Eisen aan compost worden hoger

De BVOR is content met de aandacht die compost in de visies voor kringlooplandbouw krijgt. BVOR-directeur Arjen Brinkmann plaatst wel een kanttekening. De beoogde positie van organische bodemverbeteraars in kringlooplandbouw moet nog wel worden vertaald naar concrete wetgeving.

'Het wordt spannend hoe de kringloopgedachte wordt uitgewerkt in de mestwetgeving', zegt Brinkmann. 'Daar zit een discrepantie. In de voornemens en plannen wordt gesproken over de positieve effecten van organische stof. Tegelijkertijd richt de meststoffenregelgeving zich eenzijdig op het beperken van risico's van nutriënten als stikstof of fosfaat.'

Wensdenken

De BVOR-directeur waakt ook voor te veel optimisme over de mogelijkheden. 'Ik neem bij terreinbeheerders zoals waterschappen en gemeenten soms een wensdenken waar. Daarbij willen ze reststromen als bermgras veelal onbewerkt terugbrengen op het land. Er zitten serieuze risico's aan zulke toepassingen, denk aan zwerfafval of verspreiding van invasieve exoten of onkruiden als knolcyperus. Dat moet een boer niet op zijn land willen hebben', zegt hij.

'We pleiten ervoor om de wettelijke mogelijkheden voor het rechtstreeks toepassen van reststromen, maar ook van bokashi te baseren op gedegen onderzoeksresultaten. We vragen nadrukkelijk aandacht voor de kwaliteit van organische stoffen die worden toegevoegd.'

Onderscheid

Onderscheid in soorten compost kan worden gemaakt op basis van de gebruikte grondstof, of de compost wel of niet gecertificeerd is en op basis van de kwaliteitsklassen van het certificatieschema Keurcompost.

De gestelde voorwaarden van het certificeringsschema gaan verder dan de wettelijke eisen en zijn besproken met Brancheorganisatie Akkerbouw en Skal. Zo hebben Keurkompostgebruikers de zekerheid dat de compost is gehygiëniseerd en dat er minder vervuiling in zit dan wettelijk is toegestaan.

Boeren die Keurcompost willen gebruiken, kunnen kiezen tussen verschillende kwaliteiten met een bijbehorende prijsstelling. Akkerbouwers die telen onder het Voedsel- en Voederveiligheid Akkerbouw (VVAK), kunnen klasse A en B gebruiken. Telers zijn vrij om niet-Keurcompost te gebruiken indien deze vergelijkbare of betere kwaliteit heeft. De VVAK maakte onlangs bekend dat vanaf seizoen 2020/2021 alleen compost van niveau Klasse A is toegestaan.

Bij biologische teelt onder het Skal-certificaat is alleen groencompost toegestaan, waarin bovendien geen reststromen zijn verwerkt met een hoog risico op residuen van gewasbeschermingsmiddelen.

Haalbare eisen

Brinkmann heeft in principe geen probleem met hogere eisen van afnemers. 'We vinden het goed dat de markt de compostproducenten uitdaagt betere kwaliteit te leveren. Tegelijkertijd moeten de eisen haalbaar zijn natuurlijk.'

Wat de situatie lastiger maakt, is dat het uitgangsmateriaal voor de productie van gft-compost, het gft-afval van huishoudens, niet in elke regio even schoon is. 'Het is aan ons producenten om een product te maken dat gewild is.'

De BVOR werkt intussen zelf ook aan een herziening van het compostcertificeringsschema, zegt de directeur. 'De normen zullen zeker niet minder streng worden.'

Plastic

Als voorbeeld noemt Brinkmann plastic. 'Dat is in de huidige normen niet als een aparte eis opgenomen, maar als onderdeel van de eis voor totale verontreiniging in compost. Maar plastic is een heikel punt voor boeren, want het is zichtbaar op het land', zegt hij.

'We drukken de hoeveelheid plastic in compost nu uit in gewicht, maar dat zegt mensen niet veel, want het weegt bijna niets. Daarom zoeken we nu naar een andere methode, naar de oppervlakte die zichtbaar is op een vierkante meter.'