Rechter beslist over vergunning voor beweiden in Overijssel

De zaak, aangespannen door actiegroepen Mobilization for the Environment (MOB) en Vereniging Leefmilieu, werd op 10 maart behandeld. Deze organisaties hebben in totaal negen zaken aangespannen tegen Overijssel. Daarin roepen zij de provincie op om handhavend op te treden tegen individuele veehouderijen.

Voor de zaak tegen een melkveehouderij uit Zwolle vroeg MOB om een voorlopige voorziening van de rechtbank. De rechter interpreteert dat als een verzoek om een versnelde uitspraak van de bodemprocedure die op een later moment dient. Dat geeft de advocaat van MOB ook toe.

'De wet stelt mijn cliënt geen andere middelen ter beschikking, waardoor het verzoek mij gerechtvaardigd lijkt. Dat Gedeputeerde Staten van Overijssel het verzoek om handhaving andermaal heeft afgewezen, vinden wij rechtsontwijking en minachting van de rechtspraak. We zitten met een stikstofprobleem, daar moeten we werk van maken en dat duldt geen verder uitstel', zegt de jurist van MOB.

Provincie Overijssel stelt dat het niet uitmaakt of beweiden en bemesten vergunningplichtig worden of niet. 'Als dat al nodig wordt, zal deze altijd verleend worden. De vergunning is namelijk altijd gekoppeld aan een veehouderij die al een vergunning heeft. Er is daarom geen spoedeisend belang', aldus de advocaat van de provincie.

Bovendien zegt de provincie dat beweiden niet vergunningplichtig is, omdat dit juridisch wordt gezien als project. Voor een wijziging binnen een project is geen vergunning nodig als deze geen negatieve gevolgen heeft. Aangezien beweiden voor minder emissie zorgt dan het houden van dieren op stal, is dat inderdaad niet het geval.

'Idiote situatie'

Charles van Mierlo, die als advocaat optreedt namens de melkveehouder in kwestie, is het daarmee eens. 'Ik sluit me bij Gedeputeerde Staten aan. Er is geen vergunning nodig. Dit is het paard achter de wagen spannen om dieren binnen te houden. Mijn cliënt zit nu als individuele boer in een idiote situatie', aldus Van Mierlo.

LTO Noord steunt de gedupeerde veehouder al enkele weken, zowel juridisch als financieel. 'De manier waarop MOB dit aanpakt geeft veel onrust en ergernis bij onze achterban', stelt voorzitter Ben Haarman van LTO Noord Regio Oost. 'Landbouwminister Carola Schouten en de provincies zijn het met ons eens dat er geen vergunningplicht moet komen voor het beweiden en bemesten. Ook het Adviescollege Stikstofproblematiek onder leiding van Johan Remkes adviseert dit. Toch wil het MOB dat boeren hiervoor een vergunning moeten aanvragen. In plaats van hierover in gesprek te gaan met de politiek, proberen ze hun zin door te drammen bij de rechter.'

Haarman zegt dat de zaak die nu dient niet alleen maar gevolgen heeft voor de boer die als lijdend voorwerp dient in deze zaak. 'Het raakt de hele agrarische sector. Als de rechter in het nadeel van deze boer beslist, komen direct talloze agrariërs in de problemen. Wij zien dit als een rechtstreekse aanval op agrarische ondernemers die in goed vertrouwen hebben gehandeld. Ik vind dit ongehoord. Wij staan volledig achter deze boer.'

Uitstoot door mestgebruik

De commissie-Remkes bevestigde in december 2019 dat voor bemesten geen vergunningplicht nodig is, omdat de uitstoot door mestgebruik lager is dan toen de Habitatrichtlijn van kracht werd in 2004. Mogelijke uitzondering is als het grondgebruik is veranderd, bijvoorbeeld van akkerland naar grasland.

In die gevallen is een nadere beoordeling nodig omdat er dan wellicht meer bemest wordt dan ten tijde van de referentiedatum. Dan geldt volgens Remkes mogelijk wel een vergunningplicht. Voor beweiden is er geen hogere depositie dan waar in de stalvergunning al ruimte is gehouden, en is er dus ook geen vergunningplicht.