Flevofood maakt van coronanood een deugd

Het was dinsdag aanpoten voor de vrijwilligers in een loods op een Lelystads bedrijventerrein. In een paar uur tijd stellen ze honderden maaltijdpakketten samen van Flevolandse producten die worden afgezet onder de naam Flevour Box.

De pakketten zijn voor 35 euro per stuk besteld door consumenten in Almere en Lelystad en zijn binnenkort ook verkrijgbaar in andere Flevolandse plaatsen. Per week worden 250 boxen aan huis afgeleverd. Dat kunnen er op korte termijn wel 600 worden, verwacht Vereniging Flevofood.

Verkorte voedselketen

'De Flevour Box is de testcase om te kijken of we een verkorte voedselketen kunnen opzetten in Flevoland', zegt bestuurslid Bauke van der Veen van Vereniging Flevofood. Met leden afkomstig uit de hele voedselketen wil de vereniging de regionale voedselafzet hervormen. 'Gezond voedsel met minder kilometers leveren aan de lokale bevolking. Mensen moeten er gezonder uit komen.'

Via de Flevour Box komt er voor Flevolandse voedselproducenten en -verwerkers een afzetkanaal bij. Dat gebeurt ook via levering van producten aan het project 'Boeren voor Buren' dat in de regio Amsterdam samen met de Rabobank is opgezet. Deze extra afzetkanalen die sinds de coronacrisis worden opgezet, zijn voor foodbedrijven meer dan welkom. Door de crisis is de afzet naar de horeca weggevallen.

Omzet kwijtraken

Van der Veen kan erover meepraten. Zijn bedrijf Vleesch & Co, dat natuurvlees afzet in het hogere marktsegment, raakte door de crisis 70 procent van de afzet kwijt. 'Het gaat niet alleen om bedrijven die door de coronacrisis in de knel raken', zegt de ondernemer.

'We zoeken ook structureel afzet voor producten die op zich van prima kwaliteit zijn, maar die buiten de A-klasse vallen. Dat is bij telers soms wel 30 procent van de productie en zo hoeft het niet voor veevoer weg te gaan. Uitgangspunt is dat leveranciers een eerlijke prijs voor al hun producten krijgen.'

Business-to-businessmarkt

Vereniging Flevofood proefde voor de coronacrisis al aan manieren om kortere regionale afzetketen op te zetten. Vooral de business-to-businessmarkt biedt perspectief, omdat je met relatief weinig middelen toch aardige volumes kunt afzetten, verklaart Van der Veen.

'Via de supermarkten je producten kwijtraken, is ingewikkeld. Als het daar even iets minder gaat, lig je er als kleine leverancier als eerste uit. Leveren aan grote ondernemingen, overheden en instellingen maakt het een stuk overzichtelijker om te organiseren.'

Lowlands

Vereniging Flevofood leverde vorig jaar aan het Lowlands-festival en is bezig met grote afnemers als cateraars. Dat is minder eenvoudig dan het klinkt, benadrukt Van der Veen, die zelf uit de retail komt.

'Als je wilt opschalen, loop je als organisatie met beperkte middelen al snel tegen een plafond aan. Producten verzamelen, orders picken en de logistiek regelen is een vak apart. Wij lossen dat op door samenwerking te zoeken met partijen, zoals Local2Local of wellicht de Makro voor de distributie. Zo kun je schaalvoordeel creëren en elkaar versterken. Alleen door samenwerking kun je de draak verslaan.'

Opschalen

Vereniging Flevofood staat volgens het bestuurslid voor de vraag of en hoe verder wordt opgeschaald. Na de business-to-businessmarkt is stap twee volgens hem de consument zelf bereiken. Dat kan via een Flevour Box, een webshop of door bijvoorbeeld groentetassen aan te bieden.

'Volumes leveren is niet lastig, de uitdaging is het bereiken van de juiste doelgroep. Als je dan kunt bezorgen, is dat al grotendeels opgelost. We moeten alleen kijken of een product als de Flevour Box ook op termijn houdbaar is. Je kunt niet een beroep blijven doen op vrijwilligers. Dat betekent een bedrijf starten dat het inpakken verzorgt, net zoals de marketing en de logistiek. Willen we dat en is er ruimte voor?'

Het bestuurslid ziet een toekomst voor zich waarbij Vereniging Flevofood een platform creëert waar boeren, tuinders en andere regionale voedselproducenten en -verwerkers zich op inschrijven. Ze geven daar aan wat ze denken te leveren. 'Via het afzetplatform kunnen ze zelf een 'knopje' aanzetten, op die momenten aan lokale consumenten leveren en zo hun afzet vergroten.'

Doeclub

Van een praat- en netwerkclub wordt Vereniging Flevofood, opgericht in 2017, steeds meer een doeclub, stelt Van der Veen vast. 'We hanteren een uitlevermodel waar onze leden van profiteren. We kijken ook naar duurzaamheid en de sociale component', zegt hij.

'Zo willen we mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt een kans bieden. Dat maakt ons ook interessant voor overheden in het kader van hun voedsel- en sociale strategie.'

Groot Amsterdam

De afzet gebeurt niet alleen in Flevoland. 'Als je je daartoe zou beperken, blijft het bij zo'n 400.000 consumenten. We richten ons daarom ook op de metropoolregio Groot Amsterdam, waar Almere en Lelystad onder vallen, en kijken ook naar Utrecht en Zwolle. Dan praat je al gauw over zo'n 4 miljoen consumenten', zegt Van der Veen.

'De 120 Flevolandse producenten die nu bij de vereniging zijn aangesloten, kunnen eigenlijk alles leveren wat je maar op voedselgebied kunt bedenken; niet alleen aardappelen, groente en fruit, maar ook vlees, vis en brood. Als het maar wordt geproduceerd in Flevoland. Wat dat betreft is er veel meer mogelijk dan mensen denken.'