Verplaatsing van lintbebouwing naar buitengebied

De nieuwe melkveestal van de familie Van Veldhoven staat op een open plek in de polder zonder overige bebouwing, op het eigen huisperceel op een steenworp afstand van de voormalige bedrijfslocaties. Die locaties liggen in de lintbebouwing in Dussen in het Land van Heusden en Altena. Daar is de boerderij waar het gezin nu woont en een eindje verder in de lintbebouwing bevindt zich de jongveelocatie.

Caspar van Veldhoven heeft 75 hectare gras- en maisland. Daarvan ligt ruim 53 hectare rond de nieuwe stal. Op een paar honderd meter afstand ligt nog 22 hectare land. De grondsoort is zware rivierklei.

In de nieuwe stal is plaats voor 190 melkkoeien. Van Veldhoven heeft nu 120 melk- en kalfkoeien plus jongvee. Hij heeft tijdelijk een aparte afdeling gemaakt voor het jongvee, die eenvoudig is op te heffen. 'Bij groei van het melkvee kan het jongvee eruit. Dan hoeven we alleen de boxen aan te passen', vertelt de Dussenaar, terwijl hij de afdeling voor het jongvee laat zien. 'We hoeven dan niets te verbouwen.' De dieren liggen of staan in alle rust te herkauwen.

Capaciteit benutten

De Brabantse melkveehouder wil op termijn de capaciteit van de nieuwe stal volledig benutten. 'Het is een sport om eruit te halen wat erin zit.'

De koeien zijn vorig jaar, op de laatste dag van oktober, verhuisd van de oude naar de nieuwe stal. Dat verliep 'perfect'. De koeien konden over het eigen land lopend van het oude bedrijf naar hun nieuwe onderkomen. 'Daardoor was er weinig stress', blikt Van Veldhoven tevreden terug. Hij is dankbaar voor alle hulp die hij bij de verhuizing kreeg van vrienden, kennissen en collega's. 'Fijn dat iedereen zo wil meehelpen.'

Melkrobots

Na de verhuizing van het vee naar de nieuwe stal is de melkproductie al enigszins gestegen. 'Er was gelijk een plus', zegt de ondernemer. Dat komt volgens hem vooral door de overstap op de melkrobots die nieuw zijn voor de koeien en door een beter stalklimaat in de ruime nieuwe stal.

In de stal is plaats voor drie melkrobots. Twee zijn er nu in gebruik. De Brabantse melkveehouder koos in eerste instantie voor de A4-robot van Lely, maar toen de nieuwere A5-robot beschikbaar kwam, koos hij voor dat type. Omdat op de A5-robot wat meer levertijd zat, liep de oplevering van de stal iets vertraging op.

Voordelen automatisch melken

Caspar en Jolanda van Veldhoven zijn blij dat ze hebben gekozen voor automatisch melken, vertellen ze even later aan de keukentafel op het oude bedrijf. Voordelen vinden ze het lichtere werk dat ook minder tijdgebonden is dan bij een melkstal.

Bovendien hoeven de ondernemers nu minder te regelen, als ze er een keer niet zijn tijdens de melktijden. 'Twee keer per dag, zeven dagen per week melken is best een zware belasting. Er is per saldo nu niet minder werk, maar wel ander werk en het is minder aan melktijden gebonden. Daardoor ben je flexibeler.'

Compartimenten

In de nieuwe stal heeft de mestkelder onder de ligboxen en de voergangen meerdere compartimenten. Dat biedt de mogelijkheid om dunne fractie en spoelwater in aparte compartimenten op te slaan. Tussen het kantoor voor in de stal en de koeien is een brede gang, zodat de voeraanveger van de ene voergang naar de andere kan gaan. Bij het kantoor is het oplaadpunt van de voeraanveger. De stal is voorzien van een aantal ruime strohokken.

Paul Balemans, adviseur Omgeving van ZLTO, is van het begin af aan betrokken geweest bij de verplaatsing van het bedrijf en bij de nieuwbouw. Dat begon zeven jaar geleden. Balemans begeleidde met zijn ZLTO-collega's het planologische traject en het bouwproces. Van Veldhoven is tevreden over het bouwproces met alle partijen. 'We hebben goed samengewerkt', zegt de ondernemer.

ECO-vloer

De melkveehouder vertelt dat is gekozen voor de ECO-vloer van Anders Beton om te kunnen voldoen aan de eis voor ammoniakemissie van maximaal 7 kilo ammoniak per dierplaats per jaar, voor een ligboxenstal met roostervloeren.

Om zich goed te oriënteren, onder andere op het type stalvloer, bezocht Van Veldhoven diverse open dagen van nieuwe melkveestallen. 'Je moet zelf keuzes maken, maar we hebben wel een aantal praktische dingen opgestoken', zegt hij.

Tour de Vloer

De Dussense melkveehouder nam ook deel aan Tour de Vloer die ZLTO regelmatig organiseert. Balemans legt uit wat dat is: 'Melkveehouders kunnen zich daarvoor inschrijven. We huren een bus en met 20 tot 25 deelnemers bezoeken we op een dag vier bedrijven met vier verschillende vloertypes. Op elk bedrijf geeft iemand van de vloerleverancier uitleg over de vloer en de veehouder vertelt over zijn ervaringen met die vloer.'

Het draait nu goed in de nieuwe stal van de familie Van Veldhoven. De koeien waren snel gewend en de productie ligt hoger dan op de oude locatie. De volgende stap is een woning en een loods op de nieuwe bedrijfslocatie. ZLTO begeleidde de familie bij het bouwplan daarvoor. Dat ligt bij de op 1 januari gevormde gemeente Altena voor de vergunningaanvraag. Op de oude locatie in de lintbebouwing is nu de ontwikkeling gaande naar verkoopbare bouwpercelen voor meerdere woningen, maar dat is nog toekomst.

Lang geleden

Geïnteresseerde melkveehouders kunnen op zaterdag 13 april de nieuwe stal komen bekijken. Het is lang geleden dat er een open dag voor een nieuwe melkveestal is geweest, constateert Balemans. 'Veehouders hebben eindelijk weer eens de mogelijkheid om de nieuwste ontwikkelingen in een stal te zien.'