Verplaatsen blijkt zaak van lange adem

'Heb je de nok van deze schuur goed bekeken? Die gekke punt aan de bovenkant is nep, er zit niets achter. Dat moest van de gemeente om hem te laten aansluiten bij de dakvorm van de andere schuur.'

Deuring zegt het met een duidelijke kritische ondertoon en de fonkeling in zijn ogen spreekt boekdelen. De akkerbouwer (48) woont en werkt met zijn gezin sinds enkele maanden op een spiksplinternieuw bedrijf even buiten Ter Apelkanaal.

Twee bewaarschuren

Op de bedrijfskavel van bijna 2 hectare verrezen twee bewaarschuren waarin ook een groot deel van de machines onderdak vindt en een ruim woonhuis. In de twee schuren kunnen respectievelijk 3.500 ton consumptie- en zetmeelaardappelen en een kleine 500 ton pootaardappelen worden opgeborgen.

Deuring bewerkt samen met zijn broer Henk en vier medewerkers in totaal zo'n 600 hectare bouwland op de grens van Groningen en Drenthe, waarvan 200 hectare eigen grond.

Bekend verhaal

Het verhaal van Deuring zal menig boer niet onbekend in de oren klinken. De broers namen het ouderlijk akkerbouwbedrijf over in 2001. Eerder ging in het kader van de herinrichting de huiskavel in Ter Apel over naar de buurman.

Daarmee was op het ouderlijk bedrijf in Ter Apel geen toekomst meer weggelegd voor de twee broers, maar de gemeente wilde wel meewerken aan verplaatsing. 'We wilden groeien en dat kon daar niet', zegt Deuring. Broer Henk verkaste daarop naar een eigen locatie in Nieuw-Weerdinge, net over de grens met Drenthe, waar wel groeimogelijkheid was.

Risicobeperking

Omdat de Deurings her en der in het gebied veel huurland hebben, met naast aardappelen ook bieten, snijmais en intensieve bolgewassen als lelies en tulpen, is het werken vanaf meerdere locaties logistiek handig. De spreiding over veel percelen is ook een vorm van risicobeperking, stelt de akkerbouwer.

De verkassing bij Jan Deuring had meer voeten in aarde, bleek toen hij begin 2007 een officieel verzoek indiende tot bedrijfsverplaatsing. 'Door de grootte van het bedrijf was de vergunning geen gemeentelijke maar een provinciale aangelegenheid. Het eerste gesprek met toenmalig gedeputeerde Marc Calon verliep vlot. In een half uurtje waren we eruit.'

Bezwaren

Toen was het aan de ambtenaren en begonnen de bezwaren. 'Ze denken daar in problemen, niet in oplossingen. Uit alles blijkt dat ze schaalvergroting in de landbouw als een bedreiging zien, terwijl het een ontwikkeling is die niet is tegen te houden. Het kwam er uiteindelijk op neer dat we mochten verplaatsten, maar de ambtenaar zei er wel bij dat we waarschijnlijk de laatsten waren die toestemming kregen. Onbegrijpelijk, het uitplaatsen van agrarische bedrijven uit lintbebouwing is gewoon beleid.'

Deuring kon daarop in overleg met gemeente Vlagtwedde, nu Westerwolde, om een locatie overeen te komen. 'Een proces van kijken en zoeken. Vooraf had ik al her en der wat grond gekocht met het oog op de verplaatsing. De eerste locatie viel af omdat aan de overzijde van de weg EHS (Ecologische Hoofdstructuur) was ingetekend.'

Afgunst en emotie

Daarop zouden nog twee voorstellen volgen van de gemeente, op locaties die niet van hem waren. 'De eerste was uitsluitend bereikbaar via een zandpad langs het Ruiten Aa-kanaal. Toen ik dat afwees omdat ik er met mijn machines en transporten niet uit de voeten kon, zei een van de raadsfracties: bouw maar op het industrieterrein, we willen geen verstening van het buitengebied. Afgunst en emotie regeren. Je kunt niet in hun pas lopen, ze zijn volstrekt onbetrouwbaar.'

Toch liet de akkerbouwer het er niet bij zitten. Het was inmiddels 2013. Een vierde locatie, even buiten Ter Apelkanaal, bood meer perspectief. Deuring had het perceel van15 hectare in eigendom, maar de gemeente wilde hem wel helemaal achter in de hoek hebben. 'Niet verstandig, vond ik, omdat daar woonhuizen staan. Twee bewoners dienden dan ook bezwaren in bij de gemeente. 'Voordat die zijn afgehandeld, ben je weer twee jaar verder.'

Hulp van Rombou

Deuring kreeg hulp van Rombou-adviseur Jan Pieter Smit, specialist op het gebied van ruimtelijke ordening. 'Je denkt het zelf wel af te kunnen, maar dat was een verkeerde inschatting. Je hebt iemand nodig die de andere kant begrijpt en dezelfde taal spreekt. De beleidsmensen bij de overheid leven toch in een heel andere wereld.'

Dat is de les die de akkerbouwer trekt uit de tien jaar om zijn bedrijf verplaatst te krijgen. 'Zonder Jan Pieter Smit was ik hier niet terechtgekomen.'

Drie onderzoeken

Smit wist de gemeente zover te krijgen dat de akkerbouwer in het midden van het perceel mocht bouwen. Daar had hij de ruimte. Maar ook dat bleek makkelijker gezegd dan gedaan. 'Er gingen drie onderzoeken (op geluid, beeldkwaliteit en bodemvervuiling) aan vooraf en een wijziging van het bestemmingsplan, waarvoor we zelf de tekst moesten aanleveren.'

Waar in 2015 de suikerbieten nog groeiden, ging in 2016 dan toch eindelijk de schop de grond in. 'Logistiek zit ik hier in een uithoek, maar er zijn hier ook mogelijkheden. Deuring wil wel Deuring blijven.'