'De grupstal is een bewuste keuze'

De nieuwe grupstal van Van Hemert staat er netjes bij. Sinds 10 april staan de koeien van de 26-jarige melkveehouder in de wei. De stal is brandschoon en dat wil hij graag zo houden tot het najaar. 'Als de koeien naar buiten gaan in het voorjaar, spuiten we de stal helemaal schoon. De laatste twee jaar gingen de koeien er pas begin november weer in.'

Van Hemert levert zijn melk aan Bel Leerdammer. Het bedrijf maakte tijdens de voorjaarsvergadering bekend dat het vanaf 2025 geen melk meer wil van bedrijven die tijdens de winter de koeien continu aangebonden hebben staan.

Grupstal was bewuste keuze

Van Hemert koos juist bewust voor de grupstal, samen met zijn vader die vorig jaar is overleden. De stal stamt uit 2015. Eerder besloot de zuivelsector om per 2018 geen uitbreidingen of nieuwbouw van grupstallen meer toe te staan. Een uitsterfconstructie dus.

'Er wordt veel te eenzijdig naar het dierenwelzijnsaspect gekeken', stelt Van Hemert. 'Er staan namelijk heel veel voordelen tegenover. Wij hebben in ieder geval geen megastal.'

Vaste mest

De vaste mest, bijvoorbeeld. 'Iedereen is het er wel over eens dat het kwalitatief zeer goede mest is die een bijdrage levert aan de bodemkwaliteit. Elke twee jaar gaat er vaste mest over onze percelen. Onze huiskavel is 19,5 hectare, daarnaast pachten we nog 14,5 hectare.'

Ook de klauwgezondheid van de dieren is in orde. 'Ik hoef nauwelijks te bekappen. Doordat de koeien in de winter aangebonden staan, zijn ze heel mak. Er is echt rust in de groep. De koeien hebben hun hoorns, dat is geen enkel probleem', vertelt Van Hemert.

'Daarnaast is bekend dat de ammoniakemissie slechts de helft is van wat in loopstallen gebruikelijk is. Er worden allerlei dure technische maatregelen getroffen om emissies tegen te gaan. Maar waarom niet aanpakken bij de bron? In emissiearme mestkelders rot de mest, in ons systeem rijpt de mest.'

Koeien 24 uur per dag buiten

Van Hemerts koeien staan veel in de wei. Zeven maanden lang zijn ze 24 uur per dag buiten. 'Wij doen allemaal dingen op ons bedrijf waar de maatschappij waarde aan hecht. Onze koeien hebben bovendien meer bewegingsruimte dan in de traditionele grupstal. Ze hebben niet een ketting aan de nek, maar een band die vastzit aan de ketting.'

De lage kosten van de stal waren de doorslaggevende factor om een grupstal neer te zetten. 'Door de kosten laag te houden, kan ik mijn melkveebedrijf rendabel houden. Ons machineareaal bestaat om die reden ook uit tweedehands machines. Ik melk 39 koeien, dus dan moet dat ook wel. Voor 2015 hadden we 30 melkkoeien en 40 stuks jongvee. Nu hebben we 20 stuks jongvee en komen we qua fosfaatrechten ongeveer hetzelfde uit.'

De stal biedt ruimte aan 52 melkkoeien. Van Hemert wil daar langzaam naartoe groeien. Zijn veestapel bestaat voornamelijk uit MRIJ-koeien en enkele Holsteins. 'Het zou mooi zijn als ik in de toekomst fulltime melkveehouder kan zijn. Nu heb ik er werk naast als zzp'er.'

Belastender werk

Het melken doet Van Hemert samen met zijn moeder. Als de koeien buiten lopen, gebeurt dat met een weidemelkwagen. 'Het is prettig om dat samen te doen. Arbeid is een van de nadelen van een grupstal. Het is belastender, je moet meer bukken.'

Het besluit van Bel Leerdammer zet de melkveehouder voor een ingewikkelde keuze. Het stoort hem het meest dat hij geen vergoeding krijgt voor de aanpassingen. 'Ik vind dat hypocriet. Er worden bovenwettelijke eisen gesteld waar niks tegenover staat.'

Uitloop

Van Hemert neemt de tijd voor zijn beslissing. Een mogelijkheid is om de koeien in de winter een tijdje naar buiten te doen in een uitloop. 'Ik overweeg ook om biologisch te worden, of zelfzuivelaar', zegt hij.

'Overschakelen naar een andere leverancier zou ook kunnen. Maar wij leveren 225.000 kilo melk, terwijl 4 ton de minimale eis is bij een overstap. Misschien is er een mogelijkheid om met meerdere grupstalhouders de overstap te maken, als collectief.'

Biologisch

Biologisch zou wel bij zijn bedrijf passen. Van Hemert haalt ruim 10 procent van zijn inkomen uit agrarisch natuurbeheer. Hij heeft een stabiel aantal weidevogels in zijn percelen. Een derde van zijn land valt onder het zwaarste natuurbeheer.

'Ik vind mijzelf in de eerste plaats rentmeester en op de tweede plaats ondernemer. Het wat zwaardere gemaaide gras past goed in ons systeem waarbij de mest niet te dun moet zijn. Natuurlijk moet het bedrijf financieel rendabel zijn. Je moet er een goede boterham aan kunnen verdienen. Het is tragisch om te zien dat steeds meer boeren ermee ophouden. Het is het mooiste beroep van de wereld.'