Relatie vermeerderaar en varkenshouder kan tegen stootje

Voor vermeerderaars draait het erom zoveel mogelijk biggen voor de volle prijs te kunnen verkopen. Daar horen bepaalde afspraken over kwaliteit bij, zoals over de koppelgrootte, kruising, entingen en gewichten. Deze kenmerken zijn min of meer meetbaar en zichtbaar als ze bij de vleesvarkenshouder van de klep lopen.

Maar er zijn ook weleens biggen die op andere kwaliteitsparameters afwijken, zoals aangetaste oorpuntjes, een kromme rug of een kleine navelbreuk. Zoiets kan het twijfelachtig maken of ze met de koppel mee kunnen naar de afnemer. 'Dat is een continu spanningsveld voor de vermeerderaars, maar ook voor de vleesvarkenshouders', zegt Antoon Spoorenberg, adviseur financieel management bij DLV Advies.

Softe parameter

'Wat voor de een nog een verkoopbare big kan zijn, hoeft dat niet te zijn voor de ander', vervolgt Spoorenberg. 'Dat is een softe parameter. Daarbij zijn afnemers van biggen in periodes met hoge prijzen extra kritisch op de kwaliteit.'

Op een gemiddeld vermeerderingsbedrijf is 2 tot 3 procent van de bigproductie niet voor de volle prijs te verkopen. In bijzondere situaties of in bepaalde periodes van het jaar, kan dat enkele procenten hoger liggen. Dergelijke dieren worden vaak verkocht als slachtbig, maar daarvan is de marktwaarde fors minder.

Aantal slachtbiggen minimaliseren

'Vermeerderaars is er daarom veel aan gelegen dat aantal slachtbiggen te minimaliseren', benadrukt Spoorenberg. 'Zeker de varkenshouders die de biggen zelf slachtrijp maken, zijn gebrand op de kwaliteit die ze in hun vleesvarkenshokken opleggen. Ze willen geen gedoe.'

Een varkenshandelaar uit het zuiden van Nederland die niet met zijn naam wil worden vermeld, is het eens met Spoorenberg. 'De bron van inkomsten is de verkoop van vleesbiggen. Verkoop van slachtbiggen is een bijzaak en voor ons een service naar de boer.'

Scherpere selectie

Wel merkt de handelaar dat varkenshouders met een gesloten bedrijf kritischer zijn op de kwaliteit in hun eigen stallen. 'Vaak selecteren zij scherper dan vermeerderaars en ruimen zij dieren eerder op. Ze willen zelf alleen varkens die soepel de eindstreep halen.'

Ondernemers met grote vermeerderingsbedrijven hebben hun zaakjes vaak beter op orde dan 'kleinere' vermeerderaars, constateert de varkenshandelaar. 'Ze sturen op het leveren van onberispelijke koppels, omdat ze veel belang hechten aan continuïteit. Ze instrueren hun personeel daartoe. Bij zeugenhouders die zelf meeladen, komt het vaker voor dat er een discussie ontstaat met onze chauffeurs over bepaalde biggen.'

Zeugenhouders die zich richten op de export naar Duitsland, weten dat ze met biggen van een mindere kwaliteit niet de markt op kunnen. Grote bedrijven lossen dat volgens de DLV-adviseur op door zelf te zorgen voor vleesvarkensplaatsen.

Relatie niet op het spel zetten

'Als je altijd onberispelijke koppels levert, wordt een incident ook makkelijker opgelost. Want er zijn altijd periodes dat de bigkwaliteit wat onder druk kan staan', is de ervaring van Spoorenberg. 'Een relatie op het spel zetten, doen vleesvarkenshouders niet snel. Het duurt weer een jaar voordat ze helemaal zijn ingespeeld op biggen van een andere vermeerderaar.'

Vleesvarkenshouders mogen best kritisch zijn op de kwaliteit die vermeerderaars leveren. 'Ze investeren in levend materiaal en worden zelf afgerekend op wat er aan de slachthaak allemaal wordt gemeten en geconstateerd', concludeert Spoorenberg. 'Communiceer en zoek de balans.'