Kritiek op Israëlische aardappelen bij Albert Heijn

Op sociale media zijn de reacties van consumenten en boeren niet mals. 'Waarom onze eigen piepers niet vol trots in het schap leggen?' vragen velen in tweets aan de grootste supermarktketen.

Ook D66-Kamerlid Tjeerd de Groot mengt zich met een blog in de discussie. Daarin stelt hij dat consumenten, 'anders dan retailers zelf beweren', niet bepalen wat er in de schappen ligt. 'Supermarkten weten als geen ander consumenten te verleiden tot precies die aankoop die de verkoper goed uitkomt.'

Schapprijs is leidend

Om daaraan toe te voegen: 'Sinds wanneer vragen consumenten om aardappelen uit Israël? Inkopers van supermarkten letten slechts op drie zaken: de prijs, de prijs en de prijs.' Dit alles heeft in belangrijke mate bijgedragen tot de moeilijke situatie waarin de Nederlandse land- en tuinbouw verkeert, betoogt De Groot.

De D66-politicus stelt dat boeren alleen het hoofd boven water kunnen houden door steeds intensiever te produceren, ten koste van henzelf en de natuur. Dat supermarkten dan voorrang geven aan buitenlandse producten, helpt er niet aan mee, duidt het Tweede Kamerlid.

Maar zo eenvoudig ligt het niet, laat woordvoerder Pauline van den Brandhof van Albert Heijn weten. 'Bij Albert Heijn halen we onze producten graag zo dichtbij als mogelijk en zo ver weg als noodzakelijk.' Het begrip 'noodzakelijk' is voor iedereen anders, stelt ze.

In het seizoen

'Maar klanten verwachten wel dat alle producten jaarrond bij ons te koop zijn en niet alleen maar in het seizoen in Nederland.' Van den Brandhof legt uit dat als de Nederlandse aardappelen op het gebied van kwaliteit, smaak en uiterlijk niet meer aan de kwaliteitseisen voldoen, het bedrijf overstapt op nieuweoogstaardappelen uit onder meer Israël.

'Deze worden aan het einde van het jaar geplant om rond maart te worden geoogst. Dat wordt ook wel 'springcrop' genoemd.' Ook zijn Nederlandse fritesaardappelen, de soort die de overheid steunt met 50 miljoen euro coronakrediet, niet geschikt voor de pan thuis. Dit wegens slecht kookgedrag of blauwverkleuring in het schap.

De doordraai van deze aardappelen of verwerking in veevoer is het gevolg van het stilvallen van de horeca. Daarnaast werken bijna alle aardappeltelers via contractafname, waarbij de prijs al gegarandeerd is.

Tegen de borst

Toch stuit de aanbieding van 1,5 kilo Israëlische AH Excellent Primeur aardappelen voor 2,47 euro ook boeren tegen de borst. Zo schrijft Ludolf Fledderman, werkzaam bij akkerbouwbedrijf Kerkhovenpolder uit het Noord-Groningse Woldendorp:

'Onze overheerlijke Agria's buiten het contract gaan maandag het veevoer in voor 1 cent per kilo', in een reactie op de AH-aanbieding, onder de hashtag #ikbengek. Fledderman krijgt op Twitter veel bijval dat Albert Heijn hiermee Nederlandse boeren in de kou laat staan.

Het bericht is honderden keren geretweet en lokt kritische reacties uit, variërend van 'gemiste kans' tot 'schande' en 'absurd dit'. Wat opvalt, is dat naast consumenten boeren van zich laten horen. Dit terwijl agrariërs uit de eerste hand weten welke soorten aardappelen er zijn en hoe de Nederlandse keten in elkaar zit.

Exportpositie Nederland

Andere twitteraars reageren genuanceerder en geven AH gelijk. 'Nederland is de grootste exporteur van landbouwproducten, dus het kan niet anders dat zo'n reactie in het buitenland veel vaker voorkomt, doordat onze producten daar de lokale landbouwers 'wegdrukken', zegt Frank Visser. 'Beetje 'Pot verwijt de ketel'.'

Wim Paardenkooper sluit zich daarbij aan: 'Veruit de meeste soorten bij Appie zijn Nederlands. Kort door de bocht dat deze aardappelen in plaats van NL aardappelen komen.'

Albert Heijn sluit zich bij dit laatste aan. AH-woordvoerder Van den Brandhof: 'Rond augustus en september zijn de aardappelen die hier zijn geplant, klaar om te worden geoogst en wordt er overgestapt op aardappelen uit Nederland.'

Eerder controverse

Het importeren van aardappelen uit Israël door Albert Heijn, leidde ook ver voor de coronacrisis al tot controverse. De Palestina Werkgroep Enschede riep een jaar geleden in verschillende winkelcentra op tot een 'aardappelboycot' tegen Israël.

Anti-Israëlische activisten deelden flyers uit en stonden op straat met borden waarop stond 'Prik geen Palestijn aan je vork', doelend op de Israëlische aardappelen. De activisten vinden dat Israël een apartheidsstaat is, zoals het Zuid-Afrika van voor 1994 en willen daarom de producten bannen.

Albert Heijn zegt hierover: 'Deze aardappelen uit Israël zijn niet afkomstig uit enig bezet gebied en voldoen aan het Albert Heijn-teeltprotocol. Ze zijn geteeld en geoogst in de Negev-woestijn en komen dus uitsluitend van Israëlisch grondgebied.'