Melkveehouder Mul: 'Waarom geen ot-en-sienboerderij?'

Waarom zou je je diep in de schulden steken en een miljoenenbedrijf runnen? Je houdt er onder de streep niet veel extra aan over, zo redeneert het echtpaar.

Dat schaalvergroting niet gelukkigmakend is, zagen Gerard en Mieke Mul al in Nieuw-Zeeland. Daar werkten ze tien jaar geleden als bedrijfsleiders op een melkveebedrijf met 1.200 koeien. Mieke Mul: 'Het was een mooie ervaring, maar we misten de verbinding met de consument.' Haar man vult aan: 'Je bent alleen bezig met de productie van een anoniem bulkproduct.'

Eenmaal terug in Nederland, draaide Gerard Mul mee op het biologische melkveebedrijf van zijn ouders in het Drentse Fluitenberg. Zeven jaar lang probeerden ze dit pachtbedrijf te verbreden. Maar helaas wilde de verpachter daar niet in mee. En dat was even slikken voor het jonge stel.

Midden in de Randstad

Al snel vonden ze een nieuwe locatie voor hun plannen: het ouderlijk bedrijf van Mieke Mul in het Zuid-Hollandse Warmond. Deze kleinschalige boerderij ligt midden in de dichtbevolkte Randstad. Voor sommige boeren juist een reden om te vertrekken, maar bij het echtpaar begon het te kriebelen. Binnen een straal van 40 kilometer wonen hier 7 miljoen mensen, laat het echtpaar weten. Het doel is om alle melk en vlees in de omgeving te verkopen, met een korte keten.

De Muls melken 65 koeien, waaronder blaarkoppen. Het is de bedoeling om volledig over te schakelen op dit Oudhollandse ras en A2-melk te produceren. De ondernemers willen andere mensen zoveel mogelijk laten meegenieten van hun boerderij. Ze zijn idealistisch ingesteld, maar over het verdienmodel hebben ze goed nagedacht.

Boerenijs

Zo zijn de twee gestart met de verkoop van boerenijs. De productie daarvan vindt nog plaats op de boerderij van Gerard Muls ouders in Drenthe. Maar halverwege de zomer is de ijsmakerij in Warmond klaar en kan daar jaarlijks 10.000 tot 15.000 liter ijs worden gemaakt. Het was een investering van 150.000 tot 200.000 euro.

'Bij Ekoholland krijgen we gemiddeld 50 cent per liter melk. Maar als we het verwerken tot ijs, dan ontvangen we 7 euro per liter. Uiteraard moeten daar de productiekosten nog van af', laat Gerard Mul weten.

Sinds twee maanden verkoopt het stel boerenijs, maar ook zuivel en vlees van eigen koeien, en boter en kaas van de buren. Met twee oude zeecontainers, een aantal vriezers en wat picknicktafels maakten ze een eenvoudige boerderijwinkel met terras. Het kostte hen niet meer dan 5.000 euro.

Omzet is 5.000 euro per maand

Op vrijdag, zaterdag en zondag is de winkel open. Het loopt goed. De omzet ligt op 5.000 euro per maand. Daarnaast hopen ze producten te gaan leveren aan restaurants en horeca.

Ook wil het stel burgers laten participeren in het bedrijf. Ze vonden een ondernemer die een zorgboerderij wil opzetten op hun erf en iemand die een voedselbos wil ontwikkelen op hun grond. Ook denken ze aan iemand die een moestuin kan beginnen. 'Diegene kan een eigen onderneming opzetten, of in loondienst komen. Burgers kunnen dan bijvoorbeeld een groenteabonnement aanschaffen voor bijvoorbeeld 100 euro per maand', legt Mul uit.

Dan is er nog het project voor een zomerschool, waarbij kinderen zes weken lang op de boerderij verblijven en meewerken. 'Zo creëer je bij hen een positief gevoel over de land- en tuinbouw', stelt Mul. 'Ze leren hier dingen die ze in de schoolbanken niet leren. Denk aan koken, maar ook aan het bouwen van bijvoorbeeld een klein huisje.' De uitvoering van dit initiatief laat het stel ook over aan anderen.

Landschap beheren

Soms wordt het bedrijf een ot-en-sienboerderij genoemd. 'Leuk om te horen!', zeggen de ondernemers. Ze vinden het hun morele plicht om burgers te verbinden met het platteland. Zo vertellen ze aan klanten dat ze aan weidevogelbeheer doen en dat hun melk daardoor duurder is dan die in de supermarkt. 'Op die manier kopen consumenten de polder. Ze moeten ons niet alleen zien als producent, wij zijn ook beheerder van het landschap. Daar liggen onze kansen', aldus Mul.

De veehouder heeft er moeite mee als collega's zeggen dat grond van de boeren is en dat burgers daar niets over te zeggen hebben. Hij ziet dat anders. 'Juridisch gezien staat het op jouw naam, dat klopt. Maar grond is van iedereen. Ook van burgers, want ze kijken ernaar. En qua bestemmingsplan hebben ze ook veel zeggenschap.'

Volgens de twee is kleinschalige melkveehouderij mét een winkel voor veel meer boeren een kans. 'Wat ons betreft komt er in onze straat nog eentje bij. Je krijgt dan het woonboulevardprincipe', besluit Mul.