Verhuizing biedt melkveehouders nieuwe kansen

Achtergrond Melkvee Ida Hylkema 07 sep 2020 om 12:00uur

Toen uitbreiding van het eigen bedrijf geen optie was, zochten Roelof de Jong en Akke Bottema een alternatief. Dat bedrijf vonden ze in Abbegae. De deal was op 1 april rond, ruim drie maanden later stonden de koeien er op stal.

Verhuizing+biedt+melkveehouders+nieuwe+kansen

De dag begint nu met het opstarten van de computer. Sinds Roelof de Jong (52) en Akke Bottema (51) met hun kinderen Sytske (20) en Jorrit (17) zijn verhuisd en hun bedrijf op een andere plek voortzetten, is het dagritme veranderd.

De koeien worden nu gemolken door twee nieuwe Lely A5-melkrobots – op het gekochte bedrijf werd al met robots gemolken - en dat zorgt voor een andere dagindeling van de melkveehouder. 'Maar ik mis het melken niet. Het gaat prima. De koeien pikten de verhuizing en de overstap naar de robot goed op', zegt De Jong.

Lange dagen

'Op 1 april was de kogel door de kerk en toen ging alles heel snel', vertelt De Jong. Er volgde een hectische periode, waarin veel kilometers en lange dagen werden gemaakt. De oude en nieuwe locatie liggen zo'n 15 kilometer uit elkaar; Sibrandabuorren ten noordoosten van Sneek en Abbegae ten zuidwesten. 'We waren al op Sneek georiënteerd en dat blijft zo. We blijven bij onze eigen veeartsenpraktijk en veevoerleverancier.'

Met de robots en de ruime stal stijgt onze melkproductie straks naar meer dan 9.000 liter

Roelof de Jong en Akke Bottema, melkveehouders in Abbegae

Na nog wat verbouwingen konden op 7 juli de 110 koeien worden verhuisd. Een spannende dag, maar het liep als een trein. Hun vaste hulp Tjitse Jan Dotinga en zoon Jorrit vingen de koeien op in Abbegae en zagen tot hun verbazing dat de eerste koeien binnen een kwartier een plekje in de ligboxen vonden.

Ook het inmelken van 75 koeien in de melkrobots – er waren in verband met de verhuizing wat meer koeien drooggezet – ging voortvarend. 'We begonnen met twee maal twee groepen, maar hebben hier al snel twee groepen van gemaakt. En het is onze bedoeling om er één groep met volledig vrij koeverkeer van te maken', aldus De Jong.

Walhalla

De Jong en Bottema blikken tevreden terug op de eerste maand op hun nieuwe bedrijf in Abbegae. 'De koeien kwamen hier in een walhalla', vertelt Bottema. 'In Sibrandabuorren was de stal bedompt en vol en waren de boxen te klein. Daarom moesten we ook wat anders.' De koeien lopen nu in een ruime en lichte stal die in 2013 is gerenoveerd. De zijwand kan volledig open en ook hangen er ventilatoren in de stal voor extra ventilatie. De wand en ventilatie worden automatisch aangestuurd.

De koeien liggen in diepstrooiselboxen met daarin de droge fractie van de mestscheider. De eerste vulling is afkomstig van de mest uit Sibrandabuorren. De Jong maakt gebruik van de mobiele mestscheider van Giliam uit Nijland. Iedere ochtend schudt de melkveehouder nu de bedden op; ook een onderdeel van zijn nieuwe dagindeling.

'Je ziet dat de koeien het prima doen. Ze zijn rustiger en schoner', zegt hij. 'En er is minder uierontsteking', valt Dotinga hem bij. De melkproductie steeg naar gemiddeld 30 liter per dag en de gehaltes bleven met 4,45 procent vet en 3,60 procent eiwit op peil.

Voermengwagen

Om de overgang naar de nieuwe stal en het robotmelken zo goed mogelijk te laten verlopen, is het rantsoen gelijk gebleven. Dat betekent dat de koeien met de voermengwagen kuil, snijmais, gerst, soja en mineralen gevoerd krijgen.

De graskuil en snijmais die vorige zomer op de oude locatie was gewonnen, wordt nu in Abbegae gevoerd. Vanwege de verhuizing en de overstap op de melkrobot, blijven de koeien deze zomer binnen. De planning is om volgend jaar weer weidegang toe te passen.

Het bedrijf beslaat 60 hectare, tien meer dan in Sibrandabuorren. Hiervan is 9,5 hectare snijmais. De Jong is deelnemer aan het maismeetnet van Nieuwe Oogst en blijft dat ook op deze nieuwe locatie. 'Qua grondsoort gaan we erop vooruit: van klei op veen naar voornamelijk klei. Hier hebben we ook nog wel klei op veen, maar het kleidek is groter dan dat we gewend waren.'

Natuurgras

In Sibrandabuorren hadden ze circa 8 hectare natuurgras en dat willen ze op deze nieuwe locatie weer zien te bewerkstelligen. 'Het gras is prima voor de structuur en je krijgt er een mooie vergoeding voor', zegt hij. 'En het viel ons op dat hier best wel veel weidevogels zitten', vult Bottema aan.

Plannen voor de toekomst zijn er nog steeds. 'We willen naar 120 koeien, dan is de stal vol. Dat betekent wel dat we nog wat fosfaat moeten kopen, maar dat moeten we denk ik toch. Met de robots en de ruime stal zie je namelijk de melkproductie nu al stijgen. We zaten gemiddeld op 8.500 liter, maar die hoeveelheid komt straks wel boven de 9.000 liter.' Maar eerst willen ze rust, voor de koeien en zichzelf. 'We zijn blij met deze stap, het is niet iets was je nog eens doet', besluit De Jong.

Verhuizing slotstuk jaren voorbereiding

Met de verhuizing kwam voor Roelof de Jong en Akke Bottema een einde aan een lange periode van zeven jaar plannen maken, rekenen, teleurstellingen incasseren, nieuwe plannen maken en deze uiteindelijk realiseren. Het begon met de vergunningaanvraag voor een nieuwe stal bij hun bedrijf in het dorpslint van Sibrandabuorren. Door juridische perikelen duurde de vergunningaanvraag lang. Toen er groen licht was, gooide de fosfaatwetgeving roet in het eten. 'We hadden vergunning aangevraagd voor 120 tot 130 koeien, maar moesten daarvoor voor vijftig koeien fosfaatrechten aankopen. Dat betekende toen een extra investering van een half miljoen euro en dat was lastig te financieren', vertelt het stel. Dat kreeg de tip dat het bedrijf van Sybrandy in Abbegae te koop stond. Voorwaarde voor de koop was wel dat het oude bedrijf moest worden verkocht. Toen dat ook was geregeld, was het rond. Het lange wachten had als voordeel dat de fosfaatprijs inmiddels fors was gedaald.