FDF-bestuurder: 'Onze democratie werkt niet voor boeren'

Op 19 februari zijn weer acties aangekondigd. Bent u niet bang de publieke opinie tegen u te krijgen?

'Nee, daar ben ik niet bang voor. Sterker nog, ik denk dat de actievoerende boeren een voorbeeld zijn voor andere beroepsgroepen die het overheidsbeleid ook helemaal zat zijn. Er zal vast wel iemand van ons balen die in de file staat als gevolg van de acties, maar daar blijft het ook bij. Als we negatieve reacties krijgen, dan is het vooral vanuit de politiek en de media. We voeren actie met een doel. Dat geldt ook op 19 februari. Die dag staat het mestbeleid op de Haagse agenda. En we willen extra aandacht voor het stikstofonderzoek de dag erna.'

Alleen met trekkers op de weg red je het niet

Jeroen van Maanen, bestuurder en woordvoerder van Farmer Defence Force

Wat vindt u van de stappen die het kabinet tot nu toe heeft gezet in het stikstofdossier?

'De vraag is of uitkoop of verplaatsing van veehouderijen effect heeft op de stikstofdepositie. Ik verwacht dat uit het onderzoek van het Mesdagfonds zal blijken dat een sanering van veehouderijbedrijven nabij Natura 2000-gebieden geen nut heeft. We kunnen beter inzetten op stikstofreducerende technieken. Daarbij er is 350 miljoen euro uitgetrokken voor de sanering. Maar hoeveel bedrijven kun je daar daadwerkelijk mee uitkopen? Ook vind ik dat het geld dat wegvloeit door de verkoop van bedrijven binnen de sector moet blijven. Ik gun iedereen zijn pensioen, maar het kan niet zo zijn dat het kapitaal van de sector verdwijnt naar het bejaardentehuis. Dat geld is nodig voor innovatie van de blijvers.'

Wanneer bent u tevreden?

'Als de overheid niet alleen in woorden met ons mee gaat, maar ook in daden. Maar ik vraag me af of dat gaat gebeuren. Ik heb geen verstand van politiek en dat wil ik ook niet krijgen. Maar als stikstof echt het probleem is, dan is het toch veel makkelijker op te lossen met technische maatregelen. Daarbij wordt alleen gekeken naar de stikstofuitstoot en niet naar de vastlegging ervan door de landbouw. Ik ben bang dat de veehouderij moet krimpen, omdat er ruimte nodig is voor huizen. Nederland raakt steeds voller, ook door het grote aantal migranten. Als dat de onderliggende agenda is van het kabinet, dan moeten ze daar gewoon eerlijk in zijn en kunnen we een heel ander gesprek gaan voeren.'

Hoe kijkt u terug op de commotie over de bepaalde uitspraken van uw voorzitter?

'Wij zijn nog verre van geroutineerd. En ja, we hebben echt foute dingen gedaan. Aan de andere kant, die uitspraken van Mark van den Oever (voorzitter FDF red.) hebben wel effect gehad. Als hij dat niet had gedaan, dan waren we niet zo ver gekomen. Soms is het nodig om te shockeren. Vaak gaan mensen dan pas naar je luisteren. We zijn met iedereen verder goed in gesprek. Ook bijvoorbeeld met de Brabantse Statenleden die zich door ons aanvankelijk bedreigd voelen. Daarbij zoeken we de grenzen op. En die zijn niet met een liniaal te trekken. Maar natuurlijk mag minister Schouten met iedereen praten met wie zij wil, ook met ketenpartijen.'

FDF heeft zich scherp uitgelaten over ketenpartners. Bent u tegen georganiseerde ketensamenwerking, zoals ZuivelNL of BO Akkerbouw?

'Nee, op zich ben ik daar niet op tegen, maar de belangen van de verwerkers zijn nu eenmaal niet altijd die van de boer. Tuurlijk zullen zij ook voor een sterke sector zijn, maar hun kostprijs is onze opbrengst. Daar kun je niet omheen. Het Landbouw Collectief is er enkel en alleen voor de boer.'

Wat is de grootste uitdaging?

'We zijn echt een actiegroep en we zoeken de grenzen op. Door onze acties kan er nog scherper onderhandeld worden met het kabinet en zitten de onderhandelaars van LTO steviger in het zadel. Vergelijk het Landbouw Collectief met de Groene 11 en onze rol met die van Greenpeace. Tegelijk heb je een grote organisatie als LTO ook nodig. Zij hebben het werkapparaat, weten de weg, beschikken over lobbyisten en bestuurders. De grootste uitdaging binnen het collectief is dat we elkaar blijven vasthouden.'

Hoe verloopt de samenwerking binnen het Landbouw Collectief?

'Met de dag beter. Ik beschouw de oprichting van het Landbouw Collectief als het grootste winstpunt tot nu toe. Met alleen maar trekkers op de weg red je het ook niet. De overheid hanteert de tactiek van verdeel en heers en dat kan nu niet meer. Daarbij staat bij het Landbouw Collectief het boerenbelang voorop. Ik ben niet tegen samenwerking met ketenpartners, maar hun belangen zijn niet altijd de belangen van de primaire producent.'

Hoe kijkt u aan tegen het huidige politieke speelveld?

'Het nuchtere boerenverstand moet terug in de politiek. Welke politieke partij dat brengt, maakt mij niet uit. VVD en CDA zijn te veel links georiënteerd. Maar ik geloof niet dat democratie werkt voor de boeren. We zijn naar verhouding met zo weinig boeren dat we ook weinig invloed hebben in de politiek. Dat is een groot verschil met pakweg vijftig jaar geleden. Belangrijkste politieke items zijn de vluchtelingen en het klimaat. Hoe dan ook, er moet meer ruimte komen voor meer boerenverstand. Het is spannend wat er in het Brabantse politieke bestuur gaat gebeuren. Daar wordt gewerkt aan een coalitie met VVD, CDA en Forum voor Democratie. Vaak loopt Brabant voor op de rest van Nederland.'

Hoe ziet u de belangenbehartiging in de toekomst?

'Het Landbouw Collectief is een goede basis en goud voor de toekomst van de belangenbehartiging. Samen kom je altijd verder dan alleen. Daarnaast vind ik het belangrijk dat we dicht bij de praktijk blijven. De gezinsbedrijven hebben het nu echt het moeilijkst. Ook als ik bij Rutte aan tafel zit, denk ik altijd: wat betekent dit voor de bedrijven? Die vertaalslag moet je continu maken.'