Langjarig praktijkonderzoek strokenteelt met bieten

Op 12 hectare in West-Brabant wordt zeven jaar lang met strokenteelt de praktische haalbaarheid van deze ecologisch evenwichtige akkerbouw onderzocht. De Natuurakker bevindt zich op Landgoed Dassenberg bij Steenbergen, op een perceel van akkerbouwer Eugène van den Eijnden en landeigenaar Henry Deckers.

De akker moet zorgen voor onder meer een rijke biodiversiteit, hoge bodemvruchtbaarheid en (economisch) duurzame voedselproductie. Daartoe worden tien gewassen geteeld, verdeeld over stroken van 6 meter breed. Enerzijds kunnen dan nuttige insecten nog overspringen of schadelijke juist niet, blijkt uit wetenschappelijk onderzoek. Anderzijds sluiten dergelijke breedtes aan bij de bestaande standaardisering van bijvoorbeeld rooimachines.

Naast aardappelen, suikerbieten en cichorei zijn de gewassen onder meer rogge, zomertarwe en kapucijners. Verder komen er bloemstroken, heggen en keverbanken. Dankzij de strokenteelt is een perceel minder bevattelijk voor ziekten en plagen dan een monocultuur. Eventuele schade is bovendien altijd veel beperkter. De bestrijding en gewasbescherming komen grotendeels van insecten. Het gebruik van extra middelen wordt geminimaliseerd.

HAS Hogeschool

De Natuurakker komt uit de koker van de HAS Hogeschool in Den Bosch. 'Decennialang heeft de akkerbouw, mede dankzij de mechanisatie en om aan de wereldvoedselvoorziening te voldoen, vooral zoveel mogelijk geproduceerd voor een zo laag mogelijke kostprijs', zegt lector Erwin van Woudenberg. 'Het combineren van natuur en akkerbouw is een belangrijke volgende stap. Niet alleen komt dit de biodiversiteit ten goede en levert het een mooi landschap op, het beperkt ook de hoeveelheid benodigde gewasbeschermingsmiddelen.'

Daarom heeft de HAS Hogeschool onderzocht hoe je een natuurgebied kunt ontwikkelen met reguliere gewassen die een lonende teelt opleveren. Dat is De Natuurakker geworden. 'De theorie laat zien dat dit levensvatbaar is. De vraag is of het economisch gezien ook het geval is', zegt Van Woudenberg.

Duurzaamheidsambities

Om te weten of dit in de praktijk ook het geval is en nadat een akkerbouwer wilde meedoen, heeft Van Woudenberg partijen gezocht die wilden participeren. Met Suiker Unie, Sensus en Aviko is Cosun samen met Van den Eijnden en CZAV initiatiefnemer van het uitvoeren van het plan in de praktijk.

'De Natuurakker past 100 procent bij de duurzaamheidsambities van Cosun', verklaart René Schunselaar, manager Agro bij Sensus. 'Wij financieren de mogelijke extra kosten van het demonstratieproject en ondersteunen de akkerbouwer met advies.'

Dat de tijd nu rijp is om andere teeltsystemen te onderzoeken, heeft ook te maken met de precisielandbouw, die in opkomst is. Schunselaar: 'Daarmee kun je kleinschalige en robuuste plantaardige productiesystemen realiseren. Cosun neemt hierin graag initiatief met het opdoen van praktijkervaring, inclusief de bedrijfseconomische kant.'

Inzet insecten

Onlangs zijn de voorjaarsgewassen op De Natuurakker ingezaaid. Aan de hand van de ervaringen volgen er in de loop der jaren aanpassingen en experimenten, onder meer bij de inzet van insecten en het gebruik van andere gewasbescherming.

'Ondertussen kijken we of andere partijen die actief zijn in biodiversiteit en duurzaamheid, willen aanhaken. Vanuit de Groene Cirkels Circulaire Suikerbietenketen werken diverse partijen zoals provincie Noord-Brabant, Naturalis en ZLTO met onze Cosun-businessgroepen hier al samen aan', zegt Schunselaar.

Voorbeeldtraject

'Als De Natuurakker slaagt, wordt deze hét voorbeeldtraject voor alle akkerbouwers, eigenlijk in heel de wereld', zegt Van Woudenberg.