Vijf vragen over stikstofaanpak in andere landen

Waarom wordt er gewezen naar deze landen als de oplossing voor ons stikstofprobleem?

Duitsland hanteert bijvoorbeeld een drempelwaarde van 7 mol stikstof (100 gram) per hectare per jaar. Als er meer dan die norm neerslaat in een Natura 2000-gebied is er een vergunning nodig. Nederland, waar de natuur in een veel slechtere conditie is, hanteerde een norm van 0,05 mol. Deze norm is door de Raad van State afgeschoten.

Wat was er verkeerd aan de lage drempelwaarde?

De stikstofaanpak van een land moet ertoe leiden dat de natuur in stand blijft en zich, indien nodig, weet te herstellen. Een lage drempelwaarde leidt nog altijd tot een verhoging van de stikstofuitstoot. Hiertegenover liet Nederland onvoldoende zien dat die stijging bij andere projecten werd bestreden. Tegenover die drempelwaarde stonden simpelweg geen afgedwongen maatregelen om de stikstofdepositie terug te dringen.

Wat is er bijzonder aan het Deense model?

De Deense aanpak is gericht op een bedrijfs- en gebiedsspecifieke aanpak, laat Tommy Dalgaard, professor Agro-ecologie aan de Universiteit van Aarhus, desgevraagd weten. Het land kent strenge bemestingsnormen, met stikstofnormen gericht op specifieke gewassen en soorten mest. Schouten wil ook naar een gebiedsgerichte aanpak, wellicht dient Denemarken hier wel als voorbeeld.

Zijn Duitsland en Denemarken met Nederland te vergelijken?

Eigenlijk niet. Zo zijn in Duitsland de Natura 2000-gebieden vaak groter en liggen boerenbedrijven op grotere afstand. Denemarken telt meer varkens dan Nederland, maar de bedrijven zijn wel beter over het land verdeeld. In Denemarken hebben ze niet van die vee-intensieve gebieden als in De Peel en de Gelderse Valei.

Speelt de stikstofproblematiek ook in andere EU-landen?

Jazeker. De Habitatrichtlijn van de Europese Unie verlangt van iedere EU-lidstaat dat die zijn biodiversiteit beschermt. Stikstofdepositie is een van de bedreigingen voor die natuur. Die wordt dan ook gemonitord. De uitspraak van het Europees Hof over de Nederlandse aanpak geldt voor alle EU-landen.
De verwachting is dat meer landen zullen worden aangesproken op hun resultaten tot nu toe. Deze week werd Frankrijk op de vingers getikt omdat het in de afgelopen tien jaar structureel meer vervuilende stoffen uitstootte dan is toegestaan volgens de Europese regels.