Konijnenhouder Oonk breekt lans voor zijn sector

Reportage Konijnen Marije Stomps 11 sep 2019 om 06:32uur

Konijnenhouder Henk Oonk uit Vragender breekt een lans voor zijn kleine sector. Die is niet alleen duurzaam, ook loopt de Nederlandse konijnenhouderij voorop qua dierenwelzijn. Veel konijnen worden gehouden in het ruimere parksysteem.

Konijnenhouder+Oonk+breekt+lans+voor+zijn+sector

Het liefst had Henk Oonk melkveehouder willen worden, maar daar leende het ouderlijk huis in Vragender zich niet voor. Het werden konijnen. Een 'vak apart', zegt hijzelf, dat hij leerde door ervaring op te doen bij andere konijnenhouders en daarna door het maar gewoon te doen.

Ervaring heeft de 55-jarige konijnenhouder, die in 1986 begon met zestig voedsters en door de jaren groeide naar 1.800 stuks, volop. Die voedsters hebben zeven keer per jaar een nest van gemiddeld tien jongen. Dat betekent een productie van 110.000 vleeskonijnen per jaar, ook wel aangeduid als 340.000 kilo.

Duitsland

Waar de meesten van de nog geen veertig konijnenhouders in Nederland hun konijnen afzetten in België, heeft Oonk al ruim twintig jaar goede afspraken met een Duitse afnemer. 'Mijn afzet is daarmee gegarandeerd en ik krijg een goede prijs. Het vlees gaat naar onder meer restaurants, ziekenhuizen en bejaardenhuizen. Kun je nagaan hoe gezond het is', zegt Oonk. 'Het is mager en bevat veel essentiële vetzuren die een mens nodig heeft. Het vlees van de toekomst, wat mij betreft.'

Een konijn kan zelfs van laagwaardig voer hoogwaardig en gezond vlees maken

Henk Oonk, konijnenhouder in Vragender

Ondanks zijn enthousiasme wordt konijnenvlees niet veel gegeten in Nederland. Met kerst is er een enorme piek, de rest van het jaar is er amper vraag. Overigens produceren de veertig Hollandse konijnenbedrijven minder konijnenvlees dan in Nederland wordt geconsumeerd. De sector ligt, net als andere intensieve veehouderijtakken, regelmatig onder vuur bij diverse groeperingen.

Diervriendelijk

Jammer, vindt Oonk, want Nederlandse konijnenhouders doen er juist alles aan om zo diervriendelijk mogelijk te produceren. 'Wij lopen voorop in de wereld als het gaat om welzijn. We hebben niet voor niets een ster van de Dierenbescherming gekregen. Veel konijnenhouders zijn al overgestapt naar parksystemen. Daarbij worden konijnen in ruimere behuizingen gehouden. Normaal is een kooi 1 meter diep, 60 centimeter hoog en 40 centimeter breed. Parkhuisvesting 180 centimeter breed. Daarin kunnen de konijnen minimaal drie huppelsprongen maken', vertelt hij.

In het parksysteem is ruimte om te huppelen. © Marije Stomps

'Dit is niet opgelegd door de overheid, maar op initiatief van de sector zelf, omdat de Belgische markt hierom vraagt. Sterker nog: er ligt al drie jaar een toekomstplan bij het ministerie, waarin we beschrijven waar we naartoe willen. Bijvoorbeeld na vijf jaar de helft van de konijnen in parken, na tien jaar alles. Ook willen we naar semigroepshuisvesting voor voedsters met jongen vanaf 23 dagen of een groter leefoppervlak voor voedsters, want in een groep is er kans op ruzie.'

Welzijn en hygiëne

In de stallen van Oonk is slechts een kleine afdeling met parkhuisvesting te vinden. Hij zou wel volledig willen overstappen, maar die investering is voor hem waarschijnlijk niet meer terug te verdienen, gezien zijn leeftijd. Wel heeft Oonk het welzijn van de konijnen en de hygiëne in de stallen hoog op de agenda staan. Zo heeft hij al jaren kunststof matjes op het bodemgaas van de kooien liggen. 'Dat voorkomt eelt of wondjes onder de pootjes. Ook houd ik de boel beter schoon door na elke ronde de matjes eruit te halen en af te spuiten.'

Veel werk, zeker als je bedenkt dat de voedsters ook allemaal moeten worden geïnsemineerd, beoordeeld op dracht en de geboren nestjes stuk voor stuk worden gecontroleerd worden door Oonk of zijn vrouw Elizete, die fulltime in het bedrijf meewerkt. 'We checken of er geen jongen op het gaas zijn geboren in plaats van in het speciale nestje en verdelen de jongen over verschillende nesten, als dat qua grootte beter past. En de eerste tien dagen wordt er gecontroleerd gezoogd', legt de konijnenhouder uit, die op zaterdag een aantal scholieren aan het werk heeft.

Plezier

De ondernemer heeft nog altijd veel plezier in het houden van konijnen. 'Het werk is niet zwaar en je hebt geen stof of ammoniaklucht. De werkomstandigheden zijn goed, al ben je natuurlijk wel altijd binnen bezig. En je kunt het werk goed plannen: konijnen hebben geen cyclus, dus als je insemineert, heb je na 31 dagen jongen. Dat is handig, bijvoorbeeld met kerst. Maar ik heb vroeger ook weleens een dag of twee later geïnsemineerd omdat dat beter uitkwam met de kermis hier', lacht Oonk, die het zou toejuichen als er jonge konijnenhouders bijkomen.

'De sector wordt te klein. Een konijnenbedrijf is relatief makkelijk te starten. Je kunt de ammoniak van bijvoorbeeld varkens zo omzetten naar konijnen en de stal erop inrichten.'

Een nestje konijnen van een week oud. © Marije Stomps

Klimaat- en milieubewuste boer

Henk Oonk uit Vragender is een milieu- en klimaatbewuste boer. De konijnenhouderij past daar wonderwel goed bij. 'Een konijn kan zelfs van laagwaardige voedingsstoffen hoogwaardig en gezond vlees maken.' Zelf probeert Oonk zijn ecologische voetafdruk ook klein te houden. Al jaren ligt er een hydrofytenfilter naast het bedrijf, dat het gebruikte water van het woonhuis en spuitwater van het bedrijf zuivert en hergebruikt. Met vierhonderd zonnepanelen op het staldak is het bedrijf qua energie zelfvoorzienend. Er ligt 50 kilometer tyleenslang rond het bedrijf in de grond waardoor water loopt dat wordt gebruikt voor stalverwarming en -koeling. Oonk denkt nog na over het installeren van een warmtepomp en kleine windmolen om het bedrijf helemaal van het gas af te kunnen halen. De mest van de konijnen gaat nu nog naar een biogasinstallatie in Duitsland, maar vanaf volgend jaar herfst naar Agrogas, een biogascoöperatie van 75 Achterhoekse boeren.