LTO Akkerbouw mist plantaardige oplossing mestbeleid

In haar herbezinning op het mestbeleid zet landbouwminister Carola Schouten in op grondgebonden veehouderij en mestverwerking voor intensieve veebedrijven. Zij wil kunnen ingrijpen in bouwplannen als de waterkwaliteit niet aan de normen voldoet.

Het is een denkfout om mest te beschouwen als afvalproduct

Jaap van Wenum, voorzitter LTO-vakgroep Akkerbouw

'Deze visie draait vrijwel alleen om mest', vindt voorzitter Jaap van Wenum van LTO-vakgroep Akkerbouw. 'Het is duidelijk dat de minister de regie op de mestmarkt naar zich toetrekt en maatregelen neemt om mestfraude en mestoverschotten te voorkomen. Vanuit het perspectief van de akkerbouw vinden wij dit een verkeerde afslag.'

Wat bedoelt u met een verkeerde afslag?

'Het is een denkfout om mest te beschouwen als afvalproduct. Ik ben van mening dat mest een van de meeste waardevolle producten is uit de veehouderij. Met de juiste voorwaarden kan de minister veel vraag naar kwaliteitsmest ontwikkelen bij de plantaardige sectoren. Maar dat is niet de afslag waar zij voor kiest.'

Hoe kan de minister de afname van mest door de akkerbouw stimuleren?

'Door de juiste voorwaarden te scheppen. Wij vinden dat er in deze herbezinning te weinig aandacht is voor duurzaam bodembeheer. Ruimere fosfaatgebruiksnormen voor bodemverbeteraars en kwaliteitsmest zijn daarvoor cruciaal. Ook het instellen van een gewasderogatie voor granen geeft meer ruimte voor dierlijke mest.'

Wat moeten veehouders doen om hun mestaanbod beter af te stemmen op vraag vanuit de akkerbouw?

'Wij vinden intensief verwerken van dierlijke mest een dure behandeling die weinig toevoegt. Daarbij bestaat bovendien de kans dat de beste mestproducten met hoge organischestofgehaltes verdwijnen voor export en dat wij het moeten doen met dunne fracties en mineralenconcentraten.

'Veel akkerbouwers kunnen goed uit de voeten met drijfmest. Maar daarnaast groeit de vraag naar betere onbewerkte mest. Er is meer behoefte aan dikke vaste stalmest en ook voor een dunne urinefractie voor specifieke toepassingen zien wij een markt. Het zal niet direct lukken om aan onze wensen te voldoen, maar wellicht kan de veehouderij hiermee rekening houden bij het ontwikkelen van nieuwe stalsystemen.'

In hoeverre kan de akkerbouw het gebruik van kunstmest terugdringen?

'Waar mogelijk beperken we het gebruik, maar we kunnen niet zonder. Er is te weinig dierlijke mest in Nederland om onze gewassen van voldoende stikstof te voorzien. Het gebruik van kunstmest is niet het grootste probleem. Dat is vooral het energie-intensieve productieproces. Daarop moet worden geïnnoveerd.'

Wat vindt u ervan dat de minister eventueel teelten wil verbieden als de waterkwaliteit in bepaalde regio's niet op orde is?

'Voor gronden die gevoelig zijn voor uitspoeling, is dit een serieuze bedreiging. Het zou niet zover moeten komen dat de overheid gewassen gaat verbieden. In haar beleid kan de minister beter de teelt van rustgewassen of graangewassen stimuleren. Er is behoefte aan pilots om te bekijken hoe we uitspoeling van nutriënten kunnen beperken met innovatieve bemestingssystemen en vanggewassen.'

Hoe gaat het nu verder met het toekomstig mestbeleid?

'Er zijn nog diverse overlegrondes over de verdere uitwerking. Het is daarbij belangrijk dat er voldoende aandacht is voor een bodemgerichte plantaardige agenda. Als vakgroep denken we graag mee over oplossingen. Een goede bodem met voldoende organische stof biedt wat ons betreft de beste garantie om optimaal gebruik te maken van dierlijke mest zonder ongewenste emissies naar het milieu.'