Boomkwekers op zoek naar organische stof

Verbeteren van bodemkwaliteit vraagt om bewustwording, om het toepassen van effectieve maatregelen’, stelt Eugène van Abeelen van Delphy.

Van Abelen zei dit op de Demodag Boomkwekerij, vorige week woensdag bij de boomkwekerij van Marcel Michels in Hilvarenbeek. Daar ging het vooral over bodemstructuur, organische stof, bemesting en vochtvoorziening.

Compost

Bij die effectieve maatregelen gaat het om groenbemesters, grondbewerking, compost, plantgatbehandeling, rijenbemesting, spuittechniek, mechanische onkruidbestrijding en afdekmaterialen. Vooral compost kreeg de nodige aandacht. 'Compost is een belangrijke factor voor buffering van water en nutriënten. Bij meer organische stof in de bodem heb je minder snel last van droogte', zegt Van Abeelen.

In de nabije toekomst wil Delphy meer kijken naar de kwaliteit van de organische stof die telers aan de bodem toevoegen. Er is onderscheid te maken tussen afbreekbare materialen (zoals groenbemesters), stabiele materialen (compost) en dynamische materialen (dierlijke mest). 'Wat moeten we aanvoeren voor een bepaald bodemprofiel voor een optimaal beheer van de grond', vraagt Van Abeelen zich af.

Drie aspecten

Bij de inzet van groenbemesters zijn vooral drie aspecten van belang: de hoeveelheid effectieve organische stof, de bewortelingsdiepte en het effect op de aaltjes.

'Bij brede mengsels groenbemesters moet je oppassen, want er zit altijd wel een soort tussen die een bepaald aaltje vermeerdert', waarschuwt Frans Versteegen van DLF. 'Dat soort mengsels moet je alleen toepassen als je weet welke aaltjes er in de grond zitten.'

Bodemprofiel

Met een bodemprofiel maakt Van Abeelen duidelijk dat bladrammenas een goede groenbemester is bij verdichte bodemlagen. Uit ervaringen van boomkwekers blijkt dat soedangras niet nuttig is bij storende lagen. Soedangras is wel goed voor 5.000 à 6.000 kilo effectieve organische stof per hectare, terwijl veel andere groenbemesters veelal rond de 750 à 1.000 kilo zitten.

Bij groenbemesters is het van belang dat de organische stof boven in de zode blijft. Volgens Jeroen Geerts van Imants kan dat goed met een spitmachine. 'Het is de beste machine om organisch materiaal in de bovenste 10 centimeter van de bouwvoor mengen.' Imants maakt daarbij gebruik van een niet-aangedreven rol. Woelers op de machine breken de storende lagen.

Ovlac-ploeg

Frans Koeckhoven denkt dat een Ovlac-ploeg een goede machine is om een groenbemester onder te werken. Tijdens de demodag werd een groenbemester bij 12 centimeter diep ploegen goed ondergewerkt. De boomkwekers zien de Ovlac-ploeg als een machine voor een loonwerker om vlak voor het planten de grond zwart te maken, om zo de inzet van Roundup te beperken.

Orgapower levert onder andere compostproducten voor afdekmateriaal dat de groei van planten bevordert. 'Van het afdekmateriaal blijft 90 procent over als effectieve organische stof voor het bodemleven', zegt Albert Dortmans van Orgapower. Kernmix 100 is een schimmelproduct waarin wortels zijn te dompelen. De biostimulator zorgt voor een betere wortelontwikkeling.

Plantgatbehandeling is een andere methode om de planten beter aan de groei te krijgen. Op een proefperceel zijn verschillende producten met elkaar vergeleken bij een dosering van 80 kilo stikstof per hectare. Volgens Delphy staan de planten met het middel Treestart er het beste bij. De uiteindelijke beoordeling is na twee jaar.

Meststoffen

In een andere proef zijn verschillende gecoate meststoffen in de rij toegepast. In het gewas zijn geen verschillen te zien. Dat heeft twee oorzaken: het gewas is een maand geleden gesnoeid en de goede uitgangssituatie van vorig jaar zorgt ervoor dat de meststoffen geen verschillen laten zien.

Behalve voor compost en meststoffen is er tijdens de demodag ook aandacht voor gewasbescherming. Agricult heeft een toedieningssysteem dat zorgt voor een nauwkeurige druppelgrootte en zo drift voorkomt. Het vraagt om weinig Roundup en water per hectare. De techniek weegt weinig en voorkomt zo groeibelemmering door bodemverdichting.

Schoffelen en eggen

In West-Brabant werkt een groep boomkwekers met mechanische onkruidbestrijding. Uit hun ervaringen blijkt dat het combineren van verschillende technieken belangrijk is voor een goed resultaat. 'Schoffelen is de basis. Met aangedreven wiedeggen kunnen boomkwekers ook onkruid in de rij weghalen', zegt Arie Schipper van Delphy.

De ontwikkeling van autonoom werkende robots kan onkruidbestrijding op de lange termijn makkelijk maken, maar dat vraagt nog om de nodige ontwikkeling. De eerste machines die nu op de markt zijn, zijn voor sommige gewassen (bijna) praktijkrijp.

Grote gewassen

De onkruidrobots zijn door de beperkte hoogte nog niet geschikt voor de boomkwekerijsector. Schipper ziet nog meer beperkingen. 'Sommige onkruidrobots moeten voor elk gewas leren waar het onkruid staat. Dat kan financieel alleen uit voor grote gewassen.'