Hardfruit verhandelen met gelijke wapens

De Belgen, met telers verenigd in Actiegroep Fruitteelt, werken in eigen land aan een nieuw prijssysteem om de prijsstabiliteit van hardfruit beter te borgen. De sector gaat al jaren gebukt onder sterke prijsfluctuaties.

De telers bij onze zuiderburen worden in hun ambitie ondersteund door het Belgische DLV dat de laatste zeven jaar veel expertise heeft opgebouwd met termijnsystemen in de vlees-, graan-, aardappel- en melksector. Hierdoor is het deelnemende boeren bijvoorbeeld gelukt structureel 3 cent extra per kilo melk te beuren en besloot supermarktgigant Colruyt om zijn inkoopprijs vijf jaar vast te leggen.

Nieuw systeem

DLV, in Nederland bekend als het verwante Delphy, wil deze kennis gebruiken bij de bouw van een nieuw systeem voor hardfruit. Dat kunnen ze niet alleen. Het Nederlandse bedrijf Service2Fruit zorgt voor de expertise die nodig is op het gebied van onlinehandelsplatformen. Daarnaast moet een substantieel aantal Nederlandse hardfruittelers zich aansluiten om te kunnen starten met een termijnmarkt.

De organisatie zoekt nog naar Nederlandse banken die de telers financiering willen verlenen voor een waarborglening. Een individuele voorwaarde om mee te kunnen doen aan de beoogde termijnmarkt.

Kritische telers

Tijdens een drukbezochte bijeenkomst in Tiel deed DLV-directeur Dirk Coucke daarom deze week aan kritische Nederlandse telers en landelijke media uit de doeken waarom een termijnmarkt ook hier een goed idee is.

'We vinden de invoering van dit nieuwe prijssysteem van groot belang om ons minder onderhevig te maken aan prijsschommelingen. Het voordeel is dat alle bestaande actoren in de fruitsector, waaronder telers, veilingen, handel en retail er gebruik kunnen van maken en dat er aan de fysieke handelsstromen en bestaande GMO-subsidiestromen niets hoeft te wijzigen.'

Derde instrument

Coucke ziet een termijnmarkt graag als derde instrument naast de al bestaande klokveiling met dagprijzen en de markt van levercontracten (OTC). 'Het is belangrijk dat we van start kunnen gaan met een zo groot mogelijke groep. Iedereen kan zelf kiezen voor welk volume hij of zij deelneemt.'

Het percentage waarmee individuele telers instappen, moet liggen tussen de 10 en 30 procent. '10 procent is minimaal om iets van volume te kunnen creëren op het bedrijf en 30 procent is gestoeld op het feit dat uw termijnoogst ook deels kan verhagelen. In dat geval is het goed dat u uw kansen hebt gespreid in de andere markten', zegt de DLV-directeur.

'Collega-telers in dezelfde termijnhandel kunnen dan een deel van uw termijncontract compenseren. Zo kunnen we leveringszekerheid garanderen.'

Kennis

DLV werkt in België met 250 agrarische adviseurs en heeft daarom flink wat kennis in huis op het gebied van de sector. Coucke, zelf boerenzoon, was het beu om altijd maar aan de kostenkant te werken. 'Het gaat al een aantal jaren niet zo goed in de groente- en fruitsector. Elk jaar heeft zo zijn pieken en dalen, maar over het algemeen zit een groot deel van de sector in zwaar weer.'

De DLV-directeur illustreert dit met factsheets waarop de prijsontwikkeling van Conference-peren door de jaren heen te zien is. Hoewel Nederlandse telers er gemiddeld beter uitspringen dan hun Belgische vakgenoten, is goed te zien dat de sector last heeft van forse prijsfluctuaties. Vooral afgelopen jaar was het bikkelen voor bedrijven in de perensector.

Emotie

'Een termijnmarkt kan dit effect sterk afzwakken, doordat we alle beschikbare marktinformatie die door het seizoen heen in de markt is, kunnen verpakken in de prijzen. Hierdoor ontstaat een betere gewogen prijs, die niet op emotie van inkopers of geruchten is gebaseerd.'

Aan de hand van rekenvoorbeelden toont Coucke aan dat telers gemiddeld tot zo'n 15 cent extra per kilo Conference hadden gekregen, als de termijnmarkt al actief zou zijn geweest. Soms moet een teler achteraf iets bijpassen. 'Maar als je er gemiddeld over jaren goed uitspringt, is dat geen probleem.'

Harde noot

De hardste noot die gekraakt moet worden, is het betalen van een waarborg. DLV begroot dit bedrag voor een gemiddelde teler op 75.000 euro. Dit krijgt de teler terug als het bedrijf stopt met de termijnmarkt. Coucke raadt ondernemers aan om dit bedrag te lenen en niet uit eigen zak te betalen.

Er lopen nog gesprekken met Nederlandse banken om dit zo voordelig mogelijk te maken, al heeft Rabobank al laten weten dit niet collectief te kunnen regelen. In België lukte dit wel met partners en betalen telers slechts 0,9 procent rente over de benodigde lening.

Ook betalen deelnemers gemiddeld 1,2 cent per kilo aan 'werkingskosten' in het eerste jaar. Hiermee kan de organisatie de diensten en ICT-kosten voldoen.

Ander fruit

DLV wil zich met de Fruit Trading Company eerst bewijzen op de perenmarkt. Daarna volgen mogelijk de appels en aardbeien.