Vijf vragen over vaccin tegen darmaandoening PIA

Wat is PIA en hoeveel komt het voor?

De bacterie Lawsonia intracellularis kan een ontstoken en verdikte darmwand, Porcine intestinale Adenomatose (PIA), bij varkens veroorzaken. Die darmbewoner is wereldwijd verspreid en wordt bij 85 tot 100 procent van de varkensbedrijven aangetroffen. Lawsonia intracellularis geeft in veel gevallen geen zichtbare problemen, maar kan desondanks toch een flinke economisch impact hebben.

Welke vormen zijn er en wat is kenmerkend?

De acute vorm wordt het meest gevreesd. Deze veroorzaakt bloederige diarree of zwarte mest en plotselinge sterfte bij vooral varkens tussen 4 en 12 maanden leeftijd.

De chronische vorm bij jongere varkens van tussen 6 en 20 weken komt vaker voor. Een week tot tien dagen houdt het uitscheiden van grijs tot groene pasta-achtige mest en diarree aan. De diarree zegt echter niet alles. De groei van de dieren valt terug waardoor de uniformiteit van een koppel zienderogen afneemt. De subklinische vorm komt het meest voor en zorgt voor een suboptimale groei en voerconversie.

Wat zijn triggers voor een PIA-uitbraak?

Verstoring van de vertering met als gevolg beschikbaarheid van onverteerd eiwit in de dikke darm is de belangrijkste oorzaak. Dat komt bijvoorbeeld door wisselende voeropname door tropische temperaturen, storingen van de voerinstallatie of gebrek aan hygiëne. Maar ook een niet goede voersamenstelling kan een rol spelen zoals een foute eiwitbalans, mycotoxinen of gisten in brijvoer.

Hoe verspreid de ziekte zich?

Vooral via de mest van varkens waarbij PIA is doorgebroken. De uitscheiding van Lawsonia intracellularisbacteriën piekt 2 tot 3 weken na het infectiemoment en kan wekenlang aanhouden. De kiemen blijven minimaal 2 weken infectieus.

Met hygiënemaatregelen zoals een hok met besmette dieren alleen betreden met overschoenen en handen wassen en ontsmetten is verspreiding van de darmbacterie te voorkomen. De kiem is gevoelig voor ontsmettingsmiddelen met quaternaire ammoniumverbindingen.

Welke vaccinatiemogelijkheden zijn er?

Diagnose moet uitwijzen dat PIA de werkelijke oorzaak is van de darmproblemen. Het oraal toedienen van een levend vaccin – Enterisol ileitis – was tot nu toe de enige methode om varkens vanaf drie weken leeftijd extra bescherming mee te geven. Met Porcilis Lawsonia is er een nieuw gevriesdroogd vaccin beschikbaar. Varkens worden via een injectie eventueel gecombineerd met een enting tegen circo en mycoplasma beschermd.