'Nadruk in discussies varkenshouderij ligt te sterk op krimp'

Van de 450 varkenshouders die deelnamen aan het Nieuwe Oogst Opiniepanel zegt 37 procent dat hij in 2025 geen varkenshouder meer is, 53 procent zegt van wel en de resterende 10 procent weet het nog niet.

Als we niet uit de impasse van het Programma Aanpak Stikstof komen, wordt er geen nieuwe stal meer gebouwd

Linda Janssen, voorzitter van de POV

Hoe beoordeelt u de cijfers?

'De uitkomsten van het Opiniepanel bevestigen het beeld dat wij hebben. We worden de komende tijd geconfronteerd met een clustering van stoppende ondernemers. Voor het grootste deel zijn dat bedrijven die de stoppersregeling Actieplan Ammoniak hebben aangegrepen om de laatste jaren niet te hoeven investeren. Dat zij stoppen doet niets met de rechten.

'Dat is anders voor de bedrijven die worden aangemeld voor de warme sanering. Daar zitten ook goed uitgeruste bedrijven bij. Dat kost ook varkensrechten. Wij houden er rekening mee dat dit leidt tot een krimp in rechten van rond de 8 procent.'

Kan de sector zo'n grote krimp aan?

'De laatste decennia is het gebruikelijk dat het aantal ondernemers iedere tien jaar halveert. Wat dat betreft is het niet nieuw.

'De nadruk ligt in alle discussies wel sterk op krimp. Maar wanneer ik hierover met varkenshouders praat, geven zij aan dat de transitie die de sector met het Actieplan Vitalisering Varkenshouderij is ingeslagen nodig is voor meer perspectief voor de lange termijn.'

En de periferie?

'Van daaruit komt er nu wel meer druk. Zij zijn niet zonder zorg over de omvang van de varkenssector in Nederland. En dat snap ik. Jarenlang kwam hun kennis en ontwikkeling uit ons land. Dat wordt in de toekomst wellicht anders. De POV nodigt hen uit daar samen een weg in te vinden.

'De hele keten zal zich moeten aanpassen aan de nieuwe omstandigheden. Lege voerlijnen of slachthaken wil tenslotte niemand.'

Wat viel u verder op?

'Dat een een vijfde van de bedrijven die er in 2025 nog zijn, wil investeren in verplichte milieumaatregelen. De varkenshouderij moet de emissies van geur, ammoniak en fijnstof beperken en met de bestaande stalsystemen halen we dat niet.

'Kort gezegd hebben we daarvoor tijd en aangepaste regelgeving nodig. Er zitten innovatiegelden in de pijplijn en er zijn nieuwe stalsystemen in ontwikkeling, waar ook systemen bij zijn die bijna praktijkrijp zijn. Maar het hele traject om een systeem erkent te krijgen duurt enorm lang en is erg kostbaar. De overheid zal moeten zorgen dat dit sneller en goedkoper kan.'

Wat heeft de komende tijd prioriteit?

'Uit de impasse van het Programma Aanpak Stikstof (PAS) geraken. Lukt dat niet, dan wordt er geen nieuwe stal meer gebouwd. Daarnaast heeft het doen van aanpassingen in bestaande stallen nog nooit iets opgeleverd. We kijken naar mogelijkheden om stallen versneld af te schrijven en naar ruimte om te investeren in nieuwe stalsystemen.'