Bezorgde Schouten doet beroep op Europese steun

De landbouwministers van de Europese lidstaten spreken over de gevolgen van de coronacrisis voor de Europese boeren en tuinders. De situatie in Nederland is volgens Schouten zorgelijk in verschillende sectoren, waaronder sierteelt, aardappelen, zuivel, suiker, eenden en visserij. Veel sectoren hebben te maken met plotselinge vraaguitval, dalende prijzen, transport- en logistieke problemen en het wegvallen van seizoensarbeiders.

Schouten wil ervoor zorgen dat er geen bedrijven op de fles gaan die in essentie gezond zijn en die tot twee weken nog prima resultaten boekten. De minister vindt dat er op dit moment voldoende mogelijkheden zijn om de sector tegemoet te komen. 'Er zijn bestaande Europese fondsen en lidstaten hebben een eigen pakket aan maatregelen dat ze kunnen nemen. We zullen erover spreken om deze middelen eerder in te zitten.'

Vraaguitval sierteelt

Schouten wil ten eerste inzetten op steun voor de sierteeltsector. Deze sector heeft met dramatische dalingen in de omzetten te maken door het wegvallen van belangrijke exportmarkten en binnenlandse vraaguitval. 'We zien dat hier de hardste klappen vallen. Producten staan in de kas en moeten worden geoogst om daarna te worden vernietigd. Dat zijn enorme kostenposten voor die bedrijven', stelt de minister. Zij denkt aan 'een noodpakket dat aansluit bij de nood die in die sector speelt.'

Volgens de landbouwminister is er in Europees verband niet veel geregeld voor steun aan de sierteeltsector. 'We willen dat er nu wel een vergoeding wordt gegeven voor product dat niet te oogsten en te verkopen is', zegt ze. Schouten denkt aan een regeling vergelijkbaar met de Gemeenschappelijke marktordening (GMO) voor groenten en fruit, waarbij een vergoeding wordt uitgekeerd als er producten uit de markt worden gehaald en worden doorgedraaid.

'Situatie zeer ernstig'

De minister krijgt ook vanuit andere sectoren, zoals de aardappelsector, signalen dat de situatie zeer ernstig is. Vanuit het ministerie wordt de situatie daar nauwlettend in de gaten gehouden. 'Waar nog geen maatregelen zijn getroffen of waar de noodzaak is om dit wel te doen.'

Schouten wil ervoor zorgen dat de betalingen rondom het Europese Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) eerder kunnen plaatsvinden voor ondernemers die in acute geldnood komen. Als dat vanuit Europees beleid niet kan, wil zij bekijken of dit in Nederlands verband kan worden gedaan.

De uitkering deze directe betalingen vindt plaats op basis van de Gecombineerde opgave door de ondernemers. Deze wordt meestal eind mei gedaan, maar Schouten sluit niet uit dat het later wordt. De uitbetaling kan mogelijk plaatsvinden op basis van historische gegevens, zegt ze.

Marktwerking EU verstoord

Een ander punt van zorg bij Schouten is de situatie rond de binnengrenzen. De minister constateert dat deze toegang niet overal soepel gaat, terwijl het van groot belang is dat bijvoorbeeld soepele en tijdige distributie plaatsvindt van voedsel, grondstoffen voor voedselvoorziening en diervoer en uitgangsmaterialen als zaaizaad. 'Het is belangrijk dat de grenzen voor voedsel open blijven en dat wij onze producten kunnen afzetten', zegt zij daarover.

Mede op aandringen van Nederland heeft de commissie gisteren in een herzien richtsnoer voor de 'Green Lanes' duidelijk gemaakt dat deze voor alle goederen gebruikt kunnen worden.

Medeauteur: René Bouwmeester