Calon: 'Nederland is het laatste land waar lege schappen ontstaan'

Normaal zoekt Calon de publiciteit niet zo op, werkt hij bij voorkeur achter de schermen en zijn de sectorvoorzitters en portefeuillehouders aan zet. Maar tijdens de coronacrisis is dat anders. Calon, de man van de grote lijnen, het netwerk en de strategische lobby, vergadert normaal al veel. En nu zeker.

Het economisch steunpakket van het kabinet is ongeëvenaard

Marc Calon, voorzitter van LTO Nederland

'De problemen die boeren en tuinders ervaren, moeten zichtbaar worden gemaakt', reageert de LTO-voorzitter via de telefoon vanuit zijn woonplaats Groningen. Volgens de RIVM-richtlijnen werkt hij zoveel mogelijk vanuit huis. Alleen als het nodig is, reist hij af naar Den Haag en Brussel.

Hoe vergaat het u tijdens de crisis?

'Je denkt misschien dat het rustiger is, maar het tegendeel is waar. We zijn constant in overleg en ik heb meerdere conference calls op een dag. Met LTO-bestuurders, de SER, de Stichting van de Arbeid, het kabinet, banken en ketenpartijen. We spreken als LTO ook met Copa-Cogeca, de koepel van de Europese boerenbelangenorganisatie.'

Wat is tot nu toe het grootste winstpunt?

'Het economisch steunpakket van het kabinet is ongeëvenaard. Er wordt 20 miljard euro uitgetrokken, onder meer voor de land- en tuinbouw. In Brussel werken we ook aan extra steunmaatregelen en vrij verkeer voor goederen, voedsel en arbeidskrachten via 'Green Lanes'.

'Het einde van de crisis, en dus ook de maatregelen, is nog niet in zicht. Het kabinet is bereid ver te gaan om de economie overeind te houden. Maar er zijn ook andere winstpunten. Er waren geluiden dat retailketens de crisis zouden aangrijpen om de inkoopprijzen onder druk te zetten. Supermarktkoepel CBL heeft ons verzekerd dat zij geen misbruik van de situatie zullen maken.'

Wat zijn nu de voornaamste aandachtspunten?

'Markttoegang, afzetverlies en arbeid. We zijn hierover aan het schakelen met diverse ministeries. Zowel minister Cora van Nieuwenhuizen (I&W) als minister Carola Schouten (LNV) pleiten in Brussel voor 'Green Lanes', zodat goederen en mensen vrijuit doorgang krijgen.

'Wekelijks overleggen we als werkgevers- en werknemersorganisaties met ministers Eric Wiebes (EZK) en Wouter Koolmees (SZW). We zijn bezig om de schade- en compensatieregelingen snel in te regelen en toegankelijk te krijgen voor boeren en tuinders.

'Via de Taskforce Arbeid zijn er twee platforms ontwikkeld waar vraag en aanbod elkaar vinden. Dat begint te lopen. Maar we zijn ook bezig met praktische zaken, zoals schadeformulieren en communicatie over waar men waarvoor terechtkan.'

De land- en tuinbouw is benoemd tot 'cruciale sector'. Hoe belangrijk is dat?

'Heel belangrijk. We kunnen in een situatie komen dat mensen zich niet mogen verplaatsen, maar voor 'cruciale sectoren' moet het werk doorgaan. Mensen moeten altijd eten, maar dan moet het hele systeem wel blijven draaien. Als je melkrobot stukgaat, moet er een monteur kunnen komen.'

Waar maakt u zich zorgen om?

'Boerengezinnen. Zij ervaren enorme spanning. Ze worstelen met allerlei vragen. Blijf ik wel gezond, blijven mijn naasten wel gezond, blijft mijn bedrijf wel bestaan? De eerste nood is nu geledigd met de maatregelen van het kabinet, maar hoe zit het op de lange termijn? Leden kunnen bij de drie regionale LTO's terecht voor sociale ondersteuning.'

Kan deze crisis ook herwaardering voor de land- en tuinbouw opleveren?

'Ik hoop op meer bewustzijn van de kracht van de agrarische sector. Nu is weer eens aangetoond dat voedselproductie een strategisch belangrijke sector is. In een crisissituatie zijn mensen meestal heel bezorgd om de voedselvoorziening en de logistiek die daarbij hoort. Dat is in Nederland goed geregeld.

'Nederland mag in zijn handjes knijpen dat er zoveel voedselproducenten en sterke ketens zijn. Ons land is wel het laatste land waar lege schappen ontstaan.'

Beklijft dat belang op de lange termijn?

'Hoe het verdergaat, weet niemand. De schrik zit er nu in, maar mensen zijn kort van geheugen. Ik denk dat er wel meer regionalisatie zal plaatsvinden, minder globaal en meer Europees dus. De pendule van de globalisering slaat nu de andere kant op. De middenklasse heeft nauwelijks kunnen profiteren van de globalisering. Nu moeten de mondkapjes uit China komen.

'Dat effect van meer regionaal produceren zal zich versneld doorzetten. Dit kan overigens in ons voordeel zijn.'

En andere dossiers, zoals stikstof? Gaan die ook gewoon door?

'Jazeker. Het Landbouw Collectief is nog steeds in overleg met Schouten en premier Mark Rutte over stikstof. Er moeten flinke stappen worden gezet. Een voorbeeld: wij willen doelvoorschriften. Het kan niet zo zijn dat de overheid boeren gaat voorschrijven hoe zij hun koeien moeten voeren.

'Naast praktisch en uitvoerbaar beleid, is er op nationaal en provinciaal niveau ook geld nodig. Dat willen we in de Voorjaarsnota geregeld hebben. De volgende begroting zal er een van bezuinigingen worden, vanwege de coronacrisis.

'De inspanningen rondom gewasbescherming, het mestbeleid, de Green Deal en het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid gaan ook gewoon door. En voordat Brussel op slot ging, heb ik daar nog felle discussies gevoerd over de laatste twee. Ook daar gaat onze lobby onverminderd door.'

Medeauteur: Esther de Snoo