Nieuwe paprika geeft witte vlieg geen kans

Geminivirussen vormen een groep schadelijke plantenvirussen die opbrengstverliezen veroorzaken in verschillende gewassen, waaronder de paprika. De verspreider van deze virussen is de witte vlieg. Het insect doet dat efficiënt, waardoor een klein aantal witte vliegen al veel schade kan aanrichten.

'Als we gewassen die gevoelig zijn voor geminivirussen milieuvriendelijker willen telen en verzekerd willen zijn van een goede opbrengst, zijn planten met weerstand tegen de virussen een effectieve oplossing', legt een woordvoerder van KeyGene uit waarom dit bedrijf de paprika heeft ontwikkeld die niet meer vatbaar is voor de geminivirussen.

Herkennen

Tot op heden is er bij paprika geen enkele resistentie tegen geminivirussen bekend. 'Kenmerkend aan resistente planten is dat ze zichzelf tegen virussen kunnen verdedigen omdat die worden herkend. Maar het erfelijk materiaal van virussen verandert gemakkelijk waardoor planten ze niet meer herkennen en de resistentie niet meer werkt', zegt de woordvoerder.

'De traditionele aanpak van dit probleem is het inkruisen van een nieuwe resistentie. Als er nieuwe resistenties te vinden zijn, doorbreken nieuwe virusvarianten de resistentie vaak weer snel en moet de veredelaar weer van voor af aan beginnen, met een veredelingsprogramma dat jaren kan duren.'

Andere aanpak

Volgens de woordvoerder hebben de onderzoekers van KeyGene daarom gekozen voor een andere aanpak. Zij hebben een paprika veredeld die zijn vatbaarheid heeft verloren en daardoor ongevoelig is geworden voor het virus.

De op traditionele wijze veredelde paprika maakt niet meer een eiwit dat voor de infectie met het virus noodzakelijk is. De verwachting van de onderzoekers is dat deze niet-vatbaarheid veel langer standhoudt dan resistentie. 'Het is voor virussen namelijk veel moeilijker om zich aan te passen aan iets wat er niet (meer) is dan aan iets wat er wel is', is de redenatie.

Vier aandeelhouders

KeyGene, dat 150 mensen in dienst heeft en vijf jaar bezig is geweest met het paprikaonderzoek, heeft vier groenteveredelingsbedrijven als aandeelhouder. Dat zijn Rijk Zwaan, Enza, Limagrain Vegetable Seeds en Takii.

De vier kunnen met de nieuwe paprika aan de slag en deze gebruiken in hun eigen veredelingsprogramma's, hoewel de woordvoerder van KeyGene wel de kanttekening maakt dat de nieuwe paprika van het Wageningse bedrijf nog niet echt raswaardig materiaal is.

Praktijk

'Wat de ontdekking van de onderzoekers voor de praktijk gaat betekenen, moet zich nog uitwijzen', zegt een woordvoerder van Rijk Zwaan. 'Wat KeyGene heeft gedaan, is fundamenteel onderzoek. Er moeten hierna nog wel enkele stappen worden genomen. De veredeling kan vijf tot vijftien jaar duren.'

Arnaud Messager, wetenschappelijk directeur van Limagrain Vegetable Seeds, is wat explicieter. Hij verwacht dat de nieuwe aanpak een krachtige bijdrage kan leveren aan het oplossen van de problemen met geminivirussen.

Congres

De onderzoekers hebben hun nieuwe methode van niet-vatbaarheid eerder deze week gepresenteerd op een wetenschappelijk congres in het Schotse Glasgow. De woordvoerder van KeyGene zegt dat de nieuwe paprika ervoor kan zorgen dat het gebruik van chemische middelen om de witte vlieg te bestrijden vermindert.

De onderzoekers zijn er ook achter gekomen dat de nieuwe techniek ook werkt bij chilipeper, cassave en katoen.