Kennistekort over aanpak bodemdaling veenweiden

Het Nationaal Congres Bodemdaling trok donderdag honderden bestuurders, onderzoekers en medewerkers van overheden naar Fort Voordorp in Groenekan. Daar bleek dat onderzoek naar de beste aanpak om bodemdaling te remmen nog in een prille fase zit.

Het is bijvoorbeeld wel bekend dat de veenbodem reageert op de grondwaterstand, maar er is weinig over bekend hoe en hoeveel. Het daadwerkelijke onderzoek komt nu pas echt op gang. Eerste onderzoeken bevestigen dat veenbodem reageert op de grondwaterstand. Dit voorjaar en deze zomer daalde het maaiveld in een veenpolder bij Rouveen, maar nu in de huidige natte herfst stijgt het maaiveld weer.

3,5 centimeter

In twee jaar ging het maaiveld in die polder 3,5 centimeter op en neer, wel meer neer dan op. 'Er is een sterke relatie tussen de grondwaterstand en bodemdaling, maar die is niet een-op-een', stelt onderzoeker Gilles Erkens, bodemdalingsexpert bij Deltares en Universiteit Utrecht.

Het is bijvoorbeeld ook nog lang niet duidelijk hoe de broeikasgassen CO2, methaan en lachgas reageren op verschillende omstandigheden in het veenweidegebied.

Haast maken

Tegelijk wordt de roep om haast te maken steeds luider. Vooral omdat veenweiden veel CO2 uitstoten. 'Die klimaatopgave maakt de aanpak van bodemdaling urgent', stelt de Utrechtse gedeputeerde Hanke Bruins Slot (CDA), die ook voorzitter is van de werkgroep Klimaattafel Veenweiden.

Geld is daarbij niet het probleem: 'Er zit veel geld achter de klimaatopgave, er ligt veel klaar. Dat kan een impuls voor een gebied zijn. Het geeft een enorme drive.'

Geld geen probleem

Waterschapsbestuurder Siem Jan Schenk beaamt dat geld niet het probleem is: 'Dat is niet de bottleneck. Het is meer een gebrek aan kennis.'

Diverse sprekers benadrukken dat het zoeken van een aanpak om bodemdaling te remmen samen moet gebeuren met bewoners en boeren. Die moeten niet voor verrassingen komen te staan, zoals nu bij de stikstofcrisis.

Regio Deal

Tijdens het congres vond ook de ondertekening plaats van de Regio Deal Bodemdaling Groene Hart. Daarin staat onder andere dat 'vernieuwend ondernemerschap' nodig is voor boeren in delen van de veenweidegebieden waar het landbouwkundig gebruik onder druk staat.

De combinatie van bodemdaling, kringlooplandbouw en klimaat (CO2) maakt nieuwe 'bodemdalingsbestendige businessmodellen' nodig.