jaar uit?'

Burgers erbij betrekken

De ondernemers verbreden de discussie en betrekken alle inwoners van de polder, ook burgers, bij de coöperatie. Daarmee doorbreken ze het traditionele denken. 'Daarin is glastuinbouwgebied er voor de tuinbouw. Burgerwoningen die het glas in de weg staan, worden uitgeplaatst. Ook ondernemers willen dat niet', stelt Persoon. 'De Broekpolder is geen bedrijventerrein.'

Het idee is ook om tot veranderingen te komen die zo breed mogelijk worden gedragen. Spanning tussen burgers en ondernemers is meestal gebaseerd op vooroordelen, merkt Persoon. 'Vaak zijn de verschillen niet zo groot. Als je met elkaar in gesprek gaat, ontstaat er begrip.'

Voordelen ten opzichte van vereniging

Sinds februari is de coöperatie een feit. De keuze voor een coöperatie biedt verschillende voordelen ten opzichte van een vereniging, zegt Persoon. 'Een coöperatie kan zelf een vraagstuk beetpakken en opdrachtgever worden van bijvoorbeeld de ontwikkeling van recreatie. Een vereniging kan dat niet.'

Daarbij is de stemverhouding belangrijk in de coöperatie. 'Het democratische gehalte stijgt erdoor.'

Verder kunnen overheden niet om de coöperatie heen als zij bestemmingsplannen willen wijzigen. De coöperatie moet van meet af aan worden betrokken bij alle plannen.

Geen vrijstaat

Alles bij elkaar opgeteld, klinkt het alsof de glastuinders en burgers van de Broekpolder vanaf nu totaal zelf bepalen wat er in de omgeving gebeurt. 'Wij zijn geen vrijstaat', lacht Persoon. 'We werken binnen de kaders van de gemeente, de provincie en het waterschap.'

De coöperatie tekent eind oktober een convenant met de lagere overheden. Persoon is verrast over de snelheid waarmee die instemden met het idee voor een samenwerking. 'Blijkbaar is het er de tijd voor.'

Werkgroepen

Zeventig leden telt de Coöperatie Broekpolder 2040. Actieve leden zitten in werkgroepen met thema's als huisvesting, energie, water of recreatie. Eens per maand discussiëren zij met elkaar en komen uiteindelijk tot een visie. Die wordt uitgewerkt tot concrete plannen.

De eerste projecten beginnen volgend jaar. Het gaat om een huisvestingsproject waarin bewoners samen huizen bouwen, een bedrijfssamenvoeging waarvoor een stuk weg gaat wijken en een waterproject.

Nieuwe leden welkom

De coöperatie ontvangt graag meer leden. 'Ons vertrekpunt is verandering niet afdwingen, maar aantrekkelijk maken. Het gaat erom dat je situaties samen oplost.'