En nu Europese collega's nog overtuigen

De basis onder de mineralenkringloop wordt door de minister gelegd met een herziening van de mestwetgeving waarvan naar verwachting dit najaar de eerste contouren duidelijk worden. De door haar gewenste balans tussen veevoeders en bemesting moet ervoor zorgen dat er geen uitspoeling van mineralen meer plaatsvindt naar natuur en milieu.

'Nieuwe mestwetgeving is cruciaal voor kringlooplandbouw, samen met wetgeving over reststromen: wat mag je wel en wat mag je niet gebruiken. De discussie daarover wordt al gevoerd, maar we zijn afhankelijk van Brussels beleid', zei Schouten bij de presentatie vorige week van haar Realisatieplan Visie LNV.

Balans met leefomgeving

De minister kijkt verder dan dierlijke mest alleen. De import van veevoeders uit andere werelddelen moet worden afgebouwd ten gunste van compost uit gewasresten en de voedselproductie. 'Het is niet meer zo veel mogelijk produceren tegen de laagst mogelijke prijs, maar produceren met zo weinig mogelijk emissie, in balans met je leefomgeving.'

Daarvoor wil Schouten ook de afvoer van mineralen via de menselijke keten erbij betrekken. Uit rioolslib teruggewonnen fosfaat moet ingezet kunnen zetten als kunstmestvervanger, maar dit stuit op praktische bezwaren, onder meer vanuit het oogpunt van voedselveiligheid.

Lijst met limieten

De minister schrijft in het realisatieplan dat afvalstoffen en productieresiduen al verwerkt mogen worden in meststoffen. De Meststoffenwet hanteert daarvoor een lijst met de limieten van stoffen die gebruikt mogen worden. Op grote en kleine schaal, onder meer door Avebe en Cosun, wordt al geïnvesteerd in innovatieve technieken voor het hergebruik van stoffen uit hun reststromen.

Dit betekent dat de samenstelling van die reststroom vaak verandert. Telkens als dat gebeurt, moeten bedrijven een nieuwe aanvraag doen voor plaatsing op de lijst van toegestane afvalstoffen. Deze regelgeving blokkeert nu nog de snelle en vooral praktische transitie die de minister voor ogen heeft.

Ruimte creëren

In haar realisatieplan geeft Schouten aan dat ze bij de Europese Commissie ruimte wil creëren in de Europese regelgevingen en bij andere lidstaten aan gaat dringen op oplossingen voor het verminderen van verlies van nutriënten uit restproducten, zoals versoepeling van TSE-regelgeving voor gebruik als diervoeder of de inzet van struviet en verbrandingsassen van zuiveringsslib en pluimveemest als grondstof voor meststoffen.

Een belangrijke koerswijziging in deze discussie is de nieuwe verordening die de EU onlangs heeft aangenomen voor de handel in organische meststoffen. De regelgeving geldt voor meststoffen die in de EU zijn geproduceerd uit fosfaatmineralen en uit organische of secundaire grondstoffen. Afzet van deze meststoffen in de EU wordt daarmee op grote schaal mogelijk.

Ontheffingen

Het ministerie gaat verder onderzoeken op dit vlak en stimuleert de doorontwikkeling van nieuwe technieken. Hiervoor kunnen ontheffingen worden verleend.

Proefprojecten in de Achterhoek en de Peel om dierlijke mest te raffineren naar hoogwaardige meststoffen, zijn door de minister aangewezen als experimenteergebieden. Daar wil ze onder meer veilige criteria ontwikkelen voor mestverwerkingsproducten in het kader van de Nitraatrichtlijn.

Evenwichtsbemesting

Het realisatieplan van Schouten was maandag het onderwerp van een ingelast overleg met de Landbouwcommissie in de Tweede Kamer. VVD en CDA pleitten er bij de minister voor om bij de herziening van de mestwetgeving evenwichtsbemesting als uitgangspunt te nemen. De minister neemt dit mee in haar herziening van het mestbeleid.

Ook de onlangs door LTO, POV en NAJK gepresenteerde boerenvisie daarop neemt Schouten daarin mee. Hierin wordt gepleit voor een tweesporenbeleid, waarbij boeren kunnen kiezen uit twee opties: mesttoediening door vaste forfaitaire normen of via een verfijnde bedrijfsspecifieke mineralenverantwoording.

Handhaafbaarheid

Tijdens het Kameroverleg leek de bewindsvrouw daar niet onwelwillend in te staan. We benadrukte ze dat de handhaafbaarheid ook in de nieuwe mestwetgeving geborgd moet zijn.