Schatting expert: muizenschade op 20.000 hectare

Bosma verwacht dat het percentage grasland met muizenschade de komende tijd door de droogte oploopt. Dat gaf hij donderdagmorgen gedeputeerden Johannes Kramer (landbouw) en Douwe Hoogland (veenweide) en de wethouders Frans Veltman (De Fryske Marren), Anne van Scheltinga (Súdwest-Fryslân) en Peter van Kempen (NMV) mee tijdens een werkbezoek aan beschadigde percelen in Zuidwest-Friesland.

De bestuurders waren uitgenodigd door Peet Sterkenburgh (LTO Noord) en Jan van Weperen (Wetterskip Fryslân). 'Ik houd mijn hart vast. Het is schrikken. Het is verder gevorderd dan we dachten. De muizenplaag is een paar maanden eerder dan in 2014. De droogte duurt voort. Hierdoor verdrinkt er geen muis. Ook vindt er tijdens droogte geen ziekte plaats in de muizenpopulatie. Dat gebeurt vooral in natte perioden.'

Verrast

Ook onderzoeker Eddy Wymenga van Altenburg en Wymenga is verrast dat de muizenschade al in een vroeg stadium zichtbaar is op satellietfoto's. Het onderzoeksbureau analyseerde de satellietbeelden in combinatie met veldonderzoek.

'Het gaat om een fikse uitbreiding van de schade en het einde is nog niet in zicht. Ik had niet verwacht dat je het nu al zo goed zou kunnen zien. Door de droogte valt de schade beter op. In korte tijd is de muizenschade goed zichtbaar geworden. Het zou mij niet verbazen als die we over veertien dagen tot een maand nog meer kunnen zien. Met deze warmte gaat het al heel snel.'

Pomp

Tot nu toe is slechts een vijfde deel van het land met muizenschade bevloeid, verwacht Bosma. 'Ongeveer de helft van de boeren met schade heeft een pomp. Maar die hebben nog lang niet alle besmette percelen bewerkt.' Boeren die bevloeien zijn 'aan de winnende hand', weet hij. 'Dat tonen satellietbeelden ook aan. De aanpak werkt alleen wanneer meer boeren gaan bevloeien. Die 20 procent van het land dat nu bevloeid wordt, is veel te weinig.'

Er moet voorkomen worden dat muizen weer naar 'schone percelen' verhuizen. 'Boeren moeten niet alleen kijken naar hun eigen belang, maar ook naar dat van hun collega's. Dus ook wanneer je volgend jaar mais gaat zaaien op het perceel, doe je er verstandig aan het land onder water te zetten.'

15.000 euro

Een bevloeiingsinstallatie kost tussen de 12.000 en 15.000 euro. 'Dat is veel geld. Het is een ongewenste investering, maar niets doen kost 50.000 tot 100.000 euro. Bestuurders hebben donderdagmorgen boeren opgeroepen om ondernemer te zijn. 'We hebben een maatregel die werkt. Als niet iedereen meedoet, krijg je herkolonisatie van muizen. De slechtste percelen zijn nog nog te redden, verwacht ik', vertelt Bosma.

Op een pomp zit op dit moment acht weken levertijd, weet de deskundige. Daarom vraagt hij boeren om een installatie te huren of te lenen van de buren. 'Meer samenwerking met boeren is van cruciaal belang bij het voorkomen van muizenschade . De bal ligt nu bij de boer. Als hij ondanks waarschuwingen niet in actie komt, krijgt hij een probleem.'

Handleiding

Wetterskip Fryslân wil met andere partijen een handleiding ontwikkelen om het bevloeien tegen muizen nog effectiever te laten zijn. 'Dat moet een goede handleiding zijn in boerentaal. Wanneer boeren effectiever gaan bevloeien, hebben ze 50 procent minder arbeid en 50 procent meer resultaat.'

Naast bevloeien benadrukken de bestuurders het belang om te werken aan een gezonde bodem. Een vruchtbare bodem houdt meer vocht vast, wat ook veenoxidatie en CO2-uitstoot beperkt. Naar verwachting heeft dit ook een positief effect op het beperken van muizenschade. Tijdens de laatste muizenplaag, in 2014/2015, werd 26.000 hectare land beschadigd. Boeren leden meer dan 70 miljoen euro schade.