Aankleding varkenserf goed voor omgeving

Biodiversiteit op het erf van varkensbedrijven is nog geen gemeengoed, maar bij de wroetvarkenshouders worden grote stappen gezet. 'Ook al zijn we het niet gewend', zegt verkoopadviseur Evelien Logtenberg-Pierik van het Wroetvarken. 'Een varkenshouder streeft naar een opgeruimd erf, zodat het er goed uitziet en ongedierte niet dicht bij de stal kan komen.'

Toch staat biodiversiteit in het handboek van het Wroetvarken. Alle schakels in de keten, van de varkenshouder tot aan de vleesverwerker, werken dus aan biodiversiteit. 'En dat kan ook best', zegt Van Logtenberg-Pierik. 'Je moet gewoon goed kijken wat je kunt doen en er de juiste mensen bij halen.'

Biodiversiteitsmaatlat

Zo is iedere wroetvarkenshouder gekoppeld aan een vrijwilliger van de plaatselijke afdeling van Natuur & Milieu, die een paar keer per jaar op bezoek komt. Samen kijken ze welke mogelijkheden er zijn om de biodiversiteit te vergroten. En ze vullen jaarlijks de Gaia-biodiversiteitsmaatlat in om de vooruitgang te meten.

De biodiversiteit vergroten kan op veel manieren. Zoals sloten niet overal netjes maaien, beplanting rondom het erf goed afwisselen, houtwallen maken, nestkasten ophangen en bloembedden met kruidenmengsels aanleggen. Alles aangepast aan de omgeving, grondsoort en waterhuishouding.

Wensen van varkenshouder

In het zuiden heeft Frans van den Borne van Van Dun Advies er ook ervaring mee. 'Voor de omgevingsvergunning en binnen de Brabantse Zorgvuldigheidsscore Veehouderij is inpassing van het bedrijf in het landschap van belang. Hiervoor stellen we dan een landschappelijk inpassingsplan op. Er wordt niet alleen rekening gehouden met de voorwaarden vanuit de gemeente, maar ook met de specifieke wensen vanuit de varkenshouder.'

De beplanting moet goed passen in het gebied, zegt Van den Borne. 'Verschillende landschapselementen zijn daarbij denkbaar, zoals houtsingels, poelen of kruidenrijke randen. Deze zijn vaak ook bevorderlijk voor de biodiversiteit. Het is wel belangrijk om rekening te houden met andere disciplines, zoals de ongediertebestrijding. Ongedierte mag niet gemakkelijk dicht bij de stallen kunnen komen.'

Varkens in parkachtige omgeving

Varkenshouder Martin Houben heeft al vier jaar ervaring met biodiversiteit bij zijn Zichtstal in Ysselsteyn. 'We maken voedsel in het buitengebied en wilden dat het er goed uitzag voor de bezoekers van onze Zichtstal 'Vaerkes Kieke'. Varkens houden in een parkachtige omgeving was het doel. En daar zijn we ook bij onze nieuwe stal in Grubbenvorst mee bezig.'

Met een aantal deskundigen is overlegd over de beplanting en andere zaken die nodig zijn om te komen tot een aantrekkelijke aankleding. En om een bijdrage te leveren aan de biodiversiteit. Zo is er rondom het erf en de toegangswegen een kruidenrijk mengsel ingezaaid, terwijl een bijenhotel voor onderdak van de insecten zorgt.

Aan een kant van de stal is een wal die is ingezaaid met gras dat door schapen kort wordt gehouden. De kruidenrijke rand is op zo'n 10 tot 20 meter vanaf de stal gezaaid. 'Niet dichterbij', zegt Houben. 'Vlak bij de stal moet het leeg en schoon blijven, zodat er ruimte is voor het transport en ongedierte niet gemakkelijk bij de stal kan komen.'

Ongedierte weghouden

Daarnaast houden de roofvogels – die net als zwaluwen en vleermuizen onderdak vinden in de nestkasten – heel veel ongedierte weg, laat de varkenshouder weten. 'Ongedierte bij de stal weghouden is zeker belangrijk', vindt Logtenberg-Pierik. 'Een bloembak tegen de stal is mooi, maar niet handig. Verder weg van de stallen hoeft het minder 'netjes' te zijn.'

Houtstapels of wat dakpannen op een paar strategische plaatsen rond het erf bieden schuilplaatsen aan insecten en dieren, tipt Logtenberg-Pierik. 'Voor vogels of vleermuizen helpt het plaatsen van nestkasten in bomen, palen of in het dak.'