Iers weidesysteem pakt goed uit op Weidebedrijf in Dronten

Ze zijn er altijd vroeg bij op het Weidebedrijf van Aeres Farms in Dronten. Half maart renden de koeien al de wei in. Dat gebeurt al jaren omstreeks die periode. Hoe eerder de koeien vers gras kunnen grazen, hoe beter. Want alles op dit bedrijf is ingesteld op een maximale opname van gegraasd gras.

Vijf jaar geleden opende het Weidebedrijf zijn deuren. De grote houten stal is het boegbeeld van het bedrijf. Het heeft één open ruimte met een ligbed van stro. In het weideseizoen vertoeven de koeien hier nauwelijks. Ze komen alleen binnen voor een melkbeurt in de 2x14-swingovermelkstal. Voor de rest zijn ze in de wei, acht maanden lang. Sinds 1 januari 2018 is het Weidebedrijf volledig biologisch.

Veel weidedagen

Het was vijf jaar geleden de bedoeling om de koeien volgens het Ierse weidesysteem te houden. Dat is volgens manager Jan Bloemert aardig gelukt. De koeien grazen van half maart tot half november. Vorig jaar ging het om 240 weidedagen van pakweg 20 uur.

De huiskavel bestaat voor 100 procent uit grasland. Hier grazen de koeien via een intensief systeem van stripgrazen overheen. 'Overdag verzetten we de draad één of twee keer, 's nachts krijgen ze de volledig benodigde oppervlakte aangeboden.'

Weinig krachtvoer

Koeien worden ingeschaard bij 1.700 tot 2.000 kilo droge stof per hectare. Krachtvoer krijgen ze alleen in de melkput en veel is dat niet. Een hoogproductieve koe moet het doen met maximaal 4 kilo brok per dag. Omgerekend ligt de hoeveelheid krachtvoer op 16 kilo krachtvoer per 100 kilo meetmelk. De koeien produceren 53 procent van de jaarmelkleverantie uit vers weidegras.

Ondanks deze sobere omstandigheden lijken de koeien zich goed te handhaven. De melkgift ligt namelijk op ruim 8.100 kilo melk per koe, met een goede diergezondheid.

Wennen aan ritme

Een ander kenmerk van het Ierse weidesysteem is een voorjaarskalvende veestapel. De koeien die vijf jaar geleden op het Weidebedrijf zijn aangekocht, zaten nog niet allemaal in dat ritme. Bloemert: 'De ommezwaai naar een volledig voorjaarskalvende veestapel duurde twee jaar.'

Het is niet eenvoudig om een voorjaarskalvende veestapel te behouden. Want het aantal uitlopers loopt snel op. 'We hebben elektronische tochtdetectie. Daardoor is de tochtwaarneming vrijwel 100 procent is. Doorgaans zijn de dieren goed cyclisch, maar elk jaar hebben we toch wat dieren die na veel inseminaties niet drachtig worden. Soms laten we daarom bepaalde koeien, die voldoende persistent zijn, noodgedwongen een jaar overlopen.'

Vervangingspercentage

Het vervangingspercentage ligt op 20 procent. De eerste 35 koeien die na de start van het afkalfseizoen het snelst in cyclus komen en een tocht laten zien, worden geïnsemineerd met een fokstier. Op de rest gaat een Belgische Blauwe stier.

'We trekken hiermee direct een harde lijn wat betreft de genetica van het aan te houden jongvee', zegt Bloemert. 'Je selecteert de vruchtbaarste dieren voor de fokkerij en hun nakomelingen hebben een hogere fokwaarde voor vruchtbaarheid. We zetten ook bewust stieren in die een hoge dochtervruchtbaarheid vererven.' Verder worden begrazingsstieren uit Nieuw-Zeeland niet geschuwd.

Vruchtbaarheid is de voornaamste reden waardoor dieren op het Weidebedrijf worden afgevoerd. Klauwproblemen doen zich nauwelijks voor en ook de uiergezondheid is niet echt een issue. 'Dat hadden we vooraf niet gedacht. Want in de winter liggen de koeien in een potstal, maar de uiergezondheid is in het algemeen goed. Het celgetal schommelt rond de 200.000 cellen. Dit is best acceptabel aangezien we biologisch zijn en we het aantal behandelingen per dier zo laag mogelijk proberen te houden.'

Weideplanning

Het Weidebedrijf in Dronten laat zien dat het Ierse weidesysteem ook in Nederlandse omstandigheden kan slagen. 'We kunnen weidegras beter benutten dan we veelal denken. Bovendien is het een eenvoudig systeem. Het gaat behoorlijk vanzelf, alhoewel het uitvoeren van een goede weideplanning ook best veel aandacht vraagt.'

Elke week meten studenten de grashoogte van alle percelen. Ze voeren dit in het programma 'Grip op Gras' van Akkerweb. Hieruit volgt een advies dat vrijwel altijd wordt toepast in de daadwerkelijke beweiding.

Kostenbesparing

Volgens Bloemert is het Ierse weidesysteem als het gaat om arbeidsinzet goed te leiden. Koeien halen zelf het gras op in de wei. Dat geeft een behoorlijke besparing op machine- en loonwerkkosten. 'En vergeet niet dat de voederwaarde van vers weidegras het allerhoogst is. Er zijn geen voederwinnings- en inkuilverliezen. Als koeien dat acht maanden lang vreten, zie je dat terug in een goede melkproductie.'