Friezin is erfelijk belast met fokkersgen

Op de laatste nationale merriekeuring van de Koninklijke Vereniging Het Friesch Paarden-Stamboek (KFPS) vorige maand in Drachten ging de kampioenstitel bij de tweejarige merries naar Fardau fan Synaeda van Anke Oosterbaan. Fardau fan Synaeda wordt beschouwd als een merrie met een schitterend front, waarbij het voorbeen ruim uit de schouder naar voren wordt weggezet.

De merrie heeft een elastische bovenlijn, waardoor het achterbeen de mogelijkheid heeft om niet alleen onder het machtige lichaam te komen, maar ook in staat is om tot dragen en stuwen te komen. Het hoofd is fraai en toont veel adel en het oog werpt een haast iets arrogante blik om zich heen.

Charisma

'Dat zelfbewuste, dat charisma behoort het Friese paard voor mij te bezitten. Die fierheid betovert me, maar dat is slechts één aspect. Een Fries paard moet ook goed kunnen bewegen', vindt Oosterbaan.

'Als het lichaam in beweging komt en de manen gaan dansen en de draf gaat over in zweven alsof de zwaartekracht geen vat op dat machtige lichaam heeft, dan kan ik echt genieten van mijn fokproduct. Fardau benadert voor mij het ideale Friese paard.'

Passie

Paarden waren al jong haar passie. Als kind al ging Oosterbaan met haar vader Anne Oosterbaan mee naar keuringen. Daar kreeg zij zijn kennis overgedragen. Toen zij na haar studie in het westen van het land terugkeerde naar Friesland, zorgde zij voor een paar boxen op haar boerderij. Haar vader leverde zo rond de eeuwwisseling een paar Friese paarden.

'Allure is moeilijk terug te vinden in fokwaardeschattingen, die ik overigens zeker gebruik. Dus is het de uitdaging toch datgene in je paarden te fokken, wat ik belangrijk vind, zoals allure. Probleem is dat je natuurlijk binnen het ras erg beperkt bent in je keuzes', legt Oosterbaan uit.

'Daarbij komt ook nog eens dat ik op zoek ben naar spreiding van bloed zonder mijn doel uit het oog te verliezen. Ieder mag in de fokkerij gelukkig zijn eigen doel bepalen, maar voor mij moet een Fries paard onder het zadel in de dressuurbaan kunnen en willen presteren. Dat houdt in dat ik voor hengsten kies die over een zekere mate van hoogbenigheid beschikken', stelt de fokker.

Vurig karakter

Dat een top presterend dressuurpaard een ander temperament heeft dan de vroegere Fries die alleen het werk op de weidebedrijven verrichte of zich voor de sjees showde, is een visie die Oosterbaan niet deelt. 'Ook het Friese paard van 25 jaar geleden kon een zekere mate van vuur in zijn karakter hebben. Dat kwam tot uiting in de wil om te werken zonder dat het ontaardde in onhandelbaarheid', zegt ze.

'Ik geloof niet dat het Friese paard over twintig jaar het ras is waarmee ruiters internationale triomfen vieren in de dressuurbaan. Ik denk dat we blij mogen zijn als we in staat blijken om de gemiddelde ruiter over een Fries paard te kunnen laten beschikken waarmee die op nationaal niveau mee kan doen. Als dat lukt, dan zullen er als vanzelf een paar uitschieters zijn, die misschien wel te midden van de wereldtop tot aansprekende resultaten weten te komen', is de overtuiging van Oosterbaan. Ze wijst er met nadruk op dat ze niet bezig is om een grand-prixpaardenfokkerij van de grond te willen tillen.

Oosterbaan heeft weinig ervaring als ruiter. 'Ja, als kind in de manege, maar al snel stond mijn studie het in de weg om veel tijd aan de paardensport te besteden. Dat levert nu voor mij een zekere achterstand op. Ingrid Brak is al vele jaren mijn vaste stalamazone en ook Lisanne Veenje traint mijn paarden. Ik leer er iedere keer dat zij rijden weer van. Voor mij is het belangrijk met hen een goede relatie te hebben, waardoor zij mij kunnen aangeven wat zij in een paard als positief of iets minder positief ervaren.'

Hengst

De paardenfokker hoopt in staat te zijn om de ervaringen in het zadel op een juiste wijze te interpreteren, waardoor de hengstenkeuze hopelijk een goede is. 'De moeder van Fardau is Myrtha fan Synaeda. Een qua karakter eerlijke modelmerrie, die echt voor je wil werken, met een goede IBOP (Instelling Bruikbaarheid Onderzoek Friese Paarden). Zij heeft als vader Beart 411 en dan komen we bij misschien wel de best in de fokkerij presterende hengst binnen de populatie: Jasper 366.'

Fardaus vader Michiel 442 heeft niet de meeste merries gedekt, maar heeft wel op grand-prixniveau gepresteerd met ruiter Bennie van Es. 'Michiel wordt niet veel gebruikt door fokkers, omdat hij 35 procent afwijkend DNA in zijn sperma heeft. Juist omdat ik veel van de kwaliteiten die ik in deze hengst zie, graag in mijn fokproducten wil zien, heb ik de gok gewaagd', stelt Oosterbaan, die nieuwsgierig is op welke wijze dat weer van invloed zou kunnen zijn op nakomelingen van Fardau. 'Dit jaar heb ik de gok weer gewaagd, want ook nu heb ik een merrie drachtig van Michiel.'