Provincies groeien in 2020 door werkende klasse

Friesland, Drenthe, Limburg en Zeeland zien hun groei geremd worden door lagere groei in belangrijke sectoren als de landbouw, industrie en bouw. Dit komt door stikstof- en milieumaatregelen en haperende vraag in het buitenland.

Doordat de werkende klasse in provincies als Utrecht, Noord-Holland, Flevoland en Noord-Brabant een relatief groot deel van de bevolking vormt, is de stimulans voor de regionale economie hier sterker, blijkt uit het onderzoek Regio’s 2020 van de grootbank.

Gasdip

In Groningen is er lichte economische krimp vanwege de afbouw van de gaswinning. De regionale werkloosheid stabiliseert in 2020 op een laag niveau en personeelstekorten blijven zich in veel regio’s voordoen.

De economische groei is in 2020 voor een belangrijk deel het gevolg van stijgende consumentenbestedingen en hogere overheidsuitgaven aan bijvoorbeeld zorg. Dankzij loonstijgingen en belastingverlagingen gaan vooral werkenden er in 2020 qua koopkracht op vooruit.

Bestedingen

Omdat werkenden in de Randstad een groter deel van de totale bevolking uitmaken is de bestedingsimpuls hier sterker. Daarnaast groeit de bevolking in Flevoland, Utrecht en Noord- en Zuid-Holland bovengemiddeld en dat stimuleert de economie via woningbouw en nieuwe bedrijvigheid.

De meeste provincies buiten de Randstad profiteerden in een eerdere fase van de conjunctuur van de sterke groei in exportgerichte sectoren zoals de industrie. Die impuls zwakt af, en dat is een van de redenen waardoor het groeitempo er nu beduidend lager ligt.

Landbouw

Thijs Geijer, ING regio-econoom: ‘Belangrijke sectoren voor provincies buiten de Randstad zoals de landbouw, bouw, industrie en delfstoffenwinning hebben last van haperingen in de buitenlandse vraag, stikstof- en milieumaatregelen en het dichtdraaien van de gaskraan.

‘Dat effect wordt minder gevoeld in de Randstad vanwege de prominentere positie van dienstensectoren en omdat de impuls vanuit de consumptie er sterker is.’

Koploper

Flevoland is in 2020 naar verwachting de enige provincie met een economische groei van meer dan 2 procent. De combinatie van een stevige impuls vanuit de consumentenbestedingen, de aanwezigheid van snelgroeiende zakelijke dienstverleners en de relatief hoge bevolkingsgroei geven de economie extra vaart.

Dat Utrecht in 2019 de snelst groeiende regio is, komt door de gunstige economische uitgangspositie en een herindeling waarin twee Zuid-Hollandse gemeenten bij Utrecht zijn gevoegd. Groningen kent als enige provincie lichte krimp. Dat is net als voorgaande jaren te wijten aan de afbouw van de gaswinning. Exclusief gaswinning groeit de Groningse economie met 1,6 procent, wat hoger is dan de andere noordelijke regio’s.

Werkloosheid

In bijna alle provincies ligt het werkloosheidspercentage op het laagste niveau van deze eeuw, verdere daling blijft echter uit. Het aantal werkenden is in alle provincies hoger dan ooit tevoren. Dit komt door de gunstige arbeidsmarkt en door de hogere pensioenleeftijd waardoor het aantal mensen dat actief is op de arbeidsmarkt stijgt.

In 2020 groeit de werkgelegenheid nog maar licht. In heel Nederland is het aantal vacatures verder opgelopen en de personeelsschaarste die de afgelopen jaren is ontstaan neemt in 2020 nog niet af. Zo zijn er in Utrecht en Zeeland meer vacatures dan werklozen. Eén op de drie Utrechtse bedrijven (31 procent) geeft aan te worden belemmerd door personeelstekort. In Groningen (20 procent) en Friesland (17 procent) ligt dat aandeel veel lager.