PPP-adviseur: 'Wacht niet met onderwerken vanggewas'

Achtergrond Melkvee Mariska Bloemberg-van der Hulst 10 apr 2020 om 09:25uur

Het is al april en op veel maispercelen wuift er nog een dik pak groenbemester. Bij boeren die de maisteelt goed in de vingers hebben, is het al ondergewerkt. De plantenresten kunnen verteren en de stikstof komt op tijd vrij.

PPP%2Dadviseur%3A+%27Wacht+niet+met+onderwerken+vanggewas%27

Maart is de beste maand om groenbemester te vernietigen. Maar door de overvloed aan regen in februari en begin maart is dat bij veel boeren niet gelukt. 'Er is een achterstand opgetreden', aldus adviseur Jan van Middelaar van PPP-Agro Advies. Er is volgens hem een groot verschil tussen percelen.

De schrale oostenwind van de laatste twee weken had een sterk drogend effect. 'De groenbemester op de hogere percelen kan zeker vernietigd worden', stelt de adviseur. 'De zwaardere en nattere percelen zijn een ander verhaal.'

Structuurbederf

Structuurbederf is daar een risico. Het kan een optie zijn om heel ondiep te werken en het gewas en de bovenste worteldelen te verkleinen. Het blijft belangrijk om het vanggewas zo snel mogelijk kapot te krijgen. Het liefst mechanisch. 'Als het niet anders kan, kun je het gewas doodspuiten. Al heeft dat niet de voorkeur', zegt Van Middelaar.

Boeren laten kansen liggen en we zien dat het onderzaaien voor sommigen nieuw is

Jan van Middelaar, adviseur bij PPP-Agro Advies

Loonwerkers zien ook dat het vanggewas op veel maispercelen nog niet is vernietigd. Ze moeten het onderwerken in de vingers krijgen', laat een loonwerker uit gemeente Hardenberg weten.

Ook loonwerker Lowie Marskamp uit Marskamp ziet nog veel groenbemesters op het land. 'Voor de benutting is vroeg onderwerken mogelijk het beste, maar anderzijds zeggen anderen dat even wachten ook geen probleem is. De grond is namelijk lang nat en koud geweest. Dan verteert het nauwelijks.'

Vertering

Van Middelaar hamert er wel op om een vanggewas zo snel mogelijk onder te werken. 'Dan start de vertering van de boven- en ondergrondse plantendelen en komt de stikstof geleidelijk vrij.' Het vanggewas heeft ongeveer drie maanden nodig om te verteren. Hoe later het vanggewas vernietigd wordt, hoe later de stikstof in dit gewas vrijkomt.

Van Middelaar: 'Mais neemt de voedingsstoffen op vanaf kiemen tot ongeveer twee weken na de bloei. Dat is grofweg tot de laatste twee weken van juli. Elke extra week die je nu kunt pakken, is er één.' Alle stikstof die hierna vrijkomt, kan volgens hem niet meer worden benut door de mais. De kans op uitspoelen is dus fors groter.

'Vanggewas staat erg massaal'

Adviseur Gerard Abbink van Groeikracht merkt dat het vanggewas op veel plekken in Nederland vooral erg massaal staat. 'Even met de cultivator erdoorheen is niet voldoende. Je dient het gewas flink te verkleinen en zoveel mogelijk het blad en de wortel van elkaar te scheiden om snelle hergroei te voorkomen. Op die manier versnel je de mineralisatie van stikstof.'

Voor het mechanisch onderwerken raadt Abbink bewerking met een frees, schijveneg of klepelmaaier aan, machines die melkveehouders doorgaans niet in de schuur hebben. 'Ze zullen helaas extra kosten moeten maken dit voorjaar.'

'Er gaat stikstof verloren'

Elke week dat veehouders hun groenbemester later onderwerken, gaat ten koste van de stikstofbenutting. De mais heeft immers minder tijd om de stikstof op te nemen, waardoor er meer zal uitspoelen. Mais zal de stikstof dus uit kunstmest en/of dierlijke mest moeten halen. 'Je kunt dit nergens anders inzetten, daardoor daalt de stikstofbenutting op bedrijfsniveau', zegt adviseur Jan van Middelaar van PPP Agro Advies. Bij maistelers die het vanggewas heel vroeg hebben ondergewerkt, kan de mais alle stikstof uit het vanggewas benutten. Zij creëren wat meer ruimte voor stikstof (uit dierlijke mest en kunstmest) voor andere gewassen. 'De besparing op stikstof uit kunst- en/of drijfmest kan oplopen van 25 tot 50 kilo stikstof. Oftewel 25 tot 50 euro per hectare.'